500 રૂપિયાની 88 હજાર કરોડની નોટ ગાયબ થઈ ગઈ? RBI નો જવાબ- RTI કરનારાએ ગણતરીમાં કરી ભૂલ

Mysterious Disappearance Of 500 Note: નાસિકની સરકારી પ્રિન્ટિંગ પ્રેસમાં છપાયા બાદ ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) સુધી પહોંચવામાં 500 રૂપિયાની 1,550 મિલિયન નવી નોટ રહસ્યમય રીતે ગાયબ થઈ ગઈ જેની કિંમત લગભગ 88,032.5 કરોડ રૂપિયા છે. આટલી મોટી રકમના ગાયબ થવાના પગલે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા પર સંકટના વાદળો છવાઈ ગયા. આ દાવો કોઈ હવામાં નહીં પરંતુ સૂચનાના અધિકાર કાયદા Right to Information Act હેઠળ મળેલા ઓફિશિયલ ડેટાના આધારે થયો હતો. હવે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ જવાબ આપતા કહ્યું કે આરટીઆઈ દ્વારા સૂચના મેળવનારા વ્યક્તિએ ગણતરીમાં ભૂલ કરી છે. RBI ના જણાવ્યાં મુજબ આરટીઆઈ કરનારા વ્યક્તિએ ફક્ત એક સિરીઝના નોટોના ડેટાના આધારે આ દાવો કર્યો છે.

ગાયબ થયેલી નોટની ખબર પર RBIનું નિવેદન
આરબીઆઈએ પોતાના અધિકૃત નિવેદનમાં કહ્યું છે કે, 'નોટ ગાયબ થવાની ખબર સાચી નથી. આરબીઆઈના પ્રેસથી આરબીઆઈ સુધી નોટ લાવવા, તેમને સુરક્ષિત રાખવા અને પછી તેમને બેંકો સુધી પહોંચાડવા માટે એક ખુબ જ મજબૂત સિસ્ટમ અને પ્રોટોકોલનું પાલન કરવામાં આવે છે. આવામાં લોકો આરબીઆઈ તરફથી સમયયાંતરે આપવામાં આવતી જાણકારી પર જ ભરોસો કરે.'

CEIB અને ઈડીમાં ફરિયાદ
આરટીઆઈ એક્ટિવિસ્ટ મનોરંજન રાયનું કહેવું  છે કે આટલી મોટી રકમની નોટોનું અંતર કોઈ મજાક નથી પરંતુ આ નોટ ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા અને તેની સ્થઇરતા માટે ખુબ મોટું જોખમ સાબિત થઈ શકે છે. રોયે આ સંભવિત કૌભાંડની ફરિયાદ સેન્ટ્રલ ઈકોનોમિક ઈન્ટેલિજન્સ બ્યૂરો (CEIB) અને એન્ફોર્સમેન્ટ ડાયરેક્ટોરેટ(ED) ને કરી હતી જેથી કરીને તેની તપાસ થઈ શકાય. કેટલાક આરબીઆઈ અધિકારીઓએ નામ જાહેર ન કરવાની શરતે પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ ડેટા અને આરબીઆઈ રેકોર્ડમાં આ અંતરનો બચાવ કર્યો છે. 

વધુ એક સમસ્યા
કેન્દ્રીય બેંક વધુ એક સમસ્યા સામે પણ ઝઝૂમી રહી છે. વાત જાણે એમ છે કે કેન્દ્રીય બેંકના હિસાબથી વર્ષ 1999 થી 2010 વચ્ચે જેટલી કરન્સી નોટ  બજારમાં હાજર હતી તેનાથી લગભગ 339.95 મિલિયન વધારાની નોટ તેના વોલ્ટમાં વિભિન્ન બેંકોમાં જમા રકમ દ્વારા પાછી ફરી છે. આ રકમ સ્પષ્ટ રીતે કાળું નાણું છે. પરંતુ નોટ એટલી સફાઈથી  છપાયેલી છે કે સરકારી સિક્યુરિટી પ્રિન્ટિંગ પ્રેસમાં જ પ્રિન્ટ કરાયેલી હોય તેવું લાગે છે. આ કૌભાંડની પણ તપાસની તૈયારી ચાલુ છે.