പിതൃ പക്ഷ അഥവാ ശ്രാദ്ധം പൂർവ്വികരെ സ്മരിക്കുന്ന ഹിന്ദു ആചാരമാണ്. പിതൃ പക്ഷ സമയത്ത്, കുടുംബത്തിലെ മുതിർന്ന പുത്രൻ പൂർവ്വികർക്കായി വഴിപാടുകൾ നടത്തി ശ്രാദ്ധം അനുഷ്ഠിക്കുന്നു.
ഭാദ്രപദ മാസത്തിലെ ശുക്ല പക്ഷത്തിലെ പൂർണിമ തിഥിയിൽ ആരംഭിക്കുന്ന ശ്രാദ്ധം ഈ വർഷം 2023 സെപ്തംബർ 29-ന് ആരംഭിക്കും.
ശ്രാദ്ധം ഒക്ടോബർ 14-ന് കൃഷ്ണ പക്ഷത്തിലെ അമാവാസി തിഥിയിൽ അല്ലെങ്കിൽ സർവ പിതൃ അമാവാസിയിൽ അവസാനിക്കും.
ശ്രാദ്ധ ചടങ്ങുകൾക്കായി പ്രത്യേക ഭക്ഷണം തയ്യാറാക്കി, ആദ്യം ഒരു കാക്കയ്ക്ക് (പിതൃലോകത്തിന്റെ സൂക്ഷിപ്പുകാരനായ യമൻ എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു) കൊടുക്കുന്നു.
ഹിന്ദു പുരാണമനുസരിച്ച്, നമ്മുടെ മുൻ തലമുറകളുടെ ആത്മാക്കൾ 'പിതൃ ലോക'ത്തിലാണ് വസിക്കുന്നത്, അത് ആകാശത്തിനും ഭൂമിക്കും ഇടയിലുള്ള മണ്ഡലം എന്നറിയപ്പെടുന്നു. മരണത്തിന്റെ ദേവനായ യമനാണ് ഈ മണ്ഡലത്തെ നയിക്കുന്നത്.
അടുത്ത തലമുറയിലെ ഒരാൾ മരിക്കുമ്പോൾ, ആദ്യ തലമുറയെ സ്വർഗത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകുകയും അവരെ ദൈവത്തോട് അടുപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. പിതൃ-ലോകത്തിലെ അവസാനത്തെ മൂന്ന് തലമുറകൾക്ക് മാത്രമാണ് ശ്രാദ്ധാചാരങ്ങൾ ചെയ്യുന്നത്.
കുടുംബത്തിലെ മൂത്ത മകൻ അതിരാവിലെ എഴുന്നേറ്റു പുണ്യസ്നാനം ചെയ്ത് വൃത്തിയുള്ള വസ്ത്രം ധരിച്ച് പൂജ നടത്തണം. തെക്ക് ദിശയിൽ ഒരു മരമേശയിൽ പൂർവ്വികരുടെ ചിത്രം വയ്ക്കുക. കറുത്ത എള്ള്, ബാർലി വിത്ത് എന്നിവ ഇടുക.
നെയ്യ്, തേൻ, അരി, ആട്ടിൻപാൽ, പഞ്ചസാര, ബാർലി എന്നിവ ചേർത്തുണ്ടാക്കിയ അരി ഉരുളകളിൽ നിന്നാണ് പിതൃ പിണ്ഡം തയ്യാറാക്കുന്നത്. ഇത് പിതൃക്കൾക്ക് തർപ്പണം ചെയ്യുന്നു.
