ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ :IAF ਦਾ ਜਾਬਾਜ਼ ਪਾਇਲਟ ਸੇਖੋਂ,ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਮ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰਫੋਰਸ ਦੇ ਪਸੀਨੇ ਛੱਡਾ ਦਿੱਤੇ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ :   ਵਿਜੈ ਦਿਵਸ ਹੈ। ਯਾਨੀ 1971  ਦੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਉੱਤੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਫਤਿਹ ਦਾ ਦਿਨ। ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਜੋਏ ਡਿਬੋਸ਼ ( Bijoy Dibos)  ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਂਗਲਾਦੇਸ਼ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਖਾਸ ਹੈ।  ਸਾਲ 1971 ਵਿੱਚ 16 ਦਿਸੰਬਰ ਨੂੰ ਹੀ ਭਾਰਤ ਨੇ 13 ਦਿਨ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਕਰਾਰੀ ਮਾਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦਿਨ ਹੀ  ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ  ਉੱਤੇ ਬਾਂਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੌਹਰ ਨਾਲ ਬਾਂਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਵੀ ਅਜ਼ਾਦ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਮੁੱਢਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਜਨਰਲ ਨਿਆਜੀ ਨੇ 93000 ਫੌਜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਮੀਰ ਅਬਦੁੱਲਾ ਖਾਨ ਨਿਆਜੀ ਨੇ 16 ਦਿਸੰਬਰ ਨੂੰ ਡਾਕਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਰੋੜਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਤਮਸਮਰਪਣ  ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜਾਂ ਉੱਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਲਗਭਗ 93, 000 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ  ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗੋਡੇ ਟੇਕ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਇਹ ਜੰਗ 3 ਦਿਸੰਬਰ ਤੋਂ 16 ਦਿਸੰਬਰ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਵੱਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਮੁਕਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸੀ।  

ਭਾਰਤ  ਦੇ 1984 ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਵੱਡਮੁੱਲੀ ਸ਼ਹਾਦਤ

ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ  ਦੇ 1769 ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹਵਾਈ ਫੌਜ  ਦੇ 11 ਅਤੇ ਨੌਸੇਨਾ ਦੇ 204 ਬਹਾਦਰ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਜਾਮ ਪੀਤਾ। ਵਿਜੈ ਦਿਵਸ ਉੱਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ​ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਵੀਰ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਵਿਜੈ ਦਿਵਸ ਉੱਤੇ ਆਓ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਉਸ ਜਾਂਬਾਜ਼ ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ,  ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਉੱਤੇ ਅਸਮਾਨੀ ਕਹਿਰ ਬਰਪਾਇਆ ਸੀ।

ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸੇਖੋਂ ਨੇ ਇਕੱਲਿਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਛੱਕੇ ਛੁੜਾਏ ਸਨ

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ 6 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ IAF ਦੇ ਜਿਸ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਇਕੱਲਿਆਂ ਰਾਖ  ਦੇ ੜੇਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਸੀ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਪੈਮਾਨਾ ਮਾਪਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਤੋਂ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਇਤਿ​ਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਰਮਵੀਰ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਇੱਕਲੌਤੇ ਅਫ਼ਸਰ ਹਨ। 1971  ਦੇ ਭਾਰਤ - ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲੜਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ "ਨੰਬਰ 18 ਸਕੁਐਡਰਨ,  ਦ ਫਲਾਇੰਗ ਬੁਲੈਟਸ ਆਫ਼ ਦ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਿੱਚ ਤੈਨਾਤ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਵੱਲੋਂ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਇੱਕ-ਪਾਸੜ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਮਵੀਰ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।  

ਸਿਰਫ਼ 28 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ  ਸੇਖਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸੇਖਾਂ

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲੁ​ਧਿਆਣਾ ਦੇ ਰੁੜਕਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 17 ਜੁਲਾਈ 1943 ਨੂੰ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਮਹਿਜ਼ 28 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਹੀ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਵੀ ਹੋਇਆ ਸੀ।   ਉਹ 4 ਜੂਨ 1967 ਵਿੱਚ ਬਤੋਰ ਫਾਈਟਰ ਪਾਇਲਟ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ Folland Gnat ਫਾਈਟਰ ਏਅਰਕਰਾਫ਼ਟ ਉਡਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਥ ਹਾਸਲ ਸੀ। ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਏਅਰਫੀਲਡ ਉੱਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ। ਉਹ 14 ਦਿਸੰਬਰ, 1971 ਦਾ ਦਿਨ ਸੀ।

No. 18 Squadron (Flying Bullets) IAF ਦੇ ਪਾਇਲਟ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸੇਖੋਂ  ਦਾ ਕਮਾਲ

ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਏਅਰ ਫ਼ੋਰਸ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਏਅਰ ਸਟ੍ਰਿਪ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ PAF ਦੇ F-86 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਆਏ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਪੱਟੀ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਗੋਤਾ ਖਾਂਦੇ, ਬੰਬ-ਗੋਲੀਆਂ ਬਰਸਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਵੱਧਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਹੈਂਗਰ ਤੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਕੱਢ ਕੇ ਕਾਊਂਟਰ ਅਟੈਕ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹੈਂਗਰ ਤੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਕੱਢ ਕੇ ਉਡ਼ਾਨ ਭਰਨ ਤੱਕ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਫਿਰ ਆ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਰਨ-ਵੇਅ ਉੱਤੇ ਖੜੇ IAF ਜੇਟਸ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ  ਲਈ ਆਸਾਨ ਕੰਮ ਹੁੰਦਾ। ਸ਼ੀਰੀਨਗਰ ਏਅਰ ਸਟ੍ਰਿਪ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ।

ਸਵੇਰੇ ਲਗਭਗ 8 ਵਜੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਮਿਲੀ ਕਿ ਦੁਸ਼ਮਨ ਹਮਲਾਵਰ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਹੀ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸੇਖੋਂ ਅਤੇ ਫਲਾਇਟ ਲੈਫਟਿਨੇਂਟ ਘੁੰਮਣ ਆਪਣੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਏਅਰ ਫੀਲਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘੁੰਮਣ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਰਨ-ਵੇਅ ਛੱਡਿਆ। ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨੇਟ ਫਾਇਟਰ ਜੇਟ ਉੱਡਿਆ। ਰਨ-ਵੇਅ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੇ  ਠੀਕ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਬੰਬ ਆਕੇ ਡਿਗਿਆ ਜਿਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੇਖੋਂ  ਅਤੇ ਘੁੰਮਣ ਦਾ ਸੰਪਰਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ।  ਏਅਰ ਫੀਲਡ ਧੂਏਂ ਅਤੇ ਧੂਲ ਦੇ ਗੁਬਾਰ ਨਾਲ ਭਰ ਗਿਆ।

ਮੈਂ ਦੋ ਸੇਬਰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹਾਂ... ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ  ਨਹੀਂ ਦੇਵਾਂਗਾ...  ਉਦੋਂ ਰੇਡੀਓ ਟਰਾਂਸਮੀਟਰ ਉੱਤੇ ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀ.  .  . ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀ... ਮੈਂ ਦੋ ਸੇਬਰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹਾਂ... ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਦੇਵਾਂਗਾ...  ਉਸਦੇ ਕੁੱਝ ਹੀ ਪਲ ਬਾਅਦ ਸੇਖੋਂ ਦੇ ਨੇਟ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਮਲੇ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜੀ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਏਅਰਫੋਰਸ  ਦਾ ਸੇਬਰ ਜੇਟ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸੜਦਾ ਹੋਇਆ  ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ। ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ  ਸੇਖੋਂ ਨੇ ਫਿਰ ਰੇਡੀਓ ਉੱਤੇ ਸੁਨੇਹਾ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ,  ਮੈਂ ਮੁਕਾਬਲੇ 'ਚ ਹਾਂ।  ਮੇਰੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੇ ਦੋ ਸੇਬਰ ਜੇਟਸ ਹਨ। ਇਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹੋਰ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ। ਪੀਏਏਫ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸੇਬਰ ਜੇਟ ਵੀ ਢੇਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਏਅਰਫੋਰਸ ਦੇ 6 ਸੇਬਰ ਜੇਟਸ ਨੂੰ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਧਰਾਸ਼ਾਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਸੇਖੋਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਜਿਹੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਕਰਨੀ ਪਈ ਸੀ ਤਾਰੀਫ਼

ਕੁੱਝ ਦੇਰ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਫਿਰ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ... ਸ਼ਾਇਦ ਮੇਰਾ ਨੇਟ ਜੇਟ ਵੀ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਉੱਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ .  .  .  ਘੁੰਮਣ, ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਮੋਰਚਾ ਸੰਭਾਲੋ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ , ਆਪਣਾ ਆਖਰੀ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਰਮਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸੇਖੋਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਜਿਹੀ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪਾਇਲਟ ਸਲੀਮ ਬੇਗ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਬੇਜੋੜ ਬਹਾਦਰੀ, ਸਾਹਸ ਅਤੇ ਲਸਾਨੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਲਈ ਸਾਲ 1972 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਮਵੀਰ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।