Bharat Bandh: ଭାରତ ବନ୍ଦ ଡାକରା ଯେ କେହି ଦେଇପାରିବେ କି? ଜାଣନ୍ତୁ କେତେବେଳେ ହୋଇଥାଏ ଆକ୍ସନ

Bharat Bandh: ଦଳିତ ତଥା ଆଦିବାସୀ ସଂଗଠନ ତରଫରୁ ବୁଧବାର ଦିନ ଭାରତ ବନ୍ଦ ଡାକରା ଦିଆଯାଇଛି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭାରତ ବନ୍ଦ କରିବାର ଅଧିକାର କାହାର ଅଧିକାର ଅଛି, ଏପରି ମାମଲାରେ କେବେ ଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଇଥାଏ ଓ ଏହା ଉପରେ ଆଇନ କ’ଣ କହୁଛି ଏଠାରେ ଜାଣନ୍ତୁ?

Bharat Bandh 2024: ଦଳିତ ତଥା ଆଦିବାସୀ ସଂଗଠନ ବୁଧବାର ଦିନ ଭାରତ ବନ୍ଦ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଧେଶିତ ଜାତି ଏବଂ ଜନଜାତି ସଂରକ୍ଷଣରେ କୋଟା ଉପରେ କୋଟା ଲାଗୁ କରିବାକୁ ନେଇ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିରୋଧରେ ଏହି ଭାରତ ବନ୍ଦ ଡାକରା ଦିଆଯାଇଛି। ନ୍ୟାସନାଲ କନଫେଡେରେସନ୍ ଅଫ୍ ଦଲିତ ଓ ଆଦିବାସୀ ସଂଗଠନ ନାମକ ଏକ ସଂଗଠନ ଦଳିତ ତଥା ଆଦିବାସୀଙ୍କ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅଧିକାର ବିରୋଧରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ନେଇ ବନ୍ଦ ଡାକରା ଦେଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ବାତିଲ କରିବାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭାରତ ବନ୍ଦ କରିବାର ଅଧିକାର କାହାର ଅଧିକାର ଅଛି, ଏପରି ମାମଲାରେ କେବେ ଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ଆଇନ ଏହା ଉପରେ କ’ଣ କହିଛି?

ଭରତ ବନ୍ଦର ଡାକରା ଯେ କେହି ଦେଇପାରିବେ କି? 
ଭାରତ ଏକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଦେଶ ଓ ଏଠାରେ ସମସ୍ତଙ୍କର ନିଜର ମତ ପ୍ରକାଶ କରିବାର ଅଧିକାର ଅଛି। ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୧୯ ଅନୁଯାୟୀ ନାଗରିକମାନେ ଅନେକ ଅଧିକାର ପାଇଛନ୍ତି। ଧାରା ୧୯(କ) ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଭାଷଣ ଓ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅଧିକାର ଦେଇଥାଏ। ଯେହେତୁ, ବିଭାଗ-ବି ଅଧୀନରେ ଲୋକମାନେ ବିନା ଅସ୍ତ୍ରରେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଏକାଠି ହୋଇପାରିବେ। ଏହିପରି ସଂଗଠନମାନେ ଦେଶରେ ଭାରତ ବନ୍ଦ ଘୋଷଣା କରିପାରିବେ।

ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଆଡଭୋକେଟ୍ ଆଶିଷ ପାଣ୍ଡେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଦେଶରେ ଭରତ ବନ୍ଦ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ କରାଯାଏ ତେବେ କୌଣସି ଆକ୍ସନ ନିଆଯିବ ନାହିଁ। ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଏପରି ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇଛି। ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ବନ୍ଦ କିମ୍ବା ବିରୋଧ ହିଂସାତ୍ମକ ରୂପ ନେଇଥାଏ ସେତେବେଳେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ। ବେଳବେଳେ ଦେଖାଯାଏ ଯେ ବିକ୍ଷୋଭକାରୀମାନେ ଅନ୍ୟ ଲୋକଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ଜାଳିବା କିମ୍ବା ନଷ୍ଟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରି ଦେଇଥାନ୍ତି। ସେମାନେ ଲୋକଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରନ୍ତି ଓ ଧମକ ଦିଅନ୍ତି। ଜବରଦସ୍ତ ଦୋକାନ ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ କୁହନ୍ତି ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆକ୍ସନ ନିଆଯାଏ।

ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନରେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଛି କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଯେତେବେଳେ ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନଗୁଡିକ ହିଂସାତ୍ମକ ହେବା ଆରମ୍ଭ କରେ ସେତେବେଳେ ଆକ୍ସନ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ବିଭିନ୍ନ ହିଂସା ମାମଲାରେ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ମାମଲା ପଞ୍ଜିକୃତ ହୋଇଥାଏ। ଏଗୁଡିକର ଦଣ୍ଡ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ଅଟେ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଯଦି ଭାରତ ବନ୍ଦରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ବିକ୍ଷୋଭକାରୀମାନେ କାହାର ସମ୍ପତ୍ତି ନଷ୍ଟ କରନ୍ତି, ତେବେ ଏପରି ମାମଲାରେ ପବ୍ଲିକ୍ ପ୍ରପର୍ଟି ଆକ୍ଟ ଅଫ୍ ୧୯୮୪ ଏହାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ଏହି ଆଇନ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି କେହି ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତିରେ କ୍ଷତି ଘଟାଏ, ତେବେ ତାଙ୍କୁ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜେଲଦଣ୍ଡ ଓ ଜରିମାନା ସହିତ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯିବ।

ଏହି ଆଇନକୁ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ସୁ ମୋଟୁ କଗ୍ନିଜେସନ୍ ନେଇଥିଲେ ଓ ୨୦୦୭ ମସିହାରେ ଏହା ପାଇଁ ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ। ପ୍ରଥମେ ଜଷ୍ଟିସ୍ ଥୋମାସ୍ କମିଟି ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ନରିମନ କମିଟି ଗଠନ ହୋଇଥିଲା କିନ୍ତୁ ମାମଲା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ନଥିଲା। ପରେ ଦଙ୍ଗା ଏବଂ ପ୍ରଦର୍ଶନ ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବାରୁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲ ଗଠନ ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା କିମ୍ବା ସେହି ପ୍ରଦର୍ଶନର ନେତାଙ୍କଠାରୁ ଋକଭରୀ କରାଯାଇହେବ। ତଥାପି ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏହାର ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ପହଞ୍ଚି ପାରି ନାହିଁ।

ସେହିଭଳି ଯେତେବେଳେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶରେ CAA କୁ ବିରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା ସେତେବେଳେ ଯୋଗୀ ସରକାର ଏହା ଉପରେ ଏକ ଆଇନ ଆଣିଥିଲେ।  ଆଇନରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଦଙ୍ଗା ଯୋଗୁଁ ଯଦି ସମ୍ପତ୍ତି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ସାଧାରଣ ସମ୍ପତ୍ତି ଧାରୀ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ କ୍ଷତିପୂରଣ ପାଇବ। ଏହିପରି ଭାବରେ ଏକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଦେଶ ହୋଇ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଓ ଭରତ ବନ୍ଦ କରାଯାଇପାରିବ, କିନ୍ତୁ ଯଦି କେହି ହିଂସାତ୍ମକ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ତେବେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି।