'विनायक चतुर्थी' किंवा 'गणेश चतुर्थी' हा हिंदू धर्माचा एक प्रमुख सण आहे, जो गणेशाला समर्पित आहे.  गणरायाला अडथळे दूर करणारा आणि बुद्धीचा देव मानला जातो. या दिवशी गणपतीच्या मूर्तीची प्रतिष्ठापना करून पूजा केली जाते. श्रीगणेशाला सर्व बाधा दूर करणारे मानले जाते. त्यामुळे कोणतेही शुभ कार्य सुरू करण्यापूर्वी श्रीगणेशाची पूजा केली जाते. गणेशजींना बुद्धीची देवता देखील मानले जाते. त्यामुळे गणेशाची आराधना करून बुद्धिमत्ता आणि ज्ञान प्राप्त करण्याची विद्यार्थ्यांची इच्छा आहे. विनायक चतुर्थी हे नवीन सुरुवातीचे प्रतीक मानले जाते. या दिवशी लोक नवीन कामाला सुरुवात करतात. आज असलेल्या विनायक चतुर्थीचा शुभ मुहूर्त आणि तिथी पाहूया. 


विनायक चतुर्थीचा शुभ मुहूर्त


COMMERCIAL BREAK
SCROLL TO CONTINUE READING

पंचांगानुसार कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील चतुर्थी तिथी 4 नोव्हेंबर रोजी रात्री 11.24 वाजता सुरू होईल. ही तारीख 5 नोव्हेंबर रोजी सकाळी 12:16 वाजता संपेल. उदयतिथी निमित्त विनायक चतुर्थी उपवास हा मंगळवार, 5 नोव्हेंबर रोजी पाळण्यात येणार आहे. 5 नोव्हेंबरला विनायक चतुर्थी उपवास करणाऱ्यांना पूजेसाठी 2 तास 11 मिनिटांचा शुभ मुहूर्त मिळेल. त्या दिवशी विनायक चतुर्थीच्या पूजेचा शुभ मुहूर्त सकाळी 10.59 ते दुपारी 1.10 पर्यंत आहे. या काळात गणपती बाप्पाची पूजा विधीनुसार करावी.


विनायक चतुर्थीचा शुभ योग


विनायक चतुर्थीच्या दिवशी दोन शुभ योग तयार होत आहेत. दिवसा सकाळी 11.28 ते मध्यरात्रीपर्यंत सुकर्म योग तयार होत आहे. तर सकाळी 6.36 पासून रवियोग तयार होईल. जो सकाळी 9.45 पर्यंत राहील. त्या दिवशी ज्येष्ठ नक्षत्र पहाटेपासून ते सकाळी 9.45पर्यंत आहे. तेव्हापासून मूळ नक्षत्र आहे. 5 नोव्हेंबर रोजी विनायक चतुर्थीच्या दिवशी सकाळी 10:05 वाजता चंद्रोदय होईल, तर रात्री 8:09 वाजता चंद्रास्त होईल. विनायक चतुर्थीच्या दिवशी चंद्र पाहण्यास मनाई आहे.


विनायक चतुर्थीचे महत्व


विनायक चतुर्थीच्या दिवशी गणेशाची पूजा केली जाते. भगवान गणेश हे अडथळे दूर करणारे आणि बुद्धीची देवता मानले जातात. हा सण भारताच्या विविध भागात मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. श्रीगणेशाला सर्व अडथळे दूर करणारा देव मानला जातो. त्यामुळे कोणतेही शुभ कार्य सुरू करण्यापूर्वी गणेशाची पूजा केली जाते. गणेशजींना बुद्धीची देवता देखील मानले जाते. त्यामुळे गणेशाची आराधना करून बुद्धी आणि ज्ञान प्राप्त करण्याची विद्यार्थ्यांची इच्छा असते. विनायक चतुर्थी हे नवीन सुरुवातीचे प्रतीक मानले जाते. हा दिवस लोकांसाठी नवीन कार्य सुरू करण्यासाठी शुभ मानला जातो.


विनायक चतुर्थीचा उपवास करण्यामागची कथा 


पौराणिक कथेनुसार, एकदा माता पार्वती आणि भगवान महादेव नर्मदा नदीच्या काठावर चौपर खेळत होते. खेळातील विजय किंवा पराजय ठरवण्यासाठी महादेवाने पुतळा बनवून त्याचा अभिषेक केला. भगवान महादेवांनी मुलाला सांगितले की जिंकल्यावर विजेता ठरवा. महादेव आणि माता पार्वती खेळू लागले आणि तिघांच्याही पश्चात माता पार्वती जिंकली. खेळ संपल्यानंतर मुलाने महादेवला विजेता घोषित केले. हे ऐकून माता पार्वती क्रोधित झाली आणि त्यांनी मुलाला अपंग राहण्याचा शाप दिला.


यानंतर मुलाने माता पार्वतीची माफी मागितली आणि हे चुकून घडल्याचे सांगितले. त्यानंतर माता पार्वतीने सांगितले की शाप परत घेता येणार नाही पण त्यावर उपाय आहे. मुलाला उपाय सांगताना माता पार्वतीने सांगितले की, सर्प मुली गणेशाची पूजा करण्यासाठी येतील आणि त्यांच्या आज्ञेनुसार तुला उपवास करावा लागेल, ज्यामुळे तुला शापातून मुक्ती मिळेल. मुलाने अनेक वर्षे शापाचा सामना केला आणि एके दिवशी सापाच्या मुली गणेशाची पूजा करण्यासाठी आल्या. ज्याच्याकडून मुलाने गणेश व्रताची पद्धत विचारली. मुलाने खऱ्या मनाने श्रीगणेशाची आराधना केली, त्यामुळे गणेशाने प्रसन्न होऊन वरदान मागितले.