Diwali 2024: હિંદુ ધર્મમાં શું છે દીવો પ્રગટાવવાનું મહત્વ? પંડિતજી પાસેથી જાણો શું કહે છે શાસ્ત્રો

Diya Lighting Significance: દિવાળીનો તહેવાર ફરી એકવાર આપણા ઘરઆંગણે આવી ગયો છે, ત્યારે આકાશ અને ધરતી બંને દીવાઓના ઝગમગાટથી પ્રકાશિત થઈ ઉઠ્યા છે. આજે દીવો પ્રગટાવીને માત્ર ઘરને જ રોશન કરવાનું નથી, અંદરનો અંધકાર પણ દૂર કરવાનો છે. ભારતીય સંસ્કૃતિમાં દીવો પ્રગટાવવો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. અહીં દીવો માત્ર પ્રકાશનું સાધન નથી, પણ ભગવાનને આપણી પ્રાર્થનાઓ પહોંચાડવાનું માધ્યમ પણ છે. ચાલો જાણીએ જ્યોતિષી શશિ શેખર ત્રિપાઠી પાસેથી દીવો પ્રગટાવવાનું મહત્વ અને શાસ્ત્રો શું કહે છે. 

દીપ જ્યોતિ: સૂર્ય જ્યોતિ: નમસ્તુતે

દરેક ધાર્મિક વિધિની શરૂઆત દીપ પ્રગટાવવાથી થાય છે, જેમાં દીવાને ભગવાન અને ભક્ત વચ્ચે સંચારનું માધ્યમ માનવામાં આવે છે. દીવો, અગ્નિ દેવતાનું પ્રતીક છે, જે ભક્તની લાગણીઓ અને દેવતાઓને શુભેચ્છાઓ આપે છે. ઋગ્વેદમાં ઉલ્લેખ છે, “અગ્નિદેવ! " જો તમારો રસ્તો ધુમ્રયુક્ત અને મુશ્કેલ છે, પરંતુ જેવા જ તમે પ્રગટ થાઓ છો,  અંધકાર આપોઆપ દૂર થઈ જાય છે."

મનનો અંધકાર અને દીપકનું મહત્વ
મનના અંધકારને દૂર કરવા માટે પણ દીવો મહત્વપૂર્ણ છે, જે પૃથ્વી, અવકાશ અને પાતાળ; પ્રાતઃ, મધ્યાહ્ન અને સાયં; બાલ્ય અને યુવવસ્થા અને વૃદ્ધાવસ્થા- સાથે જોડાયેલા અંધકારને દૂર કરવામાં મદદરૂપ છે.

ઘરના દરેક ખૂણામાં પ્રકાશ જરૂરી છે
માત્ર દિવાળીના દિવસે જ નહીં પરંતુ દરરોજ રાત્રે આખા ઘરમાં થોડો સમય પ્રગટાવવો જોઈએ. એવું કહેવાય છે કે જ્યાં દીવો પ્રગટાવવામાં આવે છે ત્યાં દેવી લક્ષ્મીનું આગમન થાય છે અને તે સ્થાન શુદ્ધ થાય છે. 

અમાવસ્યા અને દિવાળીનું મહત્વ
દિવાળીનો તહેવાર ખાસ કરીને અંધકારમાં પ્રકાશનો તહેવાર છે. આ દિવસે, સૂર્ય ભગવાન તેમની સૌથી નીચલી રાશિ તુલા રાશિમાં હોય છે અને પૃથ્વી પર તેમનો પ્રકાશ ઓછો હોય છે. ઋષિઓના મતે, ચંદ્ર અને સૂર્ય વચ્ચેના અસંતુલનના કારણે રાત્રે દીવા પ્રગટાવવાની પરંપરા શરૂ થઈ હતી. ઘોર અમાવસ્યા પર દીવો પ્રગટાવવાથી વાતાવરણ સંતુલિત રહે છે અને ચારે તરફ ઉર્જા વહે છે. કારતક માસને દીવા પ્રગટાવવાનો મહિનો માનવામાં આવે છે, જેમાં દરેક ઘરમાં દીવા ઝળહળતા જોવા મળે છે.

દીવાની યોગ્ય જગ્યા અને આસન
-  પૂજા સ્થાન પર દીવો મૂકતા પહેલા તેનું આસન યોગ્ય રીતે બનાવવું જોઈએ. શાસ્ત્રો અનુસાર ચોખા, ગોબર અથવા ધાતુથી બનેલા આસન પર દીવો રાખવો યોગ્ય માનવામાં આવે છે. સંદેશવાહક તરીકે કામ કરતા દીવાને માન આપવું એ આપણી ફરજનો એક ભાગ છે. શાસ્ત્રોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, "તમારે તમારી પ્રાર્થના દેવતા સુધી પહોંચાડનારનો અનાદર ન કરવો જોઈએ."

- દિવાળી પર, ચાલો આપણે આપણા ઘરોમાં દીવા પ્રગટાવીને માત્ર ભૌતિક અંધકાર જ નહીં પરંતુ આપણા મનમાં છુપાયેલા અંધકારને પણ દૂર કરવાનો સંકલ્પ કરીએ.

Disclaimer: અહીં અપાયેલી માહિતી જ્યોતિષ માન્યતાઓ, સામાન્ય માન્યતાઓ અને જાણકારીઓ પર આધારિત છે, ZEE 24 કલાક તેની પુષ્ટિ કરતું નથી.