નેતાઓ ઘરભેગા સ્વયંસેવક બન્યા CM: ભાજપમાં RSSનો દબદબો વધ્યો, ભાજપમાં મુખ્યમંત્રી બનવા એક જ લાયકાત

નવી દિલ્હીઃ RSS BJP Relation છત્તીસગઢ અને મધ્યપ્રદેશ બાદ ભારતીય જનતા પાર્ટીએ રાજસ્થાનમાં બધાને ચોંકાવી દીધા અને મુખ્યમંત્રીના નામની જાહેરાત કરી છે. એમપી અને છત્તીસગઢની જેમ રાજસ્થાનમાં પણ ભાજપે મુખ્યમંત્રી પદની જવાબદારી એવા ધારાસભ્યને આપી જેનું નામ ચર્ચાતું ન હતું. રાજસ્થાનમાં ભજનલાલ શર્મા, મધ્ય પ્રદેશમાં મોહન યાદવ અને છત્તીસગઢમાં વિષ્ણુદેવ સાંઈ વચ્ચે સૌથી મોટી સમાનતા એ છે કે ત્રણેય વિશ્વની સૌથી મોટી બિનરાજકીય સંસ્થા રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના સ્વયંસેવક છે. આ ત્રણેયનો સંઘ સાથે ઘણો જૂનો સંબંધ છે. ત્રણેય અચાનક મીડિયા અને રાજકારણમાં 'ડાર્ક હોર્સ'ની જેમ છવાઈ ગયા છે. આમાં રાજસ્થાનના સીએમ બનનાર ભજનલાલ શર્મા પ્રથમ વખત ધારાસભ્ય બન્યા છે. જ્યારે સાંસદ મોહન યાદવ ત્રીજી વખત ધારાસભ્ય બન્યા છે. આ ત્રણમાંથી છત્તીસગઢના વિષ્ણુદેવ સાંઈ ચાર વખત સાંસદ, બે વખત ધારાસભ્ય, બે વખત પ્રદેશ અધ્યક્ષ અને એક વખત કેન્દ્રીય રાજ્યમંત્રી રહી ચૂક્યા છે. 

લોકસભા ચૂંટણી-2024 પહેલા ઉત્તર ભારતના ત્રણ રાજ્યોમાં રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના નજીકના નેતાઓની મુખ્યમંત્રી તરીકે નિમણૂકના કારણે હવે ભાજપ અને સંઘ વચ્ચેના સંબંધો પર કોઈ સવાલ નથી ઉઠતા. સંઘના સૂચન પર લોકસભાની ચૂંટણી માટે સોશિયલ એન્જિનિયરિંગની ચોપાટ નાખવાની બાબતને પણ અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું છે.

આ પણ વાંચોઃ CBSE બોર્ડે જાહેર કર્યો પરીક્ષાનો કાર્યક્રમ, આ દિવસથી શરૂ થશે ધોરણ 10-12ની પરીક્ષા

વર્તમાન ધારાસભ્યની ટિકિટ કાપી ભજનલાલને આપી હતી ટિકિટ
રાજસ્થાનના સીએમ ચહેરા ભજનલાલ શર્મા રાજધાની જયપુરની સાંગાનેર વિધાનસભાથી પ્રથમ વખત ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા છે. ભારતીય જનતા પાર્ટીએ વિધાનસભા ચૂંટણી 2023માં તેના વર્તમાન ધારાસભ્ય અશોક લુહાટીની ટિકિટ રદ કરી હતી અને પરંપરાગત ચૂંટણી મેદાનમાં ભરતપુરના રહેવાસી પક્ષના બ્રાહ્મણ ચહેરા ભજન લાલ શર્માને મેદાનમાં ઉતાર્યા હતા. જયપુરના જવાહર સર્કલના રહેવાસી ભજન લાલ શર્માએ સાંગાનેરમાં કોંગ્રેસના પુષ્પેન્દ્ર ભારદ્વાજને 48081 મતોથી હરાવ્યા હતા. ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન કોંગ્રેસ દ્વારા તેમના પર બહારના વ્યક્તિ હોવાનો આરોપ પણ લગાવવામાં આવ્યો હતો. ભજનલાલ શર્માને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ અને ભાજપ સંગઠન બંનેના નજીકના માનવામાં આવે છે. ભાજપમાં પ્રદેશ મહાસચિવ તરીકે કામ કરી ચૂકેલા ભજનલાલે ભરતપુરમાં સંઘની વિવિધ જવાબદારીઓ પર પણ કામ કર્યું છે. ધારાસભ્ય દળની બેઠક દરમિયાન ગ્રુપ ફોટોમાં ભજનલાલ શર્મા ચોથી હરોળમાં બેઠા હતા.

ઉજ્જૈનમાં સંઘના પ્રભારી રહેલા મોહન યાદવ મધ્યપ્રદેશના નવા મુખ્યમંત્રી 
ભાજપે મધ્યપ્રદેશના માલવા-નિમાર ક્ષેત્રના ઉજ્જૈન દક્ષિણના ધારાસભ્ય મોહન યાદવને મુખ્યમંત્રી તરીકે નિયુક્ત કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. રાજ્યમાં પ્રાદેશિક અને જ્ઞાતિના સમીકરણોને ધ્યાનમાં રાખીને, ભાજપે મોહન યાદવના નામ પર અંતિમ મહોર લગાવી, જે શિવરાજ સિંહ ચૌહાણના નજીકના અને તેમની સરકારમાં ઉચ્ચ શિક્ષણ પ્રધાન હતા. જોકે, ઓબીસી સમુદાયના મોટા ચહેરાને લઈને સંઘનું વર્ચસ્વ સામે આવ્યું હતું. મોહન યાદવ સંઘના ખૂબ જ નજીકના નેતાઓમાંના એક માનવામાં આવે છે. 2013માં પહેલીવાર ધારાસભ્ય બનેલા મોહન યાદવ બાળપણથી જ સંઘના સ્વયંસેવક છે. 1982 માં તેમણે સંઘની વિદ્યાર્થી પાંખ, અખિલ ભારતીય વિદ્યાર્થી પરિષદ (ABVP) માં જોડાઈને તેમની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત કરી. મોહન યાદવ 1982માં માધવ સાયન્સ કોલેજ સ્ટુડન્ટ્સ યુનિયનના સહ-સચિવ અને 1984માં પ્રમુખ બન્યા હતા. 1984માં તેઓ ABVP ઉજ્જૈનના શહેર મંત્રી હતા અને 1988 માં તેઓ મધ્ય પ્રદેશ કાર્યકારિણીના રાજ્ય સહમંત્રી અને રાષ્ટ્રીય કાર્યકારિણીના સભ્ય હતા. આ પછી, તેઓ 1989-90માં વિદ્યાર્થી પરિષદના રાજ્ય એકમના મંત્રી અને 1991-92માં પરિષદના રાષ્ટ્રીય મંત્રી બન્યા.

આ પણ વાંચોઃ આને કહેવાય નસીબ! પ્રથમવાર બન્યા MLA અને સીધા બની ગયા CM, જાણો કોણ છે ભજનલાલ?

1993માં રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ સાથે જોડાયેલી જવાબદારી મળી, ઘણા વર્ષો સુધી સતત કામ કર્યું
આ પછી મોહન યાદવે 1993-95માં રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ, ઉજ્જૈન નગરના સહ-વિભાગ સચિવ અને 1996માં વિભાગ સચિવ અને ત્યારબાદ શહેર સચિવની જવાબદારી સંભાળી. આ પછી, સક્રિય રાજકારણમાં પાછા આવ્યા, તેઓ 2004 થી 2010 સુધી ઉજ્જૈન વિકાસ પ્રાધિકરણના અધ્યક્ષ હતા. આ પછી, તેઓ 2011 થી 2013 સુધી મધ્ય પ્રદેશ રાજ્ય પ્રવાસન વિકાસ પ્રાધિકરણના અધ્યક્ષ હતા. આ પછી તેઓ 2013 થી 2018 સુધી ધારાસભ્ય રહ્યા. 2018માં બીજી વખત ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા બાદ 2019માં તેમને શાળા શિક્ષણ મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા. આ વખતે તેમણે ઉજ્જૈન દક્ષિણની તેમની પરંપરાગત બેઠક પર કોંગ્રેસના ઉમેદવાર ચેતન પ્રેમનારાયણ યાદવને 12941 મતોથી હરાવ્યા છે. મોહન યાદવને કુલ 95699 વોટ મળ્યા છે. એમપીમાં ભારે જીત બાદ ભાજપે હરિયાણાના સીએમ મનોહર લાલ ખટ્ટર, ડૉ. કે લક્ષ્મણ અને આશા લકડાને નિરીક્ષક તરીકે મોકલ્યા હતા. આ ત્રણ નેતાઓની હાજરીમાં ધારાસભ્ય દળની બેઠક યોજાઈ હતી અને મોહન યાદવને નેતા પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા. સૂત્રોનું કહેવું છે કે મોહન યાદવના નામનો પ્રસ્તાવ આરએસએસ દ્વારા દિલ્હીમાં બીજેપી હાઈકમાન્ડને આપવામાં આવ્યો હતો. ચર્ચા બાદ તેમના નામ પર સર્વસંમતિ સધાઈ હતી. મુખ્યમંત્રી તરીકે 58 વર્ષીય મોહન યાદવના નામની જાહેરાત બાદ સંઘે સૌ પ્રથમ અભિનંદન પાઠવ્યા હતા. મોહન યાદવે એક ગૌરવપૂર્ણ સમારોહમાં ફોન ઉપાડીને તેમના અભિનંદનને સ્વીકાર્યા હતા.

વિષ્ણુદેવ સાંઈનું બાળપણ છત્તીસગઢમાં સંઘ-જનસંઘની છાયામાં વીત્યું
છત્તીસગઢમાં મુખ્યમંત્રીના નામની જાહેરાત કરતી વખતે પણ ભાજપ પર સંઘનો પ્રભાવ સ્પષ્ટ દેખાઈ રહ્યો હતો. સંઘની પ્રયોગશાળામાંથી બહાર આવેલા વિષ્ણુદેવ સાંઈ આદિવાસી સમુદાયમાંથી આવે છે. છત્તીસગઢના આદિવાસી પ્રભુત્વ ધરાવતા જશપુર જિલ્લાના રહેવાસી વિષ્ણુદેવ સાંઈએ જાહેર જીવનની યુક્તિઓ સંઘ પાસેથી જ શીખી હતી. 2018ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ હારી ગયા પછી પણ છત્તીસગઢના આદિવાસી પ્રભુત્વવાળા વિસ્તારોમાં સંઘ સંપૂર્ણ રીતે સક્રિય હતો. સંઘના સરસંઘચાલક ડો. મોહન ભાગવતે પણ અનેકવાર છત્તીસગઢની મુલાકાત લીધી હતી. સંઘના કાર્યકર્તાઓએ રાજ્યમાં ફરી ભાજપનું મેદાન મજબૂત કર્યું છે. સંઘના સૂચન પર આદિવાસી સમુદાયના જૂના સ્વયંસેવક વિષ્ણુ દેવ સાંઈને મુખ્યમંત્રીની જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે. રાજકીય પરિવારમાંથી આવતા, વિષ્ણુદેવ સાંઈના દાદા, સ્વર્ગસ્થ બુદ્ધનાથ સાંઈ 1947 થી 1952 સુધી નામાંકિત ધારાસભ્ય હતા. તેમના પિતાના મોટા ભાઈ સ્વર્ગસ્થ નરહરિ પ્રસાદ સાંઈ જન સંઘના સભ્ય હતા. તેઓ 1962-67 અને 1972-77 એમ બે વખત ધારાસભ્ય રહ્યા હતા. 1977-79 દરમિયાન એક વખત સાંસદ તરીકે પણ ચૂંટાયા. નરહરિ પ્રસાદ સાંઈએ જનતા પાર્ટીની સરકારમાં રાજ્યકક્ષાના મંત્રી તરીકે કામ કર્યું હતું. એટલે કે સંઘ સિવાય વિષ્ણુદેવ સાંઈનું બાળપણ જનસંઘના વાતાવરણમાં વીત્યું. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન કહ્યું હતું કે તેમને મોટો માણસ બનાવવામાં આવશે.

સંઘે જાતિ, ઉંમર, પ્રદેશ, શિક્ષણ, સમર્પણ વગેરે જેવા તમામ રાજકીય સમીકરણો ઉકેલ્યા.
રાજકીય નિષ્ણાતોના મતે, રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘની સલાહ પર તેમના નજીકના નેતાઓને મુખ્યમંત્રી તરીકે રજૂ કરીને ભાજપે લોકસભા ચૂંટણી 2024 માટે પ્રદેશ, જાતિ અને રાજ્યના તમામ રાજકીય સમીકરણોની ચોપાટ ઢાળી દીધી છે. છત્તીસગઢમાં આદિવાસી લોકોને, રાજસ્થાનમાં બ્રાહ્મણ અને મધ્યપ્રદેશમાં ઓબીસી સમાજના મુખ્યમંત્રી બનાવીને સોશિયલ એન્જિનિયરિંગ દ્વારા વિપક્ષને એક મોટો સંદેશ પણ આપવામાં આવ્યો છે. આ ઉપરાંત આ હકીકત એ પણ સામે આવી છે કે 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં પણ ભાજપને સંઘ તરફથી સંપૂર્ણ સમર્થન મળશે. ત્રણ રાજ્યોમાં મુખ્યમંત્રીની સાથે બે ડેપ્યુટી સીએમ બનાવતી વખતે પણ સંઘ અને ભાજપે જ્ઞાતિના સમીકરણો પર ચાંપતી નજર રાખી હતી. આદિવાસી બહુલ છત્તીસગઢમાં, એક આદિવાસી સીએમની સાથે ઓબીસી કેટેગરીના એક બ્રાહ્મણ અને ડેપ્યુટી સીએમની નિમણૂક કરવામાં આવશે, ઓબીસી વર્ચસ્વ ધરાવતા મધ્યપ્રદેશમાં, એક ઓબીસી મુખ્યમંત્રીની સાથે અનુસૂચિત જાતિ અને બ્રાહ્મણ ડેપ્યુટી સીએમ અને રાજસ્થાનમાં એક ઓબીસી મુખ્યમંત્રીની નિમણૂક કરવામાં આવશે. મુખ્યમંત્રીની નિમણૂક બ્રાહ્મણ કેટેગરીમાંથી કરવામાં આવશે સાથે અનુસૂચિત જાતિ અને રાજપૂત કેટેગરીના ડેપ્યુટી સીએમની નિમણૂક કરવામાં આવશે. જ્ઞાતિય સંતુલન બનાવવામાં આવ્યું છે. ત્રણેય રાજ્યોમાં સંઘે સીએમ માટે નવી પેઢી એટલે કે 60 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લોકોને નેતૃત્વ સોંપ્યું છે.