मुंबई : Family planning : कुटुंब नियोजन हा आजच्या काळात एक महत्त्वाची बाब झाली आहे. काही लोकांना एक मूल हवे असते तर बहुतेक जोडप्यांना एकापेक्षा जास्त मुलांना जन्म द्यायचा असतो. जेणेकरून कुटुंबाचा समतोल राहील. पण कुटुंब नियोजन फक्त मुलाला जन्म देण्यापुरते मर्यादित नाही, हे दोन मुलांच्या जन्मातील अंतर, उशीरा आई होण्याचे तोटे आणि खूप कमी वेळात दुसऱ्या मुलाची तयारी यासारख्या समस्यांशी संबंधित आहे. तो तुमच्या कुटुंब नियोजनाचा (Family planning) एक भाग आहे.
जर तुम्ही दुसऱ्या मुलाचा विचार करत असाल. परंतु तुम्हाला ते आता हवे किंवा अजून काही वर्षे थांबावे याची खात्री नसल्यास तुम्ही योग्य ठिकाणी आहात. आपण आधी दोन मुलांमध्ये किती वर्षांचे अंतर ठेवावे हे जाणून घेऊया.
अभ्यासानुसार, जर तुम्ही दुसऱ्या गर्भधारणेची योजना आखत असाल, तर किमान तुम्ही दोघांमध्ये दीड ते दोन वर्षांचे अंतर ठेवले पाहिजे. जर तुम्ही दीड वर्षापूर्वी दुसर्या मुलाची योजना आखली, तर त्यामुळे तुमच्या बाळाचे वजन कमी होऊ शकते आणि ते बाळ वेळेच्या आधी जन्माला येवू शकते.
तथापि, आपण आपल्या कुटुंबाला कधी पुढे नेऊ इच्छिता आणि आपल्याला दुसरे मूल कधी हवे आहे हे आपल्याला पूर्णपणे माहित असायला हवे. तुम्हाला तुमच्या कौटुंबिक परिस्थितीबद्दल कोणत्याही तज्ज्ञापेक्षा जास्त माहिती आहे, म्हणून तुम्हाला दुसरे मूल कधी करायचे आहे हे तुमच्यावर अवलंबून आहे. तथापि, जर तुम्ही थोड्या अंतराने लवकरच दुसरी गर्भधारणा केली तर त्याचे फायदे आणि तोटे दोन्ही आहेत. जर तुम्ही लवकरच दुसऱ्या मुलाची योजना करत असाल तर त्याचे तोटे देखील समजून घ्या.
जर तुम्ही दोघेही दुसऱ्या मुलाचा विचार अगदी लहान वयात करत असाल तर तुम्हाला गरोदरपणात आईची पूर्ण काळजी घ्यावी लागेल आणि तुम्ही या बाबतीत डॉक्टरांची मदत देखील घेऊ शकता. परंतु काही अभ्यासानुसार, जर तुमच्या दुसऱ्या मुलामध्ये एक वर्षापेक्षा कमी अंतर असेल, तर ते अकाली प्रसूती होण्याचा धोका वाढवतो, अनेक आजारांचा धोका वाढतो आणि आईच्या मृत्यूचा धोकाही वाढतो.
जर तुमची पहिली डिलिव्हरी सी-सेक्शन असेल तर जर तुम्ही दुसरे बाळ लवकर जन्माला घालण्याची योजना करत असाल तर त्यामुळे आईच्या आरोग्याला गंभीर नुकसान होऊ शकते. जर तुम्ही पहिल्या मुलाच्या वेळी टाके घातलेले असतील तर दुसर्या डिलिव्हरीच्यावेळी ते लवकरच खुले होऊ शकतात.
उशीरा आई होण्याचे तोटे देखील बरेच आहेत, किंबहुना, दोन मुलांमधील अंतर जास्त काळ ठेवल्याने अनेक वेळा प्रजनन क्षमता कमकुवत होऊ लागते, ज्यामुळे दुसऱ्या मुलाची इच्छा अपूर्ण राहते. मोठ्या वयात मुलाला जन्म दिल्याने अनेक आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात.
काही तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की, पहिल्या मुलानंतर तुम्ही तीन वर्षांचा अंतर देखील घेऊ शकता. कारण असे केल्याने तुम्ही तुमच्या दोन्ही मुलांकडे चांगले लक्ष देऊ शकता. दुसरे मूल जन्माला येईपर्यंत, पहिल्या मुलाचे चालणे, स्वतः खेळणे सुरु करु शकते. जेणेकरून आपण आपले संपूर्ण लक्ष दुसऱ्या मुलाकडे देऊ शकाल. कुटुंब नियोजन करताना तुम्ही कोणत्याही दबावाखाली येऊ नये आणि दुसरे मूल होण्यापूर्वी तुमच्या घरची आर्थिक स्थितीही लक्षात ठेवावी.