ક્યા આવેલી છે કૃષ્ણની પાઠશાળા? કોણે આપેલો કૃષ્ણને શ્રાપ? જાણો જન્મથી દેહત્યાગ સુધી ભગવાનની સફર

ઝી બ્યૂરો, અમદાવાદઃ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણને હિન્દુ ધર્મના દેવ અને ભગવાન વિષ્ણુનો આઠમો અવતાર માનવામાં આવે છે. લોકો તેમને શ્યામ, ગોપાલ, કેશવ, દ્વારકાધીશ, કન્હૈયા વગેરે નામે ઓળખે છે. તેમણે દ્વાપર યુગમાં શ્રી કૃષ્ણનો અવતાર લીધો હતો. શ્રી કૃષ્ણનો જન્મ ખૂબ જ મુશ્કેલ અને ભયંકર સંજોગોમાં થયો હતો. ત્યારે આજે આપણે ભગવાનના જન્મથી તેમણે દેહત્યાગ કર્યો ત્યાં સુધીની સંપૂર્ણ ગાથા જાણીશું.

કોણ હતો કંસ?
મથુરાનો રાજા કંસા કૃષ્ણના માતા દેવકીનો ભાઈ હતો. એક દિવસ તે જઈ રહ્યો હતો ત્યારે ત્યારે અચાનક ત્યાં રસ્તામાં આકાશવાણી થાય છે કે તારી બહેનના ગર્ભાશયમાંથી જન્મેલો આઠમો પુત્ર, એટલે કે દેવકીનું આઠમું સંતાન તારો કાળ બનશે, આ આકાશવાણીથી કંસે દેવકી અને તેમના પતિ વસુદેવને બંદી બનાવી લીધા, અને બન્નેને મથુરાની જેલમાં પુરી દીધા. થોડા સમય પછી, દેવકી અને વસુદેવે જેલમાં એક બાળકને જન્મ આપ્યો. કંસને  આ જાણકારી મળી તો તે જેલમાં આવ્યો અને તેણે તે બાળકની હત્યા કરી. એ જ રીતે કંસે દેવકી અને વસુદેવના સાત પુત્રોને એક પછી એક મારી નાંખ્યા, જ્યારે આઠમા બાળકનો વારો આવ્યો ત્યારે જેલમાં રક્ષક બમણા થઈ ગયા. જેલમાં ઘણા સૈનિકો તૈનાત કરાયા હતા.

ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનો જન્મ:- 
યશોદા અને નંદરાજાને દેવકી અને વાસુદેવની સમસ્યાઓ જોઇ અને તેમના આઠમા પુત્રને સુરક્ષિત રાખવાની રીતનો વિચાર કર્યો. દેવકી અને વસુદેવના આઠમા પુત્રનો જન્મ થયો હતો, તે જ સમયે યશોદા અને નંદામાં એક પુત્રીનો જન્મ થયો હતો. આઠમા પુત્રના જન્મ પછી દેવકી અને વસુદેવને કેદ કરવામાં આવ્યા હતા ત્યાં એક અચાનક પ્રકાશ પડ્યો. ભગવાન વિષ્ણુ તેના હાથમાં ગદાના રૂપમાં દેખાયા, શંખના શેલમાં ચતુર્ભુજ. દેવકી અને વાસુદેવ તેના પગે પડ્યા. ત્યારે  ભગવાન બોલ્યા- “હું ફરીથી બાળકનું રૂપ લઈશ.
તમે મને લઈ જાઓ અને તમારા મિત્ર નંદા પાસે જાઓ અને તેમની પુત્રીને તેમની પાસે લાવો અને કંસને સોંપી દો. હું જાણું છું કે આ સમયે અહીંનું વાતાવરણ યોગ્ય નથી, છતાં તમે ચિંતા કરશો નહીં. તમે જાવ ત્યારે જેલના બધા રક્ષકો સૂઈ જશે. જેલનો દરવાજો ખુલશે. યમુના તમને માર્ગ આપી દેશે. સાપ તમને અને બાળકને ભારે વરસાદથી બચાવશે.

કૃષ્ણ વૃંદાવન પહોંચ્યા:-
શિશુ શ્રી કૃષ્ણને ટોપલામાં મૂકીને વસુદેવજી બહાર આવ્યા. તેઓ તોફાની યમુનાને વટાવીને વૃંદાવનમાં નંદરાજાના ઘરે પહોંચ્યા. બાળકને સૂઈ ગયા પછી, વસુદેવે નંદરાજાની  પુત્રી સાથે પાછા આવ્યા. વસુદેવ જેલમાં પહોંચતા જેલના દરવાજા આપોઆપ બંધ થઈ ગયા. અને ત્યારબાદ કંસને સમાચાર મળ્યા કે દેવકીએ બાળકને જન્મ આપ્યો છે, તે તરત જ જેલમાં આવ્યો. કંસે તે બાળકીને છીનવવાનો પ્રયાસ કર્યો પરંતુ તે બાળકી હવામાં ઉડી અને તરત જ આકાશવાણી થઈ કે હે દુષ્ટ પ્રાણી, મારી હત્યા કરીને તને શું મળશે, તારો કાળ તો વૃંદાવન પહોંચી ગયો છે. 

શ્રીકૃષ્ણને મારવા માટે કંસ પ્રપંચી અસુરને મોકલે છે:-
ભગવાન શ્રી કૃષ્ણના જન્મથી કંસા ભયભીત થઈ ગયો હતો, હવે કંસે શ્રી કૃષ્ણને મારવા એક યુક્તિ વિચારી. પુટણા નામની રાક્ષક્ષીને એક સુંદર સ્ત્રીનું રૂપ લઈને મોકલી, પુટણાએ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણને વિષપાન કરાવવાનું નક્કી કર્યું હતું, પરંતુ જ્યારે પુતણાએ ભગવાનને ખોળામાં લઈ સ્તનપાન કરાવવાનું શરૂ કર્યું તો પુતનાને એટલી પીડા થઈ કે તે પોતાના અસલી સ્વરૂપમાં આવીને ત્યાં જ મોતને ભેટી, આ માહિતી કંસને મળતા તે હતાશ અને ચિંતિત થઈ ગયો. 

થોડા સમય પછી ફરી શ્રી કૃષ્ણને મારવા માટે બીજા રાક્ષસને કંસે મોકલ્યો. આ રાક્ષસે બગલાનું રૂપ લીધું અને તરત જ શ્રી કૃષ્ણને મારવા ગયો પરંતુ કૃષ્ણે તેને ફેંકી દીધો જે પછી તે રાક્ષસ સીધો નરકમાં ગયો. ત્યારથી તે રાક્ષસનું નામ વકાસુર પડ્યું. ત્યારબાદ કંસે કાલિયા નાગને મોકલ્યો. પછી શ્રી કૃષ્ણ તેની સાથે લડ્યા અને બાદમાં તે નાગના માથા પર વાંસળી વગાડતા નૃત્ય કરવા લાગ્યા. તે પછી કાલિયા નાગ ત્યાંથી ચાલ્યા ગયા. એ જ રીતે શ્રી કૃષ્ણે અનેક રાક્ષસોનો વધ કર્યો. જ્યારે કંસને લાગ્યું કે રાક્ષસો શ્રી કૃષ્ણને મારી નહીં શકે ત્યારે તે ખુદ ભગવાનને મારવા માટે ઉતાવળો થયો. પરંતુ મામા કંસનો પણ ભગવાને વધ કર્યો. 

શ્રીકૃષ્ણ રાસ લીલા:-
શ્રીકૃષ્ણ ગોકુળમાં ગોપીઓ સાથે રાસ લીલા રમતા અને તેમની વાંસળી વગાડતા. બધા ગોકુલ વાસીઓ, પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ વગેરે તેમની વાંસળીની ધૂન સાંભળીને ખૂબ આનંદીત થઈ ઉઠતા હતા. શ્રી કૃષ્ણ ગોકુલમાં રાધાને પ્રેમ કરતા હતા.

ઉજ્જૈનમાં કૃષ્ણ-બલરામાનું શિક્ષણ:-
ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ ભાઈ બલરામ સાથે ઉજ્જૈનમાં સાંદીપનિ ઋષિના આશ્રમમાં શિક્ષણ અને દીક્ષા પ્રાપ્ત કરી હતી.

આશ્રમમાં થઈ સુદામા સાથે મિત્રતાઃ-
સાંદીપની આશ્રમમાં જ સુદામા સાથે ભગવાનની મિત્રતા થઈ, બન્ને ગાઢ મિત્રો બન્યા, બન્નેની મિત્રતાની ચર્ચાઓ દૂર-દૂર સુધી થઈ. શિક્ષણ અને દીક્ષા સાથે, તે શસ્ત્રોનું જ્ઞાન મેળવ્યા બાદ ઘરે પરત ભર્યા, શ્રી કૃષ્ણ દ્વારિકાપુરીના રાજા બન્યા હતા.

શ્રી કૃષ્ણ અને રૂક્મિણીના લગ્ન:-
મધ્યપ્રદેશના ધાર જિલ્લામાં અમજેરા નામનું એક શહેર આવેલું છે. તે સમયે તે રાજા ભીષ્મકનું રાજ્ય હતું. તેમને પાંચ પુત્રો અને એક ખૂબ જ સુંદર પુત્રી હતી. તેનું નામ રૂક્મિની હતું. તેમણે શ્રી કૃષ્ણને પોતાની જાત સમર્પિત કરી દીધી હતી. જ્યારે તેને તેના મિત્રો પાસેથી ખબર પડે કે તેના લગ્ન નક્કી થઈ ગયા છે. ત્યારબાદ રૂક્મણીએ શ્રી કૃષ્ણને એક વૃદ્ધ બ્રાહ્મણના હસ્તે સંદેશ મોકલ્યો. શ્રી કૃષ્ણને આ સંદેશ આવતાની સાથે જ તેઓ ત્યાંથી ચાલ્યા ગયા. શ્રી કૃષ્ણ આવ્યા અને રૂક્મિનીનું અપહરણ કરી તેને દ્વારિકાપુરી લાવ્યા.

શિશુપાલ શ્રી કૃષ્ણની શોધમાં દ્વારિકા આવ્યા હતા, જ્યાં શ્રી કૃષ્મ અને બલરામની સેના સાથે શિશુપાલની સેનાનું ભયંકર યુદ્ધ થયું હતું. આ યુદ્ધમાં શિશુપાલની સેનાનો સંહાર થયો હતો. કૃષ્ણની તમામ પટરાણીઓણાં રુક્મણી સૌથી પ્રિય હતા.

શ્રીકૃષ્ણ મહાભારતના યુદ્ધમાં અર્જુનના રથના સારથી હતા. મહાભારતના યુદ્ધ દરમિયાન ભગવાનને અર્જુનને ઘણા ઉપદેશો આપ્યા હતા. જે યુદ્ધમાં અર્જુનને ઘણા મદદરૂપ સાબિત થયા. આ ઉપદેશો ગીતાના ઉપદેશોને આજે આપણે ગીતાના ઉપદેશો તરીકે ઓળખીએ છીએ. ભગવાન કૃષ્ણએ આ યુદ્ધમાં શસ્ત્રો ઉઠાવ્યા વીના યુદ્ધમાં અગ્રિમ નેતૃત્વ કર્યું હતું. મહાભારતના આ યુદ્ધમાં, અધર્મ ઉપર ધર્મ જીત થઈ હતી, પાંડવોએ અધર્મી દુર્યોધન સહિત  કૌરવ વંશનો નાશ કર્યો હતો.

દુર્યોધનની માતા ગાંધારી ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને તેમના પુત્રોની મૃત્યુ અને કૌરવ વંશના વિનાશનું કારણ માનતા હતા. તેથી જ આ યુદ્ધના અંત પછી, જ્યારે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ તેમના પુત્રોના મૃત્યુ પછી આશ્વાસન આપવા ગયા, ત્યારે ગુસ્સે ભરાયેલા ગાંધારીએ ગુસ્સે થઈને શ્રી કૃષ્ણને શ્રાપ આપ્યો કે જે રીતે મારા કૌરવ વંશનો વિનાશ એકબીજા સાથે લડીને થાય છે. . તે જ રીતે, યદુવંશનો પણ નાશ થશે. આ પછી શ્રી કૃષ્ણ દ્વારિકા શહેર આવ્યા હતા.

ઋષિ દુર્વાસાનો શ્રાપ:-
મહાભારત યુદ્ધના લગભગ 35 વર્ષ પછી પણ, દ્વારકા ખૂબ શાંત અને ખુશ હતું. ધીરે ધીરે શ્રી કૃષ્ણના પુત્રો ખૂબ શક્તિશાળી બન્યા અને આ રીતે આખું યદુવંશ ખૂબ શક્તિશાળી બન્યું. એવું કહેવામાં આવે છે કે એક વખત ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના પુત્ર સામ્બે દુર્વાસા ઋષિની ગાંડપણ કરી હતી. જેના પછી દુર્વાસા ઋષિએ ક્રોધમાં યદુવંશનો નાશ કરવા માટે શ્રાપ આપ્યો. શક્તિશાળી હોવાના કારણે હવે દ્વારકામાં પાપ અને અપરાધ ખૂબ વધી ગયો હતો. શ્રી કૃષ્ણ પોતાના ખુશ દ્વારકામાં આવા વાતાવરણને જોઈને ખૂબ જ દુ ખી થયા.

પ્રભાસ નદીના કાંઠે જઈને તેમણે પાપોથી છૂટકારો મેળવવા માટે પોતાની પ્રજાને સૂચન કર્યું, ત્યારબાદ બધા લોકો પ્રભાસ નદીના કાંઠે ગયા પરંતુ દુર્વાસા ઋષિના શ્રાપને કારણે બધા લોકો નશામાં હતા અને અંદરો અંદર લડવા લાગ્યા. અને આ ગૃહયુદ્ધમાં સમગ્ર યદુવંશનો નાશ થયો 

શ્રીકૃષ્ણએ ક્યારે કર્યો દેહત્યાગ:-
ભાગવત પુરાણ અનુસાર, એવું માનવામાં આવે છે કે શ્રી કૃષ્ણ તેમની વંશ લીલાનો વિનાશ જોઈને ખૂબ જ દુઃખી થયા હતા. આ વેદનાને કારણે તેઓ જંગલમાં રહેવા લાગ્યા. એક દિવસ જ્યારે તે જંગલમાં વૃક્ષ નીચે યોગ નિંદ્રામાં આરામ કરી રહ્યા હતા ત્યારે જરા નામના શિકારીએ તેમના પગને હરણ માનીને તીર માર્યું, આ તીરથી શ્રી કૃષ્ણના પગના તળિયા વીંધાઈ ગયા,  ઝેરવાળા બાણને કારણે ભગવાનનો દેહત્યાગ થયો. અને વયકુંઠ ધામમાં નારાયણના રૂપમાં બેઠા. દેહનો ત્યાગની સાથે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ વસાવેલી દ્વારિકા નગરી પણ સમુદ્રમાં ડૂબી ગઈ.