Prisoners Facts: ଜେଲରେ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ କାହିଁକି ଧଳା ରଙ୍ଗର ଡ୍ରେସ୍ ପିନ୍ଧିବାକୁ ଦିଆଯାଏ? ଏଠାରେ ଜାଣନ୍ତୁ ଉତ୍ତର

Prisoners Facts: କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଏପରି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବାକୁ ଦିଆଯିବାର କାରଣ ଇତିହାସ ସହିତ ଜଡିତ । ଏହା ସହିତ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ମଧ୍ୟ ଏହା ପଛରେ ଥିବା କୁହାଯାଇଛି । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ବିସ୍ତୃତ ଭବରେ ।

Prisoners Facts: ସମାଜର ଅପରାଧୀ ମାନଙ୍କୁ ନ୍ୟାୟପାଳିକା ଜେଲଦଣ୍ଡ ଦେଇଥାଏ । ଜେଲରେ ଥିବା କଏଦୀମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ଓ ଜୀବନଯାପନ ପାଇଁ ଅନେକ କଠୋର ନିୟମ ଅଛି । ଯାହାକୁ ଅନୁସରଣ କରିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଥାଏ । ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଅନେକ ଫିଲ୍ମରେ ଦେଖିଥିବେ ଯେ ଜେଲର ଅନ୍ତେବାସୀଙ୍କୁ ପୋଷାକ ସମାନ ରଙ୍ଗରେ ଥାଏ । ଜେଲରେ ଥିବା କଏଦୀମାନେ ଧଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥାନ୍ତି । ଏହା ନୁହେଁ ଯେ ଏହି ସବୁ କେବଳ ଫିଲ୍ମରେ ହୋଇଥାଏ, ବାସ୍ତବରେ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସମାନ ପୋଷାକ ଦିଆଯାଏ । ଏହା ପଛର କାରଣ କ’ଣ ବୋଧହୁଏ ବହୁତ କମ୍ ଲୋକ ଜାଣିଥିବେ? କଏଦୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ଡ୍ରେସ୍ କାହିଁକି ମନୋନୀତ ହେଲା? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ।

କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଏପରି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବାକୁ ଦିଆଯିବାର କାରଣ ଇତିହାସ ସହିତ ଜଡିତ । କୁହାଯାଏ ଯେ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆମେରିକାରେ ଆବୁର୍ନ ପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥିଲା । ଯେଉଁଥିରେ ଜେଲ ଓ ସେଠାରେ ରହୁଥିବା କଏଦୀମାନେ କିଛି ନୂତନ ନିୟମ ଯୋଡିଥିଲେ । ଏହା ପରେ ଆଧୁନିକ ଜେଲ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଧୀନରେ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ଧୂସର-କଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ଦିଆଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଷ୍ଟ୍ରାଇପ୍ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଏହା ବ୍ୟତୀତ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଏହି ପ୍ରକାରର ପୋଷାକ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଏ, ଯାହାଫଳରେ ସେମାନେ ଅନୁଶାସନ ପାଇପାରିବେ । ଧୂସର-କଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ମଧ୍ୟ ଲଜ୍ଜାର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା, ଯାହାଫଳରେ ଅପରାଧୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅପରାଧ ପାଇଁ ଅନୁତାପ କରିପାରିବେ । କିନ୍ତୁ, ଯେତେବେଳେ କଏଦୀମାନଙ୍କ ମାନବିକ ଅଧିକାରର ବିଷୟ ରଖାଗଲା, ସେତେବେଳେ ଲଜ୍ଜାର ପ୍ରତୀକ ବିଷୟ ହଟାଗଲା ।

ଧଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ଗରମ କମ୍ ହୁଏ
ଧଳା ରଙ୍ଗର ପୋଷାକ ଦେବା ପଛରେ ଗୋଟିଏ କାରଣ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଏହି ରଙ୍ଗ କମ୍ ଉତ୍ତାପ ଅନୁଭବ କରେ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ ଅଧିକ ଅସୁବିଧା ହୁଏ ନାହିଁ । ଏହା ସହିତ, ଧଳା ରଙ୍ଗ ଦୂରରୁ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଏ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି କଏଦୀ କେବେ ଜେଲରୁ ଫେରାର ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ମଧ୍ୟ, ରାତିରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଦୂରରୁ ଦେଖିହୁଏ ।

ଦଣ୍ଡ ସ୍ଥିର ହେଲେ ମିଳିଥାଏ ଏହି ପୋଷାକ
ଏହା ପରେ ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପୋଷାକ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା ଓ କଳା-ଧଳା ପୋଷାକ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ପୋଷାକ କେବଳ ସେହି କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଏ, ଯାହାର ଦଣ୍ଡ ସ୍ଥିର ହୋଇ ସାରିଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କଏଦୀମାନେ କେବଳ ସାଧାରଣ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧନ୍ତି ।

ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶରେ ଥାଏ ଏକ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଡ୍ରେସ୍ କୋଡ୍
ଅବଶ୍ୟ, ଏହା ନୁହେଁ ଯେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଜେଲରେ ଥିବା ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ପୋଷାକ ଅଛି । କଏଦୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶର ନିଜସ୍ୱ ଅଲଗା ଡ୍ରେସ କୋଡ୍ ଅଛି । ଯଦି ଆମେ ଭାରତର ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁ, ତେବେ ବ୍ରିଟିଶ ସମୟରୁ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କ ଏପରି ପୋଷାକର ଧାରା ଚାଲିଛି । 

ଏହା ସତ୍ୟ ଯେ ଜଣେ ମଣିଷକୁ ତା'ର ଅପରାଧ ପାଇଁ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଜେଲ ଦଣ୍ଡ ହୋଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଜେଲରେ ସେମାନଙ୍କର ମାନବିକ ଅଧିକାରର ମଧ୍ୟ ଯତ୍ନ ନିଆଯାଇଥାଏ । କଏଦୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଜେଲରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସୁବିଧା ଦିଆଯାଏ ଓ ସେମାନଙ୍କର ମାନସିକ ଅବସ୍ଥାର ଯତ୍ନ ନିଆଯାଏ । ଆପଣ ଜେଲରେ ଖାଦ୍ୟ ଓ ଧାର୍ମିକ ସ୍ୱାଧୀନତା ବିଷୟରେ ଆପଣ ଶୁଣିଥିବେ, କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଜେଲରେ ଦୋକାନ ମଧ୍ୟ ଥାଏ, ଯେଉଁଠାରୁ କଏଦୀମାନେ ଜିନିଷ କିଣି ପାରନ୍ତି । ହଁ ଆଜ୍ଞା, ବନ୍ଦୀମାନେ ଜେଲ୍ ଦୋକାନରୁ ଜିନିଷ କିଣନ୍ତି ଓ ଏଥିପାଇଁ ସେମାନେ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟ ଦେଇଥାନ୍ତି ।

ତେବେ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଥିବ, ଏହି ଦୋକାନଗୁଡିକରେ କି ପ୍ରକାର ଜିନିଷ ଉପଲବ୍ଧ ଥାଏ, ଯାହାକୁ ବନ୍ଦୀମାନେ କିଣନ୍ତି, ଓ ସେମାନେ ଏହି ଜିନିଷ କିଣିବା ପାଇଁ କେଉଁଠାରୁ ଟଙ୍କା ପାଆନ୍ତି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଜେଲ୍ ଦୋକାନ ସହିତ ଜଡିତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେବୁ, ଯାହାଫଳରେ ଆପଣ ଜେଲ୍ ଦୋକାନର ଅର୍ଥ ବୁଝିପାରିବେ । ତେବେ ଜେଲରେ ଥିବା ଦୋକାନ ବିଷୟରେ ଜାଣିବା...

ବାସ୍ତବରେ, କେତେକ ଜେଲରେ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ କ୍ୟାଣ୍ଟିନ ରହିଛି, ଯେଉଁଠାରୁ ବନ୍ଦୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଜିନିଷ କିଣି ପାରନ୍ତି । ଏହି କ୍ୟାଣ୍ଟିନରେ କେବଳ କିଛି ସୀମିତ ଆଇଟମ୍ ଉପଲବ୍ଧ ଓ ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଆଇଟମ୍ କିଣିବା ଓ ବିକିବା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କିଛି ନିୟମ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଛି । ଏହା ଏକ ଦୋକାନ ପରି, ଯେଉଁଠାରୁ ବନ୍ଦୀମାନେ କିଛି ଜିନିଷ କିଣି ପାରନ୍ତି ।

କିପରି ଜିନିଷ କଏଦୀ କିଣନ୍ତି?
ଏହି ଦୋକାନଗୁଡ଼ିକରୁ ଜିନିଷ କିଣିବା ପାଇଁ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ଅଲଗା ଅଲଗା କୁପନ୍ ଦିଆଯାଏ ଓ  ଏହି କୁପନ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନେ ଜିନିଷ କିଣିଥାନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ଟଙ୍କା ଜେଲରେ ଚାଲେ ନାହିଁ । ଏଥିପାଇଁ କେବଳ କୁପନ୍ ଅଛି ଓ ଜଣେ କଏଦୀ ଏହି କୁପନକୁ ଟଙ୍କା ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି । ଜେଲରେ ଟଙ୍କା ରଖିବା ଅପରାଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ସେଥିପାଇଁ ଜେଲରେ ଜିନିଷ କିଣିବା ପାଇଁ କୁପନ୍ ଦିଆଯାଏ ।

ବାସ୍ତବରେ, ଜେଲରେ ବ୍ୟବହୃତ ଟଙ୍କା କୁପନ୍ ଆକାରରେ ଥାଏ ଓ ସେଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ମୂଲ୍ୟକୁ ସୂଚାଏ । ଏହି ଜେଲ୍ କୁପନ୍ ଗୁଡିକ ପୁରୁଣା ସିନେମା ଟିକେଟ୍ ପରି ଓ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ୧, ୨, ୫, ୧୦, ୨୦ ଥାଏ । ଜେଲରେ କାମ କରୁଥିବା କଏଦୀଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ବଦଳରେ କୁପନ ଦିଆଯାଏ ଓ କିଛି ପରିବାର ସଦସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଯେଉଁ ଟଙ୍କା ଦିଅନ୍ତି ତାକୁ କଏଦୀଙ୍କୁ  କୁପନ ଆକାରରେ ମିଳିଥାଏ ।

ଜେଲର ଏହି କ୍ୟାଣ୍ଟିନରେ ଦୈନନ୍ଦିନ ବ୍ୟବହାର ସାମଗ୍ରୀ ଉପଲବ୍ଧ । ସାବୁନ, ଟୁଥପେଷ୍ଟ, ଅଣ୍ଡର ୱୟାର ପୋଷାକ ପରି ଅନେକ ଜିନିଷ କଏଦୀ ଏଠାରୁ କିଣିଥାନ୍ତି । ଏସବୁ କିଣିବା ପାଇଁ ଟଙ୍କା ବଦଳରେ ସେମାନେ କୁପନ୍ ଦେଇଥାନ୍ତି ।