महाराष्ट्रात हिपॅटायटीसचे वाढते रुग्ण; पावसाळ्यात 'हे' उपाय महत्त्वाचे, धोका होईल कमी

हिप‌ॅटायटीस हा लिवरशी संबंधीत एक गंभीर आजार आहे. पावसाळ्यात याचा धोका अधिक वाढतो. महाराष्ट्रात हिप‌ॅटायटीसचे रुग्ण झपाट्याने वाढत आहे. अशावेळी जगभरात या आजाराबाबत जागरुकता निर्माण व्हावी या उद्देशाने जागतिक हिपॅटायटिस हा दिवस 28 जुलै रोजी साजरा केला जातो. 

| Jul 28, 2024, 11:01 AM IST

राज्यात दररोज सरासरी 3 जणांना हिपॅटायटीस बी किंवा सीची लागण होते. आरोग्य विभागाकडून मिळालेल्या आकडेवारीनुसार, नॅशनल व्हायरल हेपेटायटीस कंट्रोल प्रोग्राम (NVHCP) अंतर्गत, गेल्या 4.4 वर्षांत एकूण4962 लोकांना B आणि C ची लागण झाली आहे. दुसरीकडे, चांगली गोष्ट म्हणजे या सर्व लोकांवर मोफत उपचार केले जात आहेत. 

1/7

यकृताचा आजार

हिपॅटायटीस हा यकृताचा आजार आहे, जो विषाणूजन्य संसर्गामुळे होतो. हिपॅटायटीसचे एकूण ५ प्रकार आहेत. हिपॅटायटीस ए, बी, सी, डी आणि ई. यातील हिपॅटायटीस ए, डी, ई हे दूषित अन्नामुळे होतात. या प्रकरणांमध्ये, वेळेवर उपचार घेतल्यास, व्यक्ती 3 ते 5 दिवसात बरी होते आणि अत्यंत दुर्मिळ प्रकरणांमध्ये, व्यक्तीचा मृत्यू होतो. 

2/7

हिपॅटायटीसचे दोन प्रकार

हिपॅटायटीस बी आणि सी विषाणूंचा प्रसार आणि रोगाचा प्रसार दूषित रक्त आणि रक्त घटक, असुरक्षित शारीरिक संपर्क, दूषित सुया, उपकरणे इत्यादींद्वारे होतो. वरील 5 प्रकारांपैकी हिपॅटायटीस बी आणि सी हे दोन महत्त्वाचे प्रकार असून या हिपॅटायटीसवर नियंत्रण ठेवल्याने रुग्णाचे यकृत निष्क्रिय होते. यकृत सिरोसिस, हेपॅटोसेल्युलर कार्सिनोमा, यकृत कर्करोगामुळे मृत्यूचा धोका असतो.

3/7

हिपॅटायटीसची लक्षणे

हिपॅटायटीसची काही लक्षणे पाहिल्यास, सूज येणे, थकवा येणे, वजन कमी होणे, वेदना होणे, शौचाचा रंग गडद होणे, कावीळ आणि अशक्तपणा दिसून येतो. ही सर्व लक्षणे व्यक्तीच्या यकृताची स्थिती, आरोग्य, वय आणि प्रतिकारशक्ती यावर अवलंबून असतात.

4/7

हिपॅटायटीसवर उपाय

-हेपेटायटीस सारख्या गंभीर आजारापासून बचाव करायचा असेल तर नेहमी स्वच्छ पाण्याचे सेवन करावे. आपण नेहमी उकळलेले पाणी पिण्याचा किंवा ते फिल्टर करण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. एखाद्याने थेट टाकीचे पाणी किंवा बाहेरून पाणी पिऊ नये. -तुम्हाला हिपॅटायटीसपासून वाचवायचे असेल, तर तुम्ही तुमच्या सभोवतालची स्वच्छता किंवा दुसऱ्या शब्दांत स्वच्छतेची विशेष काळजी घेतली पाहिजे. वॉशरूममधून आल्यानंतर हात साबणाने चांगले धुवा. एवढेच नाही तर जेवण्यापूर्वी हात चांगले धुवा. -हिपॅटायटीस टाळण्यासाठी, पाणी साचलेल्या ठिकाणी न जाण्याचीही काळजी घ्यावी. एवढेच नाही तर घाणेरड्या पाण्याच्या संपर्कात आल्यास हात पाय चांगले धुवा.

5/7

प्रत्येक जिल्ह्यात एक केंद्र

हिपॅटायटीस B आणि C चे लवकर निदान आणि उपचार करण्यासाठी महाराष्ट्रातील प्रत्येक जिल्ह्यात 1 NVHCP उपचार केंद्र स्थापन करण्यात आले आहे. चार प्रमुख केंद्रे देखील ओळखली गेली आहेत जिथे गंभीर रुग्णांवर उपचार केले जातात.

6/7

हिपॅटायटीस बी पूर्णपणे बरा होत नाही

हिपॅटायटीस बी असलेल्या रुग्णांना आजीवन उपचारांची आवश्यकता असते. तर हिपॅटायटीस सी ग्रस्त रुग्ण उपचाराच्या तीन डोसनंतर पूर्णपणे बरा होतो. त्यामुळे हा आजार झाल्यावर काळजी घेणे महत्त्वाची आहे.   

7/7

मुलांना देखील हिपॅटायटीसचा धोका

हिपॅटायटीस, यकृताची जळजळ, विविध चिन्हे आणि लक्षणांद्वारे शरीरात दिसू लागते. काविळ, पोटदुखी, थकवा आणि अशक्तपणा यासारखी लक्षणे मुलांमध्ये दिसून येतात. तसेच हिपॅटायटीस झाल्यावर मुलांमध्ये शौचाद्वारे देखील लक्षणे दिसतात. जसे की, गडद लघवी होणे आणि पिवळा मल अशी याचे लक्षणे दिसून येतात.