આ છે ભારતના 5 સૌથી ઊંચા અને સૌથી મોટા ડેમ, વિશ્વના ટોપ 10માં સામેલ એકનું નામ
આ ભારતનો પ્રથમ અને વિશ્વનો 8મો સૌથી ઉંચો ડેમ છે. આ ડેમની ઊંચાઈ 260 મીટર છે, જે 52 ચોરસ કિલોમીટરના સપાટી વિસ્તારને 575 મીટરની લંબાઇ સાથે, 20 મીટરની ક્રેસ્ટની પહોળાઈ અને 1,128 મીટરની પાયાની પહોળાઈને આવરી લે છે. આ વિશ્વનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પાવર પ્રોજેક્ટ છે, જે હિમાલયમાંથી વહેતી ભાગીરથી અને ભીલંગાણા નદીઓમાંથી પાણી ખેંચે છે. પાણી પુરવઠા ઉપરાંત, આ ડેમ 1,000 મેગાવોટ વીજળી ઉત્પન્ન કરે છે. ટિહરી ડેમનું નિર્માણ વર્ષ 1978માં શરૂ થયું હતું અને તે 2006માં પૂર્ણ થયું હતું.
પંજાબ અને હિમાચલ પ્રદેશની સરહદ પર સ્થિત આ બંધ સતલજ નદી પર બનેલો છે. તે ભારતમાં સૌથી મોટું અને ઊંચાઈમાં બીજા નંબરનું છે. ભાકરા નાંગલના જળાશયને 'ગોવિંદ સાગર' પણ કહેવામાં આવે છે. આ ભારતનું ત્રીજું સૌથી મોટું જળાશય છે. આ વિશાળ ડેમ રાજસ્થાન, હરિયાણા અને પંજાબની ત્રણ રાજ્ય સરકારોનો સંયુક્ત પ્રોજેક્ટ છે.
આ ભારતનો બીજો સૌથી મોટો બંધ છે. ગુજરાતમાં નર્મદા નદી પર બનેલો આ ડેમ 138 મીટર ઊંચો છે. તેનું બાંધકામ 1979માં શરૂ થયું હતું. આ ચાર રાજ્યો ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને રાજસ્થાનને આ બંધનો લાભ મળે છે. આ ડેમની વીજળી ઉત્પાદન ક્ષમતા 1,450 મેગાવોટ છે.
હીરાકુડ ડેમ એ ઓડિશામાં મહાનદી નદી પર બાંધવામાં આવેલો વિશ્વનો સૌથી લાંબો બંધ છે. ખાસ વાત એ છે કે આ ડેમ વિશ્વનો સૌથી લાંબો માનવ નિર્મિત ડેમ છે. તે માટીના કોંક્રિટ અને પથ્થરનું માળખું છે. ડેમની ઊંચાઈ 200 ફૂટ છે, જેની લંબાઈ 26 કિમી છે. તેની પાવર ઉત્પાદન ક્ષમતા 347.5 મેગાવોટ છે. ડેમ તળાવને હીરાકુડ જળાશય કહેવામાં આવે છે.
આ વિશ્વનો સૌથી મોટો ચણતર બંધ છે, જે કૃષ્ણા નદી પર બનેલો છે. આ ડેમની ઊંચાઈ 490 ફૂટ અને લંબાઈ 1.6 કિલોમીટર છે. આ ડેમની ક્ષમતા 11, 472 મિલિયન ક્યુબિક મીટર છે, જેની વીજ ઉત્પાદન ક્ષમતા 815.6 મેગાવોટ છે. આ ડેમનું નામ બૌદ્ધ સાધુ આચાર્ય નાગાર્જુનના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. આ ડેમ 1972માં બાંધવામાં આવ્યો હતો.