'देवशयनी एकादशी', ज्याला 'महा-एकादशी' आणि 'आषाढी एकादशी' म्हणूनही ओळखले जाते आणि या दिवशी भगवान विष्णू आणि देवी लक्ष्मीची पूजा केली जाते आणि त्यांना प्रसन्न करण्यासाठी उपवास केला जातो. जून किंवा जुलैमध्ये हिंदू महिन्यातील आषाढ महिन्यातील शुक्ल पक्षातील अकराव्या चंद्र दिवशी (एकादशी) हा दिवस येतो. यंदा आषाढी एकादशी 17 जुलै रोजी साजरी होत आहे
या दिवशी भगवान विष्णू क्षीरसागर किंवा दुधाच्या वैश्विक महासागरात चार महिन्यांपर्यंत आपल्या सर्प शेषनागाच्या शरीरावर झोपतात. चार महिन्यांनी प्रबोधिनी एकादशीला स्वामी जागे होतात असे म्हणतात. मध्यंतरी भगवान शिव विश्वाची काळजी घेतात.
"या दिवशी, पंढरपूर आषाढी एकादशी वारी यात्रा म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या यात्रेकरूंची एक मोठी यात्रा किंवा धार्मिक मिरवणूक चंद्रभागा नदीच्या काठावर वसलेल्या दक्षिण महाराष्ट्रातील सोलापूर जिल्ह्यातील पंढरपूर येथे संपते. पंढरपूर हे विठ्ठलाच्या उपासनेचे मुख्य केंद्र आहे. या दिवशी महाराष्ट्राच्या विविध भागातून लाखो वारकरी विष्णूचे स्थानिक रूप पंढरपूरला येतात," असे पोषणतज्ज्ञ आणि आंत आरोग्य तज्ज्ञ अवंती देशपांडे यांनी इंस्टाग्राम पोस्टमध्ये लिहिले आहे.
जर तुम्ही आषाढी एकादशीचा उपवास करत असाल तर अवंती यांनी सर्वोत्तम डाएट प्लान सांगितला आहे.
- सकाळी एक ग्लास पाण्यात लिंबाचा रस, काळे मीठ आणि मध टाकून प्या.
- 10 मिनिटांनंतर, तुम्हाला हवा असल्यास चहा आणि कॉफी, शेंगदाण्याचे लाडू आणि मूठभर मिश्रित मेवा आणि सुका मेवा घ्या.
- काकडी किंवा काकडी रायता आणि भोपळ्याची सब्जी कापून घ्या
- वरीचा भात किंवा साबुदाणा करंजी
- ताक किंवा दही, तूप १/२ टीस्पून
दिवसभरात किमान 3 लिटर पाणी पिण्याचे लक्षात ठेवा, असा निष्कर्ष अवंती यांनी काढला.
यासोबतच जर तुमचा निर्जल उपवास असेल तर खालील टिप्स फॉलो करा
उपवास करण्यापूर्वी दही खावे किंवा नारळ पाणी प्यावे. नारळ पाणी शरीरातील पाण्याची कमतरता पूर्ण करते आणि दही खाल्ल्याने जास्त तहान लागत नाही. पाण्याशिवाय उपवास करण्यापूर्वी दही किंवा नारळपाणी सेवन केल्याने उपवासात तहान कमी होते.
दमट उष्णतेमुळे आणि सूर्यप्रकाशामुळे शरीरात निर्जलीकरण सुरू होते आणि खूप तहान लागते. उपवास करताना तुम्ही तुमची तहान नियंत्रणात ठेवता. पण शरीराला पाण्याची गरज भासते, ती पूर्ण न केल्यास चक्कर येणे, डोकेदुखी यांसारख्या समस्या उद्भवू शकतात. हे टाळण्यासाठी, सूर्यप्रकाश आणि उष्णता टाळण्याचा प्रयत्न करा जेणेकरून तुम्हाला जास्त तहान लागणार नाही आणि तुमच्या शरीराला कमी घाम येतो आणि पाण्याची गरज कमी जाणवते.
शारीरिक हालचालींमुळे थकवा जाणवतो. थकवा कमी करण्यासाठी शरीर पाणी मागते. जर तुम्ही उपवासात पाणी पिऊ शकत नसाल तर शारीरिक हालचाली कमी करा. खूप कष्टाचे किंवा थकवणारे काम करू नका. विश्रांती घ्या जेणेकरुन तुमचे शरीर उत्साही राहील आणि तुम्हाला कमी तहान लागेल.
उपवास करताना तहान लागली असेल किंवा गरम आणि थकवा जाणवत असेल तर कोमट पाण्याने आंघोळ करू शकता. आंघोळ केल्याने शरीराला थंडावा लागतो आणि तहान कमी होते.
(Disclaimer - वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. 'झी २४ तास' याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)