Pidilite : દર કલાકે એક કરોડનું વેચાણ, એક પટાવાળાએ 1.28 લાખ કરોડની કંપની બનાવી દીધી

નવી દિલ્હીઃ Pidilite Success Story- ફેવિકોલના સ્થાપક બળવંત રાય પારેખ, જેઓ એક સમયે લાકડાના વેરહાઉસમાં પટાવાળા તરીકે કામ કરતા હતા, ગરીબીને કારણે તેમના પરિવાર સાથે તે જ જગ્યાએ રહેતા હતા. આજે, પિડિલાઇટની બ્રાન્ડ ફેવિકોલ દરરોજ રૂ. 29 કરોડનું વેચાણ કરે છે અને દર કલાકે રૂ. 1 કરોડનું વેચાણ કરે છે, જેમાં એક વર્ષમાં રૂ. 1 લાખ કરોડનું વેચાણ થાય છે. બળવંત રાય પારેખની ફેવિકોલની બજાર કિંમત આજે 1.28 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. જો તમે વર્ષ 1998માં ફેવિકોલની પેરેન્ટ કંપની પિડિલાઇટમાં ₹100,000નું રોકાણ કર્યું હોત, તો આજે તેનું મૂલ્ય 4 કરોડ રૂપિયા હોત.

1 જાન્યુઆરી, 1999ના રોજ, પિડિલાઇટ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડના શેર રૂ. 6.26ના સ્તરે હતા, જો તે સમયે કોઈ વ્યક્તિએ આ કંપનીમાં ₹1,00,000નું રોકાણ કર્યું હોત, તો તેને પિડિલાઇટ ઇન્ડસ્ટ્રીઝના 16,000થી વધુ શેર મળ્યા હોત. છેલ્લા 24 વર્ષોમાં, પિડિલાઇટ ઇન્ડસ્ટ્રીઝના શેરોએ રોકાણકારોને 40000% વળતર આપ્યું છે અને હાલમાં પિડિલાઇટ ઇન્ડસ્ટ્રીઝના શેર રૂ. 2510ના સ્તરે કાર્યરત છે.

બળવંત રાય પારેખની Pidilite ફેવિકોલનું ઉત્પાદન કરે છે. Pidiliteના પ્રોડક્ટ પોર્ટફોલિયોમાં કાગળથી માંડીને ફર્નિચર, સિમેન્ટ ટાઇલ્સ પેસ્ટ કરવા અથવા વોટરપ્રૂફિંગ છત સુધીના તમામ વિકલ્પો છે.

આ પણ વાંચોઃ 745 %નું બમ્પર વળતર : આ સ્ટોક બનાવી દેશે કરોડપતિ, 70 હજાર કરોડના ઓર્ડર!

જેમ ટૂથપેસ્ટને કોલગેટ અને પાણીને બિસ્લેરી કહેવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે ફેવિકોલ નામનો શબ્દ કોઈપણ વસ્તુને ચોંટાડવા માટે વપરાય છે. બળવંત રાય પારેખે પ્રોડક્ટ, પેકેજિંગ, માર્કેટિંગ અને ફાઇનાન્સના ઉત્તમ પાઠ શીખીને ફેવિકોલની સ્થાપના કરી છે.

ખરાબ ગંધવાળા ગુંદરનો વિકલ્પ
આજે બળવંત રાય પારેખની કુલ સંપત્તિ 90,000 કરોડ રૂપિયા છે. ફેવિકોલની રજૂઆત પહેલાં ગ્લુઇંગ ફર્નિચર માટેનો ગુંદર પ્રાણીની ચરબીમાંથી બનાવવામાં આવતો હતો. સુથારનો પૂરો દિવસ તેને બનાવવામાં જતાં છતાં તે ટકાઉ નહોતો. સુથારો તેને બનાવવામાં સંકોચ અનુભવતા હતા કારણ કે તેને બનાવવામાં આવતી અપ્રિય ગંધ હતી. પછી બળવંત રાય પારેખે આનો ઉકેલ શોધવાનું વિચાર્યું.

આસપાસની સમસ્યામાંથી વ્યવસાયિક વિચાર આવ્યો
Pidiliteના સ્થાપક પારેખે સિન્થેટિક રેઝિનમાંથી ચિપકતો  ફેવિકોલ બનાવ્યો. તે પ્રાણીની ચરબીમાંથી બનેલા ગુંદર કરતાં 10 ગણો વધુ મજબૂત હતો અને જ્યારે કારપેન્ટરોએ તેનો ઉપયોગ કર્યો ત્યારે તેને તેમને ખૂબ પસંદ આવ્યો. જ્યારે બળવંત રાય પારેખની આ પ્રોડક્ટ હિટ થઈ ત્યારે તેમણે 1959માં પારેખ ડાયકેમ લાઈટ નામની કંપની શરૂ કરી. બાદમાં આ કંપની પારેખ ડાયકેમ લાઇટમાંથી પીડીલાઇટ બની. બળવંત રાય પારેખે આસપાસની સમસ્યાઓ શોધીને નવો ધંધો શોધી કાઢ્યો.

એકવાર ઉત્પાદન લોન્ચ થયા પછી, તેના વેચાણની સમસ્યા હતી. ફેવિકોલ જેવી ઉત્તમ પ્રોડક્ટ વેચવા માટે, બળવંત રાય પારેખે વિતરણ માટે જથ્થાબંધ વેપારી, વિતરક, દુકાનદાર અને ગ્રાહકની પરંપરાગત સાંકળનો અંત લાવી દીધો. બળવંત રાય પારેખજીએ સૌપ્રથમ તેમના ઉત્પાદનો સીધા સુથારોને વેચવાનું શરૂ કર્યું.

આ પણ વાંચોઃ ટાટા ટેક્નોલોજીસના આઈપીઓએ ગ્રે માર્કેટમાં મચાવી ધૂમ, ઈન્વેસ્ટરોને થશે 70% નો ફાયદો!

કોને પૈસા મળે છે તેનો નિર્ણય સુથારનો છે
આની પાછળનો તર્ક એ છે કે જ્યારે ગ્રાહક સોફા, ટેબલ કે દરવાજો ખરીદે છે કે મેળવે છે ત્યારે ગ્રાહકને કોઈ ફરક પડતો નથી કે તેમાં કયો ગમ વપરાયો છે. જો તમને સોફા બનાવવામાં આવે છે, તો તમે ફક્ત તે જ સામગ્રી લાવો જે સુથાર સૂચવે છે. આ સાંકળમાં સુથારનું કામ સૌથી વધુ મહત્વનું હોય છે. તેમણે સીધા સુથારોને માર્કેટિંગ કરવાનું શરૂ કર્યું. પિડિલાઇટના સ્થાપકે શરૂઆતમાં એક-એક સુથારને પકડ્યા અને તેમનો માલ વેચવાનું શરૂ કર્યું. ધીરે ધીરે બળવંતરાય પારેખની આ રેસીપી સફળ થઈ અને ફેવિકોલ એક મોટું માર્કેટ બની ગયું.

કારપેન્ટર્સ ક્લબની રચના કરી
બળવંત રાય પારેખે કાર્પેન્ટરને બોલાવીને તેમની સાથે મીટીંગો, ચા નાસ્તો, તીર્થયાત્રા, પતંગોત્સવ વગેરે શરૂ કર્યા. સુથારોને નવા કૌશલ્યો શીખવવાનું, તેમને વિશ્વના નવા પ્રવાહો સાથે પરિચય કરાવવા અને બજારમાં ચાલી રહેલા વલણો વિશે તેમની પાસેથી માહિતી મેળવવાનું તે એક માધ્યમ બની ગયું. સુથારોના આવા મેળાવડામાં, તેઓએ નવા ઉત્પાદનો પણ લોન્ચ કરવાનું શરૂ કર્યું. આનાથી તેમને એ જાણવામાં પણ મદદ મળી કે અત્યારે બજારમાં શું ચાલી રહ્યું છે. એકવાર સુથારે તેને કહ્યું કે જ્યારે ફર્નિચર પર પાણી લાગે છે ત્યારે સમસ્યા થાય છે, પછી તેમણે ફેવિકોલ મરીન બનાવ્યું. સુથાર પાસેથી ફીડબેક લીધા બાદ તેણે નવી પ્રોડક્ટ લોન્ચ કરવાનું શરૂ કર્યું. કારપેન્ટર સાથે નવી પ્રોડક્ટ લોન્ચ કરી અને તેના દ્વારા તેનું માર્કેટિંગ પણ કર્યું.