ಝಾನ್ಸಿ ಕೋಟೆಯು ತನ್ನದೇ ಆದ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಈ ಕೋಟೆಯೊಳಗೆ ಗಣೇಶನ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಪೂಜೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.
ಗಣೇಶ ದೇವಾಲಯವು ಗಣೇಶನ ಭಕ್ತರು ಮತ್ತು ಝಾನ್ಸಿ ಕೋಟೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ನೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಬರುವವರು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ.
ಝಾನ್ಸಿ ಕೋಟೆಯೊಳಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಗಣೇಶ ದೇವಾಲಯವು ತುಂಬಾ ಸುಂದರವಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಎರಡು ಅಂತಸ್ತಿನದ್ದಾಗಿದೆ.
1857ರ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮುನ್ನವೂ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಇಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಇಂದಿಗೂ ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಗಣಪತಿ ಬಪ್ಪನ ಪೂಜೆ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ
ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಬುಂದೇಲಖಂಡದಲ್ಲಿ ಗಣೇಶ ಪೂಜೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯ ದಿನವೂ ಇಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಪೂಜೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ
ಝಾನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಜನರು ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯ ಈ ಕೋಟೆಗೆ ಗಣಪತಿ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಗಣೇಶ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸುಬೇದಾರ್ ರಾಧುನಾಥ್ ರಾವ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.
ಮಹಾರಾಜ ಗಂಗಾಧರ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದ ನಂತರ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರು ಕೋಟೆಗೆ ಬಂದಾಗ, ಅವರು ಪ್ರತಿದಿನ ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಪೂಜೆಗೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಇತಿಹಾಸದ ಜ್ಞಾನವಿರುವ ಜನರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
ಈ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಮಹಾರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಅವರ ಪೂರ್ವಜರು ನಾಲ್ಕು ನೂರು ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಝಾನ್ಸಿ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಗಣೇಶ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದರು. ಅಂದಿನಿಂದ, ಬುಂದೇಲ್‌ಖಂಡದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಪೂಜೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಈ ದೇವಾಲಯದಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿರುವ ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿಯ ಶೌರ್ಯ ಮತ್ತು ಶೌರ್ಯ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಝಾನ್ಸಿ ಕೋಟೆಯು ಬಗೀರಾ ಎಂಬ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿದೆ. ಈ ಕೋಟೆಯು ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ವೈಭವದ ಅನೇಕ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
400 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಳೆಯದಾದ ಝಾನ್ಸಿ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಗಣೇಶ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮರಾಠ ಅರಸರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯಂದು ಕೋಟೆಯ ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಗಣಪತಿ ಬಪ್ಪನನ್ನು ಮೊದಲು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ನಂತರ, ನಗರದ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಗಣೇಶ್ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯ ದಿನದಂದು ಪ್ರತಿ ಮನೆಯಲ್ಲೂ ಗಣಪತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಝಾನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೇವಸ್ಥಾನವಿದ್ದು ಅಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಪೂಜೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಇತಿಹಾಸ ಬಹಳ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ
