ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ପାଇଁ ୫ ବର୍ଷ ଚାକିରୀ କରିବା ଜରୁରୀ ନୁହେଁ, ଜାଣନ୍ତୁ କ’ଣ ରହିଛି ନିୟମ

Gratuity Rules: ସାଧାରଣତଃ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଯେତେବେଳେ କର୍ମଚାରୀମାନେ ସମାନ କମ୍ପାନୀରେ ୫ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ସେତେବେଳେ ସେହି କମ୍ପାନୀ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ଦିଅନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ବାସ୍ତବରେ ଏହା ସତ ନୁହେଁ । ଜାଣନ୍ତୁ ଏହାର ସତ୍ୟତା ...

Gratuity Rules: ଗୋଟିଏ କମ୍ପାନୀରେ ଦୀର୍ଘ ସମୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ସାଲାରୀ, ପେନସନ୍ ଓ ପ୍ରୋଭିଡେଣ୍ଟ୍ ପାଣ୍ଠି ବ୍ୟତୀତ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି (Gratuity) ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଏ । ଯଦି କର୍ମଚାରୀ ଚାକିରିର କିଛି ସର୍ତ୍ତ ପୂରଣ କରନ୍ତି, ତେବେ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ପେମେଣ୍ଟ ମିଳିଥାଏ । ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟିର ଏକ ଛୋଟ ଅଂଶ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ବେତନରୁ କଟାଯାଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ କମ୍ପାନୀ ଏକ ବଡ଼ ଅଂଶ ଦେଇଥାଏ । ଯଦି କର୍ମଚାରୀ ଚାକିରି ବଦଳାନ୍ତି, ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି କିମ୍ବା କୌଣସି କାରଣରୁ ଚାକିରି ଛାଡ଼ି ଯାଆନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟିର ନିୟମ ପୂରଣ କରନ୍ତି, ତେବେ ସେ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟିର ଲାଭ ପାଇଥାନ୍ତି ।

ସାଧାରଣତଃ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଯେତେବେଳେ କର୍ମଚାରୀମାନେ ସମାନ କମ୍ପାନୀରେ ୫ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ସେତେବେଳେ ସେହି କମ୍ପାନୀ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ଦିଅନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ବାସ୍ତବରେ ଏହା ସତ ନୁହେଁ । ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ସମାନ କମ୍ପାନୀରେ ଲଗାତାର ୫ ବର୍ଷ କାମ କରିବା ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ପାଇବା ଜରୁରୀ ନୁହେଁ । ବର୍ତ୍ତମାନର ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ଆପଣ ସମାନ ସଂସ୍ଥାରେ ୪ ବର୍ଷ ୨୪୦ ଦିନ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ପାଇବେ । ପେମେଣ୍ଟ ଅଫ୍ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ଆକ୍ଟ, ୧୯୭୨ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ସୁବିଧା ଏକ କମ୍ପାନୀର ପ୍ରତ୍ୟେକ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ, ଯେଉଁଠାରେ ୧୦ ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ କାମ କରନ୍ତି ।

ଏହିପରି କରାଯାଏ ଗଣନା 
ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ଗଣନା କରିବା ପାଇଁ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସୂତ୍ର ଅଛି । ସମୁଦାୟ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଇଟି ରାଶି = (ଶେଷ ଦରମା) x (୧୫/୨୬) x (କମ୍ପାନୀରେ କେତେ ବର୍ଷ କାମ କଲେ) । ମନେକରନ୍ତୁ ଯଦି ଜଣେ କର୍ମଚାରୀ ସମାନ କମ୍ପାନୀରେ ୨୦ ବର୍ଷ କାମ କରୁଥିଲେ । ସେହି କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଶେଷ ଦରମା ୫୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଥିଲା । ଏଠାରେ କେବଳ ୨୬ ଦିନ ଗଣାଯାଏ, କାରଣ ୪ ଦିନ ଛୁଟିଦିନ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ସେହି ସମୟରେ, ବର୍ଷରେ ୧୫ ଦିନ ଆଧାରରେ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ଗଣନା କରାଯାଏ ।

ସମୁଦାୟ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି = (୫୦,୦୦୦) x (୧୫/୨୬) x (୨୦) = ୫୭୬,୯୧୩ ଟଙ୍କା

କୋଇଲା କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖଣି କିମ୍ବା ଭୂତଳ ପ୍ରକଳ୍ପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ୫ ବର୍ଷର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ କେବଳ ୪ ବର୍ଷ ୧୯୦ ଦିନ ପୂରଣ କରିବା ପରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ମାଟି ତଳେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଏହିପରି କର୍ମଚାରୀମାନେ କେବଳ ୪ ବର୍ଷ ୧୯୦ ଦିନ ପରେ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଟି ପାଇବାକୁ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହେବେ ।