`સ્પેશિયલ 7`! લોકસભાની એક એવી ચૂંટણી જેમાં આ સાત નેતાઓ સિવાય વિપક્ષના તમામ દિગ્ગજ નેતાઓ હારી ગયા

ઝી બ્યુરો/નવી દિલ્હી: એક એવી ચૂંટણી જેમાં વિપક્ષનો કયો નેતા ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહ્યો તેની ચર્ચા થાય છે. આ ચૂંટણીમાં વિપક્ષના તમામ મોટા દિગ્ગજ નેતાઓ ચૂંટણી હારી ગયા હતા. કેટલાક એવા નેતાઓ હતા જેમની હારથી કોઈએ વિચાર્યું પણ નહોતું કે તેઓ ચૂંટણી હારી જશે. પરિણામો આવ્યા ત્યારે એક તરફ વિપક્ષના તમામ નેતાઓ કોંગ્રેસ સામે ચૂંટણી હારી ગયા હતા.

ઈન્દિરાની હત્યા બાદ નવેમ્બર 1984માં લોકસભાની ચૂંટણી યોજાઈ હતી. આ ચૂંટણીમાં રાજીવ ગાંધી પ્રત્યે સહાનુભૂતિનું એવું તોફાન આવ્યું કે જીતના તમામ રેકોર્ડ તૂટી ગયા. ઈન્દિરા ગાંધીની હત્યાના બે મહિનામાં જ લોકસભાની ચૂંટણી યોજાઈ હતી. ડિસેમ્બર મહિનામાં લોકસભાની 542માંથી 515 બેઠકો માટે ચૂંટણી યોજાઈ હતી. આસામ અને પંજાબમાં લગભગ એક વર્ષ પછી 1985માં ચૂંટણી યોજાઈ હતી. 

આ ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે 542માંથી 415 બેઠકો જીતી હતી. આ પહેલી ચૂંટણી હતી જ્યારે કોંગ્રેસ વોટ શેરના સંદર્ભમાં 50 ટકાની નજીક પહોંચી હતી. આ ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસના નામનું એવું વાવાઝોડું ફર્યું કે વિપક્ષના લગભગ તમામ દિગ્ગજ નેતાઓ ચૂંટણી હારી ગયા હતા. આ યાદીમાં તમામ મોટા નામ હતા. અટલ બિહારી વાજપેયી, ચંદ્રશેખર, દેવીલાલ, રામવિલાસ પાસવાન, શરદ યાદવ, મુરલી મનોહર જોશી, સુષ્મા સ્વરાજ બધા ચૂંટણી હારી ગયા હતા. આ ચૂંટણીમાં વિપક્ષના માત્ર સાત મોટા નેતાઓ જ ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહ્યા હતા.

હેમવતી નંદન બહુગુણા કોંગ્રેસ છોડીને આ ચૂંટણીમાં અલ્હાબાદથી ચૂંટણી લડી રહ્યા હતા. સુપરસ્ટાર અમિતાભ બચ્ચન કોંગ્રેસની ટિકિટ પર તેમની સામે મેદાનમાં હતા. હેમવતી નંદન બહુગુણા ચૂંટણી હારી ગયા અને અમિતાભ બચ્ચન ચૂંટણી જીત્યા. અટલ બિહારી વાજપેયીને ગ્વાલિયર બેઠક પરથી માધવ રાવ સિંધિયાએ હરાવ્યા હતા. ચંદ્રશેખર બલિયાથી ચૂંટણી હારી ગયા હતા. ચૌધરી દેવીલાલ, જ્યોર્જ ફર્નાન્ડિસ ચૂંટણી હારી ગયા. યુપીથી ચૂંટણી લડી રહેલા શરદ યાદવ બદાઉન બેઠક પરથી ચૂંટણી હારી ગયા હતા.

આ 'સહાનુભૂતિ લહેર'નો સૌથી મોટો શિકાર 1984ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપને થયો હતો. પાર્ટી માત્ર 2 સીટો જીતી શકી હતી. અવિશ્વસનીય રીતે અટલ બિહારી વાજપેયી પણ ચૂંટણી હારી ગયા. 1984-85ની ચૂંટણી ભાજપ માટે પ્રથમ ચૂંટણી હતી. ભાજપે 224 બેઠકો પર પોતાના ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા હતા પરંતુ માત્ર 2 બેઠકો જીતી હતી. એક સીટ આંધ્રમાંથી અને બીજી ગુજરાતની. મુરલી મનોહર જોશી, પ્રમોદ મહાજન, ઉમા ભારતી, સુષ્મા સ્વરાજ, રામ જેઠમલાણી, બીજેપીની ટિકિટ પર લડનારા અન્ય તમામ દિગ્ગજ નેતાઓ પણ ચૂંટણી હારી ગયા. આ ચૂંટણીમાં સંજય ગાંધીના પત્ની મેનકા ગાંધી અમેઠીથી રાજીવ ગાંધી સામે ચૂંટણી હારી ગયા હતા. મેનકા ગાંધીને સમગ્ર વિપક્ષનું સમર્થન હતું.

સમગ્ર દેશમાં કોંગ્રેસના ચારેબાજુ તોફાન વચ્ચે વિપક્ષના કેટલાક નેતાઓ એવા હતા જેઓ પોતાની બેઠક બચાવવામાં સફળ રહ્યા હતા. જગજીવન રામ બિહારની સાસારામ બેઠક પરથી ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહ્યા હતા. મધુ દંડવતે મહારાષ્ટ્રમાંથી જનતા પાર્ટીની ટિકિટ પર ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહ્યા. ટ્રેડ યુનિયનના નેતા દત્તા સામંત પણ અપક્ષ ઉમેદવાર તરીકે ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહ્યા હતા. આ સિવાય બીજુ પટનાયક પણ ઓડિશાથી ચૂંટણી જીત્યા હતા. આ ચૂંટણીમાં વિપક્ષના કેટલાય નેતાઓ એવા હતા જેઓ ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહ્યા હતા. તેનો આંકડો દસના આંક સુધી પણ પહોંચ્યો ન હતો.

1984ની આ ચૂંટણીમાં યુપીમાં માત્ર એક જ એવી સીટ હતી જેના પર કોંગ્રેસનો પરાજય થયો હતો. ચૌધરી ચરણ સિંહ બાગપતથી લોકદળની ટિકિટ પર ચૂંટણી જીત્યા હતા. આ જીતે બધાને ચોંકાવી દીધા. યુપીમાં આ એકમાત્ર સીટ હતી જે કોંગ્રેસને મળી શકી ન હતી. આ સિવાય આંધ્ર પ્રદેશમાંથી જનતા પાર્ટીની ટિકિટ પર ચૂંટણી લડેલા એસ. જયપાલ રેડ્ડી ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહ્યા. તે જ સમયે, સીપીઆઈના ઈન્દ્રજીત ગુપ્તા પણ પશ્ચિમ બંગાળની બસીરહાટ બેઠક પરથી ચૂંટણી જીત્યા હતા. વિપક્ષના આ 7 નેતાઓ સિવાયના તમામ દિગ્ગજ નેતાઓ ચૂંટણી હારી ગયા..