Positive Story : ગાંધીજીની રાહે ચાલતી કચ્છની દાદીઓ, ઓટલા પર બેસવા કરતા ચરખા પર ખાદી બનાવીને રોજી મેળવે છે

કચ્છની સામાજીક સંસ્થાના નેજા હેઠળ કામ કરતી અબડાસા તાલુકાની ખાદી કારીગર વડીલ બહેનો આજે ખાદીના વણાટકામના માધ્યમથી પગભર બની છે. ઉપરાંત એકબીજાની હુંફ મેળવીને આજે યુવાનોની જેમ સરકાર દ્વારા યોજાતા વિવિધ હેન્ડલુમ અને હસ્તકલા મેળામાં પોતાની કલા અને પ્રોડક્ટનું પ્રદર્શન પણ કરતી થઇ હાલમાં અબડાસા તાલુકામાં ચાલતા કાલા કપાસ પ્રોજેક્ટમાં જોડાયેલી 70 થી 80 ટકા મહિલાઓ 60 વર્ષથી ઉપરની છે.

છેલ્લા 4 વર્ષથી પૂન: રેંટીયો કાંતવાના કામ સાથે જોડાયેલા 85 વર્ષના જશુબા જાડેજા જણાવે છે કે, યુવાનીમાં રેંટીયો કાંતતા હતા, પરંતુ સમય બદલતા આ કામ છુટી ગયું. પરંતુ ઢળતી જીવન સંધ્યાએ ફરી રેંટીયો કાંતવાનો મોકો મળતા ફરીથી આ કામ ચાલુ કર્યું છે. આ કામના કારણે સમય સારી રીતે પસાર થઇ જાય છે. ઉપરાંત જે પણ આવક થાય છે તેનાથી જરૂરીયાતો પૂર્ણ કરવામાં મદદ મળી રહી છે. આત્મવિશ્વાસ પણ વધ્યો છે. 

વૃધ્ધા અવસ્થામાં અન્ય કોઇ પરિશ્રમ કરીને આવક મેળવવી શકય નથી, ત્યારે રેંટિયો કાંતવાના કામથી અબડાસા તાલુકામાં અનેક વૃધ્ધ મહિલાઓને પૂરક રોજીરોટીનું સાધન પ્રાપ્ત થયું છે. વર્તમાન સમયમાં બારડોલી રેંટીયો, યરવડા ચરખો જેના પર ગાંધીજી પણ ઉન કાંતતા હતા તથા અંબર ચરખો આ ત્રણ પ્રકારના ચરખા પર કામ કરાઇ રહ્યું છે.

અન્ય ખાદી કારીગર વડીલ બહેનો કૈલાશબા જાડેજા, રામબા જાડેજા વધુમાં જણાવે છે કે, કાલા કોટન પૂર્વ કચ્છના વાગડ વિસ્તારની ખાસિયત છે. આ કપાસ માત્ર વરસાદી પાણીના આધારે જજ ઉગે છે. કોઇપણ પ્રકારના કેમિકલના વપરાશ વગર તેનું વરસાદી પાણીથી ઉત્પાદન થાય છે. તેથી તેમાંથી બનતા ખાદીના કાપડની ખાસિયત વધી જાય છે. હાલ અબડાસા તાલુકામાં 14 ગામની અનેક મહિલાઓ ખાદી કારીગર તરીકે કામ કરી રહી છે. 125 ચરખા દિવસ-રાત લોકોના ઘરે ચાલી રહ્યા છે. જેટલું વધુ કામ થાય તે મુજબ મહિલાઓ આવક મેળવી શકે છે.

ખાદી કારીગર જ્ઞાનબા જાડેજા જણાવે છે કે, છુટક માર્કેટમાં તેમના દ્વારા ઉત્પાદિત ખાદી કાપડનું વેચાણ થાય છે. તે ઉપરાંત મોટા હોલસેલર, દેશની મોટી બ્રાન્ડ સીધી જ તેમની પાસેથી ખરીદી કરે છે. આ સાથે જાપાન સહીતના દેશોમાં પણ કચ્છની કાલા કોટન ખાદીની નિકાસ થાય છે. 

વર્તમાન સમયમાં સરકાર દ્વારા વિવિધ મેળામાં વેચાણ માટે નિ:શુલ્ક પ્લેટફોર્મ અપાતું હોવાથી તેમનું પ્રોડ્કટ લોકોના ઘર ઘર સુધી પહોંચી રહી છે. સરકારના આ સહકારથી ઘરની બહાર નીકળીને અમે મેળાના માધ્યમથી લોકો સાથે સીધા જોડાઇ રહ્યા છીએ. બજાર સાથે કઇ રીતે સંકળાઇ શકાય તેની સમજ આવી છે. વધુ કામ કરવાની ઘગશ તથા આત્મવિશ્વાસમાં પણ વધારો થયો છે.