Heatwave in India & Asia: શું ઉનાળો જલ્દી આવી ગયો છે, ભારત સહિત એશિયા માટે ખતરનાક

India and Asia Heatwave: શું ઉનાળો આવી ગયો છે? જે પરસેવો થોડા સપ્તાહ  પછી બહાર આવવાનો હતો તે હવે કપાળમાંથી ટપકવા લાગ્યો છે. માત્ર શરીરમાંથી જ પરસેવો નીકળતો નથી. ભારત સહિત સમગ્ર એશિયાને પરસેવો વળી રહ્યો છે. કારણ હીટવેવ છે. દક્ષિણ અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાની સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ છે. પારો લાલ થઈ ગયો છે.

ભારત સહિત એશિયાના ઘણા દેશોના લોકો પરેશાન છે. તેનું કારણ છે આ વખતે અગાઉ આવેલી ગરમી. આ વખતે એશિયાઈ ખંડમાં આટલી ગરમી કેમ છે? ગયા અઠવાડિયે ભારતમાં હીટ સ્ટ્રોકથી 13 લોકોના મોત થયા હતા. બાંગ્લાદેશમાં તાપમાને 60 વર્ષનો રેકોર્ડ તોડ્યો છે. થાઈલેન્ડમાં પણ ગરમીના કારણે બે લોકોના મોત થયા છે.

દુનિયાભરના વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે આ ખરાબ હવામાનનું કારણ ગ્લોબલ વોર્મિંગ છે. યુએનના IPCCના નવા રિપોર્ટ અનુસાર ગ્લોબલ વોર્મિંગમાં જેટલો પણ ફેરફાર થશે હવામાનમાં બમણી ઝડપે વધારો થશે. પછી ભલે ઉનાળો હોય કે ચોમાસું. થાઈલેન્ડના હવામાન વિભાગે જણાવ્યું હતું કે બુધવારે રેકોર્ડબ્રેક ગરમી પડી હતી. તાપમાનનો પારો 44.6 ડિગ્રી નોંધાયો હતો.

ભારતમાં ગરમીનું મોજું
થાઈલેન્ડના હવામાન વિભાગના ડેપ્યુટી ડાયરેક્ટર જનરલ થાનસિત ઈમાનનચાઈએ જણાવ્યું હતું કે આગામી સપ્તાહ માટે ઉચ્ચ તાપમાનની ચેતવણી જારી કરવામાં આવી છે. ક્લાઈમેટ પોલિસી ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ક્લાઈમેટ એનાલિસિસના વૈજ્ઞાનિક ફહદ સઈદનું કહેવું છે કે થાઈલેન્ડ, ચીન અને દક્ષિણ એશિયામાં આ વખતે રેકોર્ડબ્રેક ગરમી પડશે. આ એક આપત્તિ છે.

કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીના સ્કોલર રામિત દેબનાથના અભ્યાસ મુજબ ભારતમાં 31 વર્ષમાં ગરમીના કારણે 24 હજાર લોકોના મોત થયા છે. ગરમીના કારણે વાયુ પ્રદુષણમાં પણ વધારો થયો છે. ગ્લેશિયર્સ પણ પીગળી ગયા છે. ભારત હાલમાં અનેક કુદરતી આફતોનો સામનો કરી રહ્યું છે. દેશના વિવિધ ભાગોમાં વિવિધ પ્રકારની કુદરતી ઘટનાઓ અને આફતો જોવા મળે છે. આ દર વર્ષે જાન્યુઆરીથી ઓક્ટોબર મહિના દરમિયાન જોવા મળે છે.

રમિતના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતનો 90 ટકા વિસ્તાર એક્સ્ટ્રીમ હીટ ડેન્જર ઝોન (Extreme Heat Danger Zone) હેઠળ આવે છે. ભારત વધુ ગરમી સહન કરવા તૈયાર નથી. આફતમાં હીટવેવનો સમાવેશ કરવો પડે છે. જેથી લોકો માટે વધુ સારી યોજનાઓ બનાવી શકાય.

ભારતના સામાજિક વિકાસના ધ્યેયોમાં ગરીબી, ભૂખમરો, અસમાનતા અને બિમારી છે, પરંતુ હીટવેવ વિશે કંઈ ખાસ કહેવામાં આવ્યું નથી. વધુ પડતી ગરમીના કારણે ભારતમાં બહાર કામ કરવાની ક્ષમતા 15 ટકા ઘટી જશે. 48 કરોડ લોકોનું જીવન ખરાબ રીતે પ્રભાવિત થશે. 2050 સુધીમાં જીડીપીને 5.4 ટકાનું નુકસાન થશે.

ભારતમાં ગયા અઠવાડિયે 13 લોકોના મોત થયા છે
મ્યાનમાર દરિયાની સપાટીથી વધારે ઉપર નથી. ઘણા વિસ્તારો નીચાણવાળા છે. ક્લાઈમેટ ચેન્જની અસર અહીં દેખાઈ રહી છે. અહીં ભયંકર પૂર આવે છે અથવા અચાનક વરસાદ શરૂ થાય છે. બીજી તરફ ભારતની હાલત પણ બહુ સારી નથી. ગયા અઠવાડિયે મહારાષ્ટ્રમાં હીટસ્ટ્રોકના કારણે 13 લોકોના મોત થયા હતા.

ઉત્તર અને પૂર્વીય રાજ્યોમાં પારો 3-4 ડિગ્રી વધ્યો
હાલમાં ભારતના ઉત્તર અને પૂર્વીય પ્રદેશો સામાન્ય કરતા 3 થી 4 ડિગ્રી સેલ્સિયસ વધુ તાપમાન સહન કરી રહ્યા છે. ઉત્તર-પૂર્વના ગુવાહાટીના લોકો ગરમીનો અનુભવ કરી રહ્યા છે. તે વિસ્તાર સામાન્ય રીતે ઠંડો રહે છે. સ્થિતિ એવી છે કે સમગ્ર એશિયામાં ગરમીથી નકશો લાલ થઈ ગયો છે. રશિયાના મોટા વિસ્તારો પણ વધુ ગરમી સહન કરી રહ્યા છે.

ઉનાળાની શરૂઆત દરેક માટે જોખમી
આપણે મનુષ્યો કોઈપણ ઋતુ માટે તેના નિર્ધારિત સમયે આવવા માટે ટેવાયેલા છીએ. જો મોસમનો સમય બદલાય તો લોકો બીમાર પડે છે. પાક બગડે છે. વર્તનમાં પરિવર્તન આવે છે. ગરમીના વહેલા આગમનથી જે વિસ્તારોમાં તેને સહન કરવાની કોઈ વ્યવસ્થા નથી તેવા વિસ્તારોમાં સમસ્યા સર્જાશે. દરેક પાસે એસી કે કુલર નથી હોતું.

જો વિસ્તાર હરિયાળો હોય તો પણ તમે ગરમીથી ઘણી હદ સુધી રાહત મેળવી શકો છો. પરંતુ શહેરી વિસ્તારોમાં આ શક્ય નથી. યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયાના પર્યાવરણવિદ મિશેલ મેન્ડેઝ કહે છે કે અમુક સ્થળોએ હીટવેવ એ કુદરતી ઘટના છે. પરંતુ ઘણી જગ્યાએ રાજકીય પસંદગીઓ. જો લોકો કે સરકાર ઇચ્છતી હોત તો દાયકાઓમાં ગરમી સહન કરવા માટે ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, નીતિઓ કે સુવિધાઓ ઊભી કરી શકી હોત. પરંતુ સામાન્ય રીતે આવું થતું નથી.