Saptarishi: જાણો કોણ હતા ‘સપ્તઋષિ’, દેશના ઈતિહાસમાં તેમનું યોગદાન શું હતું?

Saptarishi: શું તમે જાણો છો કે "સપ્તર્ષિ" શબ્દ ભારતીય વૈદિક પરંપરામાંથી આવ્યો છે. પ્રાચીન ધાર્મિક સાહિત્યમાં આ શબ્દનો ઉલ્લેખ ઘણી વખત જોવા મળે છે.

આચાર્ય અનુપમ જોલીના જણાવ્યા અનુસાર, સપ્તર્ષિ શબ્દનો ઉલ્લેખ પ્રાચીન ધાર્મિક સાહિત્યમાં ઘણી વખત જોવા મળે છે. હકીકતમાં સાત ઋષિઓનો સમૂહ છે. આ ઋષિઓને બ્રહ્માંડમાં સંતુલન જાળવવાની અને માનવજાતને સાચો માર્ગ બતાવવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. આજે પણ તેઓ પોતાના કામમાં વ્યસ્ત છે. રાત્રિના આકાશમાં દેખાતા નક્ષત્રને સપ્તર્ષિ નક્ષત્રની સંજ્ઞા પણ આપવામાં આવી છે.

"સપ્તર્ષિ" નો ઈતિહાસ શું છે (સપ્તર્ષિ ઇતિહાસ અને તેમના નામ)
પૌરાણિક શાસ્ત્રો અનુસાર હાલમાં બ્રહ્માંડનો સાતમો મન્વંતર ચાલી રહ્યો છે. તેનું નામ વૈવસ્વત આપવામાં આવ્યું છે. દરેક મન્વંતરમાં જુદા જુદા સપ્તઋષિઓ છે. વેદોમાં વર્તમાન વૈવસ્વત મન્વંતરમાં સપ્તર્ષિઓ (સપ્તઋષિ)ના નામ અનુક્રમે વશિષ્ઠ, વિશ્વામિત્ર, કણ્વ, ભારદ્વાજ, અત્રિ, વામદેવ અને શૌનકને દર્શાવવામાં આવ્યા છે. તેમની વિગતો નીચે મુજબ છે.

વશિષ્ઠઃ તેઓ ભગવાન રામના કુલગુરુ હતા. રાજાશાહીને અંકુશમાં રાખનાર અને સમાજને ધર્મનું પાલન કરવાનો માર્ગ બતાવનાર વશિષ્ઠ ઋષિ પ્રથમ હતા.

વિશ્વામિત્ર: અગાઉ તેમને ચક્રવર્તી રાજા તરીકે ઓળખવામા આવતા હતા. પરંતુ તેમણે બ્રહ્મર્ષિ વશિષ્ઠ પાસેથી કામધેનુ ગાય મેળવવા માટે ભયંકર યુદ્ધ કર્યું હતું. તે પોતાની તપસ્યાથી એટલા શક્તિશાળી બન્યા કે તેમણે બીજું સ્વર્ગ બનાવ્યું. તેમને ગાયત્રી મંત્રના દ્રષ્ટા માનવામાં આવે છે.

કણ્વ: તેમનો સમયગાળો મહાભારત કાળનો ગણવામાં આવે છે. તેમણે યજ્ઞને વ્યવસ્થિત સ્વરૂપ આપ્યું અને સામાન્ય લોકોને યજ્ઞની પદ્ધતિનો પરિચય કરાવ્યો.

ભારદ્વાજઃ તેઓ દેવગુરુ બૃહસ્પતિના પુત્ર છે. તેમણે વેદ માટે 765 થી વધુ મંત્રોની રચના કરી છે. તેમને રાત્રી નામની પુત્રી પણ હતી, જેની રાત્રે તેમણે સૂક્તની રચના કરી હતી.

અત્રિઃ ઋષિ અત્રિએ દેશમાં કૃષિ અને સંસ્કૃતિના વિકાસમાં યોગદાન આપ્યું હતું. તેઓ સૃષ્ટિના રચયિતા બ્રહ્માનાં પુત્ર હતા.

વામદેવઃ ઋષિ વામદેવે વૈદિક પરંપરામાં સંગીતશાસ્ત્રની રચના કરી હતી. તેમને ઋગ્વેદના ચોથા વિભાગના સૂત્રદૃષ્ટ અને જન્મત્રયીના તત્વવેતા માનવામાં આવે છે.

શૌનક: તેઓ પ્રાચીન ઋષિઓમાં સૌથી વધુ પ્રશંસનીય હતા. તેમણે ભારતમાં દસ હજાર વિદ્યાર્થીઓને શિક્ષણ આપવા માટે ગુરુકુલની સ્થાપના કરી હતી.

સ્વીકરણ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી જ્યોતિષ પર આધારિત છે અને માત્ર માહિતી માટે જ આપવામાં આવી રહી છે. ન્યૂઝ24 આની પુષ્ટિ કરતું નથી. કોઈપણ ઉપાય લેતા પહેલા, સંબંધિત વિષયના નિષ્ણાતની સલાહ અવશ્ય લો.