Hindu Tradition: આ વિધિ વિના પૂર્ણ નથી ગણાતા લગ્ન, પછી જ વર-કન્યાને માનવામાં આવે છે `પતિ-પત્ની`

ઉજ્જૈન: હિંદુ ધર્મમાં લગ્નને માત્ર બે વ્યક્તિઓ જ નહીં પરંતુ બે પરિવારોનું પણ મિલન કહેવામાં આવે છે. આ દરમિયાન ઘણી પરંપરાઓનું પાલન કરવામાં આવે છે. લગ્ન દરમિયાન છોકરીને છોકરાની જમણી બાજુ બેસાડવામાં આવે છે અને થોડા સમય પછી તેને છોકરાની ડાબી બાજુ બેસાડવામાં આવે છે. આ કાર્ય સપ્તપદી પરંપરા પછી કરવામાં આવે છે. મહાભારત અનુસાર જ્યાં સુધી સપ્તપદીની વિધિ પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી કન્યા પત્નીનો દરજ્જો પ્રાપ્ત કરતી નથી. એટલે કે સપ્તપદી પછી જ કન્યા પત્ની બને છે. આગળ જાણો શું છે સપ્તપદી અને તે પછી પત્નીને પતિની ડાબી બાજુ કેમ બેસાડવામાં આવે છે…

સપ્તપદીની વિધિ શું છે?
લગ્ન દરમિયાન ફેરા લીધા બાદ સપ્તપદીની વિધિ કરવામાં આવે છે. આ અંતર્ગત વર-કન્યાની સામે ચોખાના 7 ઢગલી કરવામાં આવે છે. આ પછી એક પછી એક મંત્રોચ્ચાર કરીને આ ચોખાની ઢગલી અંગૂઠા વડે દૂર કરવામાં આવે છે. આ દરમિયાન 7 મંત્ર બોલવામાં આવે છે. પહેલો મંત્ર અન્ન માટે, બીજો શક્તિ માટે, ત્રીજો ધન માટે, ચોથો સુખ માટે, પાંચમો પરિવાર માટે, છઠ્ઠો ઋતુચર્યા માટે અને સાતમો મિત્રતા માટે બોલવામાં આવે છે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે વિવાહિત જીવનમાં પતિ-પત્ની આ બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને જીવન જીવશે.

આ પણ વાંચો :

આ પછી પત્નીને ડાબી બાજુ બેસાડવામાં આવે છે.
સપ્તપદી પછી, કન્યાને વરની ડાબી બાજુએ બેસાડવામાં આવે છે કારણ કે તે પછી પત્ની વામંગી બને છે. વામંગી એટલે ડાબા અંગનો માલિક. એટલા માટે પુરુષના શરીરના ડાબા ભાગને સ્ત્રીનો માનવામાં આવે છે. તેની પાછળ પણ એક કારણ છે કે શક્તિની ઉત્પત્તિ ભગવાન શિવના ડાબા ભાગમાંથી થઈ હતી. ખાસ ધાર્મિક પ્રસંગોએ પત્નીને પતિની ડાબી બાજુએ બેસાડવામાં આવે છે.

ભીષ્મે મહાભારતમાં જણાવ્યું છે સપ્તપદીનું મહત્વ
મહાભારત અનુસાર, જ્યારે ભીષ્મ પિતામહ બાણોની શૈયા પર સૂતા હતા, તે સમયે તેમણે યુધિષ્ઠિરને ઘણી બધી સાંસારિક બાબતોનું જ્ઞાન આપ્યું હતું. ભીષ્મે એ પણ કહ્યું હતું કે જ્યાં સુધી વર-કન્યા સપ્તપદીની વિધિ પૂરી ન કરે ત્યાં સુધી બંને પતિ-પત્ની બનતા નથી. સપ્તપદી પછી જ છોકરી પત્ની બને છે. આ પછી જ તેને પત્નીનો અધિકાર મળે છે.

આ પણ વાંચો :