मुंबई : केवळ भारतातच नाही, तर भारताबाहेर देखील स्कूल बसचा रंग पिवळच असतो. तुम्ही हे पाहिलेच असाल, आणि असं का होत आहे, असा विचार करत असणार. या मागची अनेक कारणे आहेत. आपल्या रोजच्या जीवनात रंगं खूप महत्वाचे असतात. जर जगात वेगवेगळे रंग नसतील तर आपले जीवन रंगहीन होऊन जाईल. तसेच आपल्या आयुष्यात आणि रोजच्या वापरात रंग आपल्याला काही ना काही गोष्टींचे संकेत देत असतात.
प्रत्येक रंगाची स्वतःची खास ओळख असते उदाहरणार्थ, लाल रंग धोक्याच्या रंग असे आपण मानतो. म्हणूनच सिग्नलला गाड्यांना थांबण्यासाठी लाल रंग आणि चालू राहण्यासाठी हिरवा रंग वापरला जातो. बसच्या रंगाबद्दलही तशीच गोष्ट आहे. मग जगाच्या कोणत्याही कोपऱ्यात जा, तेथे तुम्हाला स्कूल बस पिवळ्या रंगाच्याच दिसतील.
रंगांचे समीकरण समजण्यासाठी आपल्याला VIBGYOR चे समीकरण समजले पाहिजे. VIBGYOR सात वेगवेगळ्या रंगांचे संयोजन दर्शवते. हे जांभळा, स्काय, निळा, हिरवा, पिवळा, केशरी आणि लाल या रंगांमुळे सह समजू शकता. लाल रंगाला दूरवरुन पाहिली जाऊ शकते. त्यानुसार, याचा वापर डेंजर सिग्नल किंवा ट्रॅफिक लाइट म्हणून केला जातो.
सात रंगांच्या ओळीत मध्ये, पिवळा रंग लाल रंगाच्या खाली आहे, ज्याची वेवलेंथ लालपेक्षा कमी आहे. परंतु ती निळ्या रंगापेक्षा जास्त आहे. त्यामुळे पिवळा रंग दूरवरुन दिसू शकतो. या कारणामुळे स्कुल बसेवर पिवळा रंग लावला जातो, जेणेकरून लोकांचे लक्ष त्याकडे जाईल.
तसेच पाऊस, धुके किंवा धुर असला तरी पिवळा रंग दिसू शकतो. पिवळा रंगात लैटरल पेरीफेरल व्हीजन ही लाल रंगापेक्षा जवळपास दीड पट जास्त आहे. म्हणून, लाल रंगापेक्षा लवकर पिवळा रंग दिसू शकतो.
जर कोणी समोर पाहात असेल आणि त्याच्या बाजूने पिवळ्या रंगाची बस जात असेल, तर हा रंग त्याला सहज दिसेल. स्कूल बसला पिवळ्या रंग देण्याचे हेच कारण आहे.
भारतातील स्कूल बसला पिवळा रंग मिळाला, यामागे सर्वोच्च न्यायालयाचा एक महत्त्वाचा निर्णय आहे. सुप्रीम कोर्टाने बसेसला पिवळ्या रंगात रंगविण्यासाठी अनेक सूचना दिल्या होत्या, या सूचना काय होत्या पाहा.
1. बससमोर स्कूल बस लिहिणे आवश्यक आहे.
2. जर बस भाड्याने घेतली जात असेल तर त्यावर 'ऑन स्कूल ड्यूटी' लिहिणे अनिवार्य आहे.
3. स्कूल बसमध्ये प्रथमोपचार बॉक्स असणे महत्वाचे आहे.
4. स्कूल बसच्या खिडक्यांवर ग्रीललावणे आवश्यक आहे.
5. बसमध्ये अग्निशमन यंत्र बसविणे आवश्यक आहे.
6. शाळेचे नाव व दूरध्वनी क्रमांक बसवर लिहिले जावेत.
7. बसच्या दाराला कुलूप असले पाहिजे.
8. बसमध्ये शाळेचे दप्तर सुरक्षित राहण्यासाठी सीटच्या खाली जागा तयार कराव्यात.
9. स्कूल बसमध्ये शाळेचा अटेंडन्ट असावा. बसचा जास्तीत जास्त वेग ताशी 40 किमी असावा.
10. जर स्कूल बस असेल तर 150 मिमीची हिरव्या रंगाची पट्टी बनवावी. कॅबच्या सभोवताल हिरव्या पट्ट्या रंगात असाव्यात. पट्टीवर शाळेची कॅब लिहिणे आवश्यक आहे.
11. ड्रायव्हरसोबत किती मुले स्कूल बसमध्ये जात आहेत याची संपूर्ण माहिती असली पाहिजे. मुलांची नावे, वर्ग, घराचा पत्ता, रक्तगट, उतरवण्याची जागा, मार्गाची योजना इ. इत्यादी ड्रायव्हरकडे हजर असाव्यात.
12. जर कोणी शाळा बसपर्यंत मुलाला घ्यायला येत नसेल तर त्याला ते शाळेत घेऊन घरी पाठवावे लागेल.
12. जर कोणी शाळा बसपर्यंत मुलाला घ्यायला येत नसेल तर त्याला ते शाळेत घेऊन जाऊन घरी फोन करुन कळवावे लागेल.