Sharad Pawar: વરસાદનું એ ભાષણ, EDને એ પડકાર... એમ જ કોઈ શરદ પવાર નથી બની જતું!

Sharad Pawar Life:  શરદ પવાર એટલે કે મહારાષ્ટ્રના રાજકારણના મહાચાણક્ય. શરદ પવાર એટલે એવા મરાઠા સત્રપ કે જેઓ ક્યારેય મોટા પડકારોનો સામનો કરવામાં પાછળ હટ્યા નથી. શરદ પવારનું છ દાયકાનું રાજકીય જીવન ઉત્સાહ અને જુજારુપનની વાર્તાઓથી ભરેલું છે. બારામતીના મહારથીના રાજકારણમાં આવા અનેક પ્રસંગો છે, જ્યારે તેમણે પોતાના લડાયક વલણથી નવો ચીલો ચાતર્યો છે. ચાલુ વરસાદમાં એ ભાષણ આજે દરેકના મનમાં છે. આ એક ભાષણે મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભા ચૂંટણીના પરાકાષ્ઠાને નવો વળાંક આપ્યો. જ્યારે પવારે જાહેરાત કરી કે તેઓ ED ઓફિસમાં આવી રહ્યા છે, ત્યારે મુંબઈ પોલીસ કમિશનરને અપીલ કરવી પડી હતી.

1. જ્યારે ચૂંટણી રેલી પછી સીધા સર્જરી માટે ગયા
2004ની લોકસભાની ચૂંટણી હતી અને શરદ પવાર પુણેમાં એક રેલીને સંબોધિત કરી રહ્યા હતા. આ ભાષણ દરમિયાન જ પવારે જાહેરાત કરી કે તેઓ રેલી પૂરી થયા પછી સીધા જ હોસ્પિટલ જશે. તેમને હોસ્પિટલમાં ઈમરજન્સી ઓપરેશન કરવું પડશે. તેમને તાત્કાલિક સર્જરી કરાવવી પડી, છતાં પવારે રેલી યોજી અને પછી મુંબઈ જવા રવાના થયા. ચૂંટણી પરિણામો બાદ યુપીએ સરકાર બની અને શરદ પવારને કૃષિ મંત્રીની જવાબદારી મળી. પવાર કેન્સરનો શિકાર બન્યા હતા. ત્યારે તબીબોએ તેમને કહ્યું કે તમારી પાસે છ મહિનાનો સમય છે. તેમને 36 વખત રેડિયેશન ટ્રીટમેન્ટની સલાહ આપવામાં આવી હતી. સવારે 9 થી 2 વાગ્યા સુધી, પવાર મંત્રાલયનું કામ સંભાળતા હતા અને પછી કીમોથેરાપી માટે એપોલો હોસ્પિટલ પહોંચતા હતા. જ્યારે એક ડૉક્ટરે પવારને કહ્યું કે તમે માત્ર છ મહિનાના મહેમાન છો તો પવારે કહ્યું કે હું રોગની ચિંતા કરતો નથી, તમારે પણ ના કરવી જોઈએ. પરિણામે શરદ પવાર કેન્સર સામેની લડાઈ જીતી ગયા અને 19 વર્ષ પછી પણ રાજકારણમાં સક્રિય છે. 2019 માં જ્યારે મહારાષ્ટ્રમાં સરકારની રચના પર ચિત્ર ધૂંધળું હતું, ત્યારે મહાવિકાસ અઘાડીની રચના પાછળ પવારની સક્રિયતા હતી.

2. જ્યારે પવારે EDને પડકારી અને બદલાઈ ગયા સમીકરણો
મહારાષ્ટ્રમાં 2019ની વિધાનસભા ચૂંટણી નજીક આવી રહી છે. દરમિયાન 24 સપ્ટેમ્બર 2019 ના રોજ, એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) ની મુંબઈ શાખાએ મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય સહકારી બેંક કૌભાંડમાં શરદ પવાર અને અજિત પવાર વિરુદ્ધ FIR નોંધી. 21 ઓક્ટોબરે વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવાની હતી. તેના એક મહિના પહેલા થયેલી આ કાર્યવાહીથી મહારાષ્ટ્રનું રાજકારણ ગરમાયું હતું. આ પછી શરદ પવાર દ્વારા લેવામાં આવેલા સ્ટેન્ડથી તમામ રાજકીય નિષ્ણાતો આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા હતા. પવારે જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ પોતે મુંબઈ ED ઓફિસ જશે. આ પછી તત્કાલીન મુંબઈ પોલીસ કમિશનર સંજય બર્વે સીધા પવારના ઘરે સિલ્વર ઓક ગયા હતા. પોલીસ કમિશનરે શરદ પવારને ઇડી ઓફિસમાં ન જવાની અપીલ કરી હતી. EDએ પવારને એક ઈ-મેલ પણ મોકલીને કહ્યું કે તેમને ઓફિસ આવવાની જરૂર નથી. આ પછી પવારે જાહેરાત કરી હતી કે હું નથી ઈચ્છતો કે રાજ્યમાં કાયદો અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિ બગડે, તેથી હું ઈડીની ઓફિસમાં જઈ રહ્યો નથી. મહારાષ્ટ્રના રાજકારણના નિષ્ણાતો પણ માને છે કે ED અને શરદ પવારના આ એપિસોડથી મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભા ચૂંટણીનો રસ્તો બદલાઈ ગયો હતો.

3. સતારાના તે વરસાદી ભાષણે ચૂંટણીનું ચિત્ર બદલી નાખ્યું
EDને પડકાર્યા બાદ શરદ પવારે સમગ્ર મહારાષ્ટ્રમાં મંથન કર્યું હતું. ચૂંટણી પ્રચાર ચરમસીમાએ પહોંચે તે પહેલા તેઓ રાજ્યભરના પ્રવાસે નીકળ્યા હતા. મોહિત પાટીલ, પદમસિંહ પાટીલ, ગણેશ નાઈક અને ઉદયન રાજ ભોંસલે જેવા નેતાઓએ તેમને છોડી દીધા અને ભાજપ અથવા શિવસેનામાં આશ્રય મેળવ્યો. આમ છતાં મરાઠા ક્ષત્રપએ હાર ન માની. પવારે ચૂંટણી પ્રચારમાં પૂરી તાકાત લગાવી દીધી. વિધાનસભા ચૂંટણીના પ્રચારનો છેલ્લો દિવસ હતો. શરદ પવાર ચૂંટણી પ્રચાર માટે સતારા પહોંચ્યા હતા. ભારે વરસાદ પડી રહ્યો હતો, પરંતુ પવાર વરસાદના પાણીમાં ભીંજાઈને અટક્યા વિના પોતાનું ભાષણ આપવાનું ચાલુ રાખ્યું. આ તસવીર સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ જ વાયરલ થઈ હતી. ચૂંટણીના પરિણામોએ પણ આ વાત સાબિત કરી છે. 2014ની ચૂંટણીમાં એનસીપીને 41 બેઠકો મળી હતી, જ્યારે 2019માં પાર્ટીની સંખ્યા 53 બેઠકો પર પહોંચી હતી. એવું કહેવાય છે કે આ ચિત્ર ચૂંટણીમાં ગેમ ચેન્જર તરીકે કામ કરે છે.

4. સંજય ગાંધી સાથે કામ કરવાની ઈન્દિરાની ઓફર પવારે નકારી કાઢી
પવારને રાજકીય ચાણક્ય કહેવામાં આવે છે. 1980માં તેઓ મહારાષ્ટ્રના સીએમ હતા. તેઓ દિલ્હીમાં ઈન્દિરા ગાંધીને મળ્યા. દરમિયાન, તત્કાલિન પીએમ ઈન્દિરાએ તેમને તેમના રાજકીય માર્ગદર્શક યશવંતરાવ ચવ્હાણને બદલે સંજય ગાંધીના નેતૃત્વમાં કામ કરવાની સલાહ આપી હતી. પવારે ઓફર ઠુકરાવી દીધી. તે દિવસોમાં ઇન્દિરા ગાંધીને આ વાત કહેવાની હિંમત બહુ ઓછા લોકોમાં હતી. પવાર પરિણામ જાણતા હતા. જ્યારે તેઓ મહારાષ્ટ્ર પાછા ફર્યા ત્યારે તેમની સરકારને હટાવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. એ જ રીતે, 1980ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પવારની સમાજવાદી કોંગ્રેસે 54 બેઠકો જીતી હતી. દરમિયાન, યશવંતરાવ ચવ્હાણે સમાજવાદી કોંગ્રેસના મોટાભાગના ધારાસભ્યોને પોતાના ફોલ્ડમાં લીધા. પવાર માત્ર પાંચ ધારાસભ્યો સાથે બચ્યા હતા. પવાર માટે સંજોગો વિપરીત હતા. પરંતુ પરિસ્થિતિ સામે લડતા પવારે સમગ્ર રાજ્યનો પ્રવાસ કર્યો. રેલી દ્વારા ખેડૂતોએ ફરી ગર્જના કરી અને પરિણામ એ આવ્યું કે ફરી એકવાર તેમને જંગી જનસમર્થન મળ્યું.