500 ಮತ್ತು 1000 ಹಳೆಯ ನೋಟುಗಳು ಏನಾಯ್ತು?

ನವದೆಹಲಿ: ನಿಷೇಧದ ನಂತರ ಹಳೆಯ 500 ಮತ್ತು 1000 ನೋಟುಗಳ ಲೆಕ್ಕ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಆರ್ಬಿಐ) ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು 500 ಮತ್ತು 1000 ರೂಪಾಯಿಗಳ ನೋಟುಗಳೊಂದಿಗೆ ಜನರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಶ್ನೆಯಿದೆ. ನಿಷೇಧದ ನಂತರ, 500 ಮತ್ತು 1000 ರೂಪಾಯಿಗಳ ಹಳೆಯ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಎಣಿಸಿದ(ಲೆಕ್ಕಾಹಾಕಿದ) ನಂತರ ಅವುಗಳನ್ನು ಟೆಂಡರ್ ಮೂಲಕ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಆರ್ಬಿಐ) ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಮಾಹಿತಿ ಹಕ್ಕು ಕಾಯಿದೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಿದೆ. ಜೂನ್ 30, 2017 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಆರಂಭಿಕ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಲ್ಲಿ, ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹಳೆಯ 500 ಮತ್ತು 1000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು 15.28 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ.

ಹಳೆಯ ನೋಟುಗಳು ಹೀಗೆ ನಾಶವಾಗುತ್ತವೆ
ಆರ್ಟಿಐಗೆ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾ ಆರ್ಬಿಐ, "500 ಮತ್ತು 1000 ಹಳೆಯ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮೊದಲಿಗೆ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಅವರ ನಿಜವಾದ ನಕಲಿ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ." ಇದರ ನಂತರ ಈ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಆರ್ಬಿಐನ ವಿಭಿನ್ನ ಶಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತುಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳ ತುಂಡುಗಳಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಅವುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಟೆಂಡರ್ನಿಂದ ನಾಶ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದೆ.

ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಕಟ್ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಚದರ ಇಟ್ಟಿಗೆ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಒತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಅವುಗಳನ್ನು ಟೆಂಡರ್ ಮೂಲಕ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರವಾಗಿ, ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಂತಹ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂದರೆ, ಅದನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸದನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಬ್ರಿಕ್ವೆಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ನಿಂದ ಬದಲಾಗಿದೆ ನೋಟು
ಕರೆನ್ಸಿ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ರಾಜ್ಯ-ಆಫ್-ಆರ್ಟ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ನೋಟುಗಳು, ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ನ ವಿವಿಧ ಕಛೇರಿಗಳಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಕ್ವೆಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ನಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿವಿಧ ಬ್ರಿಕೆಟ್ಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ರಾಷ್ಟ್ರದಾದ್ಯಂತ ವಿವಿಧ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 59 ರಾಜ್ಯ-ಆಫ್-ಕಲೆಯ ಕರೆನ್ಸಿ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಯಂತ್ರಗಳು ಇವೆ.

2016 ರ ನವೆಂಬರ್ 8 ರಂದು ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ ನಂತರ ಕರೆನ್ಸಿ ನೋಟುಗಳಿಂದ 500 ಮತ್ತು 1000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳು ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣಗೊಂಡವು.