તે ખૌફનાક દિવસ! જ્યારે ગોળીઓની વણઝારથી ગૂંજી ઉઠયું હતું લોકતંત્રનું મંદિર, સંસદ પર આતંકી હુમલાની કહાની

2001 parliament attack: બરાબર 22 વર્ષ પહેલાની વાત હતી. હાલની જેમ તે સમયે સંસદનું શિયાળુ સત્ર ચાલી રહ્યું હતું. તે સમયે લોકસભા અને રાજ્યસભા સ્થગિત કરવામાં આવી હતી પરંતુ સંસદ ભવનની અંદર 100 થી વધુ VIP હાજર હતા. ગૃહ મંત્રાલયના નકલી સ્ટીકરોવાળી સફેદ એમ્બેસેડર કાર સંસદભવનમાં પ્રવેશી. અંદર પાંચ લોકો બેઠા છે. તેઓ ગેટ પર હાજર સુરક્ષા કર્મચારીઓને છેતરવામાં સફળ થાય છે. અંદર જતા રસ્તામાં તેમની કાર અકસ્માતે ઉપરાષ્ટ્રપતિ કૃષ્ણકાંતની પાર્ક કરેલી કાર સાથે અથડાઈ હતી. આ તે ક્ષણ હતી જ્યારે બધાને ખબર પડી કે ભારતીય લોકશાહીના મંદિરમાં બદમાશો પ્રવેશ્યા છે. 

તે સફેદ એમ્બેસેડર કારની અંદર એકે-47 રાઇફલ્સ, ગ્રેનેડ લોન્ચર, પિસ્તોલ અને હેન્ડગનનો જથ્થો હતો. પાંચેય બહાર આવતાની સાથે જ તેઓએ ગોળીઓ ચલાવવાનું શરૂ કર્યું. CPRF કોન્સ્ટેબલ કમલેશ કુમારી આતંકવાદીઓની ગોળીઓનો પ્રથમ શિકાર બની. સંસદ સંકુલ આગામી 45 મિનિટ સુધી યુદ્ધનું મેદાન બની ગયું હતું. આ હુમલામાં સુરક્ષાકર્મીઓ સહિત નવ લોકો માર્યા ગયા હતા અને 18 ઘાયલ થયા હતા. સદ્ભાગ્ય એ હતું કે કોઈ સાંસદ આ આતંકવાદીઓનું નિશાન ન બન્યા. લોકશાહીના મંદિર પર થયેલા સૌથી મોટા હુમલાની સંપૂર્ણ કહાની વાંચો.

13 ડિસેમ્બર 2001ના રોજ સંસદ ભવનમાં શું થયું હતું
સંસદની કાર્યવાહી સ્થગિત થયાને લગભગ 40 મિનિટ થઈ ગઈ હતી. તત્કાલિન વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી, વિપક્ષી નેતા સોનિયા ગાંધી અને ઘણા સાંસદો ત્યાંથી નીકળી ગયા હતા. જો કે, ડેપ્યુટી પીએમ લાલકૃષ્ણ અડવાણી અને રક્ષા રાજ્ય મંત્રી હરિન પાઠક સહિત 100થી વધુ સાંસદ અંદર હાજર હતા.

સવારે લગભગ 11.45 વાગ્યે, ગૃહ મંત્રાલયના સ્ટીકરોવાળી એમ્બેસેડર કાર સંસદભવનમાં પ્રવેશે છે. જૈશ-એ-મોહમ્મદ અને લશ્કર-એ-તૈયબાના પાંચ આતંકવાદીઓ અંદર બેઠા હતા, ત્યાં સુધી તેનો અંદાજો સુરક્ષાબળોને ન હતો. 

મુખ્ય બિલ્ડીંગ તરફ જતી વખતે આતંકવાદીઓનું ગાડી ભૂલથી ઉપરાષ્ટ્રપતિના કાફલાની સામે આવી ગઇ. ગભરાટમાં તેમની કાર કાફલામાં ચાલી રહેલા સુરક્ષા વાહન સાથે અથડાઈ. હવે બધાનું ધ્યાન તેની તરફ ગયું.

આતંકવાદીઓ બહાર આવ્યા અને અંધાધૂંધ ગોળીબાર શરૂ કરી દીધો. ઉપરાષ્ટ્રપતિના ગાર્ડ અને સુરક્ષા જવાનોએ જવાબી કાર્યવાહી કરી હતી. આખા કમ્પાઉન્ડના દરવાજા તરત જ બંધ કરી દીધા. લગભગ એક મહિના પહેલા આતંકવાદીઓએ જમ્મુ-કાશ્મીર વિધાનસભાને પણ આવી જ રીતે નિશાન બનાવ્યું હતું. આ હુમલામાં 38 લોકો માર્યા ગયા હતા.

સેન્ટ્રલ રિઝર્વ પોલીસ ફોર્સ (CRPF)ના કોન્સ્ટેબલ કમલેશ કુમારીએ સૌથી પહેલા આતંકીઓને શોધી કાઢ્યા હતા. તેણે ઘોંઘાટ કરીને બધાને એલર્ટ કર્યા. ધમકીને ધ્યાનમાં રાખીને આતંકવાદીઓએ કુમારીને ગોળી મારી દીધી હતી. હવે સંસદ ભવન યુદ્ધનું મેદાન બની ગયું હતું. બંને તરફથી ગોળીઓ ચલાવવામાં આવી રહી હતી.

સુરક્ષા દળોએ પાંચેય આતંકીઓને ઠાર કરવામાં સફળતા મેળવી હતી. એક આતંકવાદીએ આત્મઘાતી વેસ્ટ પહેર્યો હતો. જ્યારે તેને ગોળી વાગી ત્યારે સુસાઈડ વેસ્ટમાં વિસ્ફોટ થયો હતો. પાંચ આતંકવાદીઓની ઓળખ હમઝા, હૈદર ઉર્ફે તુફૈલ, રાણા, રણવિજય અને મોહમ્મદ તરીકે થઈ હતી.

દિલ્હી પોલીસે સંસદ પર આતંકવાદી હુમલાની તપાસ કરી હતી. આતંકવાદીઓને પાકિસ્તાન તરફથી માર્ગદર્શન મળ્યું હતું. ભારત સરકારે શરૂઆતમાં લશ્કર-એ-તૈયબા અને જૈશ-એ-મોહમ્મદને જવાબદાર ઠેરવ્યા હતા. જો કે, લશ્કરે કોઈપણ ભૂમિકાનો ઇનકાર કર્યો હતો.

નવેમ્બર 2002માં જૈશના ચાર આતંકવાદીઓ ઝડપાયા હતા. તેની સામે કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો. દરેકને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. અફઝલ ગુરુ નામના આરોપીને ફાંસીની સજા આપવામાં આવી હતી.

...અને સોનિયા ગાંધી ડરી ગયા અને તરત જ અટલજીને ફોન કર્યો
સંસદ પર હુમલાના સમાચાર નેતાઓ સુધી પહોંચતા જ ફોન રણકવા લાગ્યા. ત્યાં સુધીમાં સોનિયા ગાંધી ઘરે પહોંચી ગયા હતા. વરિષ્ઠ પત્રકાર વિનોદ શર્માના કહેવા પ્રમાણે, હુમલાના સમાચાર મળતા જ તેમણે તરત જ પીએમ વાજપેયીને ફોન કર્યો. તમે ઠીક છો કે કેમ તેમ પૂછ્યું અને પરિસ્થિતિ વિશે જાણકારી લીધી. 

તે સમયે સંસદની અંદર હાજર રહેલા મોટા નેતાઓ કોણ હતા?
13 ડિસેમ્બર 2001ના રોજ જ્યારે સંસદ ભવન પર હુમલો થયો ત્યારે દેશના તત્કાલીન ડેપ્યુટી સીએમ અને ગૃહમંત્રી લાલકૃષ્ણ અડવાણી અંદર હતા. ઉપરાષ્ટ્રપતિ કૃષ્ણકાંત સંસદમાંથી બહાર નીકળી રહ્યા હતા ત્યારે આતંકવાદીઓની કાર તેમના કાફલા સાથે અથડાઈ હતી. અહેવાલ મુજબ તે સમયે સંસદમાં અનેક મંત્રીઓ અને સાંસદો સહિત 100થી વધુ વીઆઈપી હાજર હતા.

ત્યારે સાંસદ ખરબલા સેને ધ ગાર્ડિયનને કહ્યું હતું કે, 'મને ગેટની નજીક ફટાકડા જેવો અવાજ સંભળાયો, પછી મેં લોકોને ગભરાઈને ભાગતા જોયા. એક સાથે અનેક લોકો ગોળીઓ ચલાવી રહ્યા હતા. હું ઓળખી ન શક્યો કે કોણ આતંકવાદી અને કોણ પોલીસ.

2001ના સંસદ હુમલામાં સર્વોચ્ચ બલિદાન આપનારાઓને જાણો
કમલેશ કુમારી, CRPF કોન્સ્ટેબલ
જગદીશ, માતબર, નાનક ચંદ અને રામપાલ (દિલ્હી પોલીસના આસિસ્ટન્ટ સબ-ઇન્સ્પેક્ટર)
ઓમ પ્રકાશ, બિજેન્દર સિંહ અને ઘનશ્યામ (દિલ્હી પોલીસમાં હેડ કોન્સ્ટેબલ)
દેશરાજ, કેન્દ્રીય જાહેર બાંધકામ વિભાગ (CPWD) ના માળી