છત્તીસગઢની નાની રામગઢની પહાડી, રામ-સીતા અને કાલિદાસ સહીત ઘણા કિસ્સાઓના રહસ્યો છે છુપાયેલા

આજે ZEE મધ્યપ્રદેશ-છત્તીસગઢના વિશેષ અહેવાલમાં, છત્તીસગઢ સ્થિત રામગઢની પહાડી વિશે જાણીએ. મેકોલે પર્વતમાળા અને છોટા નાગપુર ઉચ્ચપ્રદેશની વચ્ચે સ્થિત આ ટેકરી સાથે ઘણી મહાન વાર્તાઓ અને માન્યતાઓ જોડાયેલી છે. ભગવાન રામ-સીતા અને લક્ષ્મણ, હડપ્પા, સમ્રાટ અશોક, મહાન કવિ કાલિદાસ અને સુતાનુકા અને દેવદિન સાથે જોડાયેલી ઘણી વાર્તાઓ અહીં છે. જાણો રામગઢ અને તેની ગુફાઓ વિશે- 

સુરગુજા રાજ્યની રાજધાની અંબિકાપુરથી લગભગ 40 કિલોમીટર દૂર, મકૌલે શ્રેણી અને છોટા નાગપુરના ઉચ્ચપ્રદેશની વચ્ચે એક નાની ટેકરી છે. અહીં ભગવાન રામ, સીતા અને લક્ષ્મણ, હડપ્પા, સમ્રાટ અશોક, મહાન કવિ કાલિદાસ અને સુતાનુકા અને દેવદિન - આ બધા પાત્રોના સૂત્રો અથવા વાર્તાઓ છે. 

હસદેવના જંગલોની વચ્ચે સ્થિત રામગઢ અને તેની ગુફાઓની વાર્તાઓના કેટલાક પાના હજુ પણ ગાયબ છે. પુરાતત્ત્વવિદો, ઈતિહાસકારો અને સાહિત્યકારો છેલ્લા 100 વર્ષથી આ ગુમ થયેલા પાનાની શોધમાં વારંવાર રામગઢ આવી રહ્યા છે. ક્યારેક આ ખીણોમાંથી આવતા કુદરતના અવાજમાં તો ક્યારેક આ ગુફાની ડિઝાઇન અને આર્કિટેક્ટમાં. ક્યારેક અહીં કોતરવામાં આવેલા જટિલ ચિત્રોમાં તો ક્યારેક કોતરેલા પથ્થરોમાં. ક્યારેક બ્રાહ્મી લિપિમાં કોતરેલી લીટીઓમાં તો ક્યારેક લોકપ્રિય માન્યતાઓ અને દંતકથાઓમાં.

રામગઢની ગુફાઓમાં આજે પણ અનેક પાત્રોના પ્રેમના ચિહ્નો મોજૂદ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન રામ અને સીતા પણ વનવાસ દરમિયાન રામગઢમાં રોકાયા હતા. ભગવાન રામ અને સીતાએ અહીં ઘણો સમય સાથે વિતાવ્યો હતો. 

આ ટેકરીની બે ગુફાઓમાં બે પાત્રોના નામ નોંધાયેલા છે - દેવદિન અને સુતાનુકા, જેમના વિશે ઓછી ચર્ચા થાય છે. પરંતુ આ ગુફાઓમાં લખેલા શબ્દો અને ચિત્રોને પ્રેમની વાર્તાની નિશાની માનવામાં આવે છે. પ્રથમ ગુફા સીતાબેંગ્રા છે, જે વિશ્વનું સૌથી જૂનું થિયેટર હોવાનું ગૌરવ ધરાવે છે. બ્રાહ્મી લિપિમાં જે લખાય છે તે મુજબ આ મહાન સમ્રાટ અશોકના યુગની બ્રાહ્મી લિપિ છે. આ આધારે, એવું માનવામાં આવે છે કે થિયેટર બીજી સદી પૂર્વેનું છે.

જોગી મારા ગુફા સીતાબેંગ્રાથી થોડે દૂર છે. કહેવાય છે કે આ ગુફા કલાકારો માટે હતી. આ ગુફામાં મોટાભાગની પંક્તિઓ બ્રાહ્મી લિપિમાં લખાયેલી છે. અહીં ખૂબ જ સુંદર રોક પેઇન્ટિંગ્સ છે. ભગવાન રામ, સીતા અને હનુમાન વગેરેને રોક પેઇન્ટિંગમાં દર્શાવવામાં આવ્યા છે. 

આ ગુફાની પાછળ લક્ષ્મણ બેંગરા છે, જ્યાં સુધી પહોંચવાનો રસ્તો ખૂબ જ રોમાંચક છે. સીતાબેનગ્રા અને જોગીમારાની નીચે એક કુદરતી ટનલ છે, જેમાં પાણી વહે છે. સ્થાનિક લોકો તેને હાથીફોડ કહે છે. આ પછી, લગભગ અડધો કિલોમીટર ચાલ્યા પછી, પર્વત પર ચઢવા માટે સીડીઓના અવશેષો છે, જે લક્ષ્મણ ગુફા સુધી પહોંચવા માટે ચડવું પડે છે. જો કે, લક્ષ્મણ ગુફા સંરક્ષણના અભાવે નાશ પામી રહી છે.

એવું માનવામાં આવે છે કે મહાન કવિ કાલિદાસે સીતા બેંગરામાં મેઘદૂતમની રચના કરી હતી. તે વિશ્વનું સૌથી જૂનું થિયેટર હોવાનું કહેવાય છે.

તે ધબકારા રામગઢની ટેકરીઓ પર મળી આવ્યા છે, જે હડપ્પન કાળથી શરૂ થાય છે. રામગઢની પહાડી સાથે ઈતિહાસના અનેક પાના જોડાયેલા છે, જે હજુ પણ પુસ્તકોમાં ગાયબ છે.