World Obesity Day 2024 : लठ्ठपणा कंट्रोल केला नाही तर 'या 4 आजारांचा सर्वाधिक धोका

हल्ली तासन् तास जागेवरुन न हलता काम केलं जातं. दिवसभर झोप घेतली जाते आणि रात्रीचं जागून शरीराला त्रास देऊन काम केलं जातं. अशा सध्याच्या जीवनशैलीत लठ्ठपणा दिवसेंदिवस वाढत चालला आहे. आपल्या जीवनशैलीत ॲक्टिव्हिटी नसल्यामुळे लठ्ठपणा येतो. लठ्ठपणा हे शंभर आजारांचे मूळ आहे, अशी जुनी म्हण आहे. हे खरे आहे की, लठ्ठपणा वेळीच नाहीसा केला नाही तर तो अनेक घातक आजारांना आमंत्रण देऊ शकतो. यामुळेच लठ्ठपणामुळे होणाऱ्या आरोग्याच्या समस्यांबाबत लोकांना जागरूक करण्यासाठी 'जागतिक लठ्ठपणा दिवस' साजरा केला जाऊ लागला.

जागतिक लठ्ठपणा दिवस म्हणजे काय?

जागतिक लठ्ठपणा दिवस लोकांना निरोगी वजन मिळवण्यासाठी आणि राखण्यासाठी जागरूक करतो. हे लठ्ठपणाच्या योग्य उपचारांसाठी व्यावहारिक उपायांना प्रोत्साहन देते. लठ्ठपणा शरीरासाठी किती घातक आहे याची माहिती दिली जाते. 

लठ्ठपणाची जागरूकता का महत्त्वाची?

हे 2015 मध्ये जागतिक लठ्ठपणा फेडरेशनच्या पुढाकाराने लोकांना निरोगी वजन मिळविण्यासाठी आणि राखण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी सुरू करण्यात आले होते. रिबन पिन देखील लठ्ठपणा जागरूकता प्रतीक म्हणून प्रोत्साहन दिले. पिवळा हा लठ्ठपणा जागरुकतेचा रंग आहे.

महिलांचे वजन का वाढते?

महिलांचे वजन पुरुषांपेक्षा जास्त वाढले होते. एकूण कॅलरी सेवन आणि स्नॅकिंगच्या सवयींचा वजन वाढण्याशी सकारात्मक संबंध होता. जास्त वजन असलेले लोक सामान्य लोकांपेक्षा जास्त तेल वापरत होते. त्याच वेळी, लठ्ठ लोक भाज्यांचे सरासरी सेवन कमी करत होते. जागतिक लठ्ठपणा फेडरेशनने केलेल्या अलीकडील संशोधनानुसार, निरोगी वजनाच्या लोकांच्या तुलनेत जास्त वजन असलेल्या लोकसंख्येमध्ये मृत्यूचा धोका 22% जास्त असतो. लठ्ठ लोकांमध्ये हा धोका दुपटीने वाढतो.

लैंगिक इच्छा संपते

 लठ्ठपणाचा थेट संबंध हार्मोनल असंतुलनाशी असतो. हे टेस्टोस्टेरॉनची पातळी कमी करते. यामुळे लैंगिक इच्छा संपुष्टात येऊ शकते. अनेक रिसर्च आणि संशोधनात हे अधोरेखित झाले आहे. 

लठ्ठपणामुळे हृदयविकार 

लठ्ठपणामुळे उच्च रक्तदाब आणि असामान्य कोलेस्ट्रॉलची पातळी वाढण्याची शक्यता असते. यामुळे उच्च एलडीएल कोलेस्ट्रॉल, कमी एचडीएल कोलेस्ट्रॉल किंवा ट्रायग्लिसराइड्सची उच्च पातळी असण्याची शक्यता वाढते. याला डिस्लिपिडेमिया देखील म्हणतात. हृदयविकार आणि स्ट्रोकसाठी हे सर्व जोखीम घटक आहेत.

टाइप 2 मधुमेह

रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यासाठी शरीर ज्या प्रकारे इन्सुलिन वापरतो त्यावर लठ्ठपणा परिणाम करू शकतो. यामुळे इन्सुलिन प्रतिरोध आणि मधुमेहाचा धोका वाढतो, विशेषत: टाइप 2 मधुमेह. लठ्ठपणा हे मधुमेहाचे प्रमुख कारण आहे. 

ऑस्टियोआर्थराइटिसचा धोका

जास्त वजन असलेल्या महिलांमध्ये गुडघ्याच्या ऑस्टियोआर्थरायटिसचा धोका अंदाजे 4 पट जास्त असतो. जास्त वजन असलेल्या पुरुषांसाठी धोका 5 पट वाढतो. बेली फॅटमुळे सांध्यांवर यांत्रिक ताण वाढून शरीरात दीर्घकाळ जळजळ होण्याचा धोकाही वाढतो. ही जुनाट जळजळ संधिवात आणि इतर विकारांना उत्तेजन देऊ शकते.