IPO in India: આઇપીઓના નિયમોને કડક બનાવવાનો નિર્ણય, દૂર થશે ગેરરીતિઓ

Sebi Scrutiny: શેરબજારમાં IPO લોન્ચ કરનારી કંપનીઓની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે. ભારતીય અર્થતંત્રમાં સતત તેજીનો ભાગ બનવા કંપનીઓ આતુર છે. આ કારણે દર મહિને ઘણા IPO બજારમાં આવી રહ્યા છે. હવે જે લોકો IPO લાવવા માગે છે તેમને સેબીની કડકાઈનો સામનો કરવો પડશે. માર્કેટ રેગ્યુલેટર સેબી (SEBI) એ IPO દસ્તાવેજોની ચકાસણી માટેના નિયમોને વધુ કડક બનાવવાનો નિર્ણય કર્યો છે. સેબીએ તાજેતરમાં લગભગ 6 કંપનીઓના આઈપીઓ પેપરો ફગાવી દીધા છે.

6 કંપનીઓના IPO દસ્તાવેજો પરત આવ્યા
રોયટર્સે સૂત્રોને ટાંકીને દાવો કર્યો છે કે માર્કેટમાં IPOની વધતી સંખ્યાને લઈને સેબી વધુ સતર્ક છે. તેથી, IPO પેપરની ચકાસણી વધારી દેવામાં આવી છે. આ જ કારણ છે કે 6 કંપનીઓના IPO દસ્તાવેજો પરત કરવામાં આવ્યા છે. તેની તપાસમાં સેબીને જાણવા મળ્યું હતું કે આ કંપનીઓ IPO દ્વારા નાણાં એકત્ર કરવાના કારણો વિશે ગેરમાર્ગે દોરતી હતી. શેરબજારમાં આવેલી તેજીને કારણે વર્ષ 2023માં લગભગ 50 કંપનીઓએ IPO (ઇન્શિયલ પબ્લિક ઑફરિંગ) લૉન્ચ કર્યા હતા. આ વર્ષે પણ અત્યાર સુધીમાં 8 IPO બજારમાં આવી ચૂક્યા છે. ઉપરાંત 40 સેબીની મંજૂરીની રાહ જોઈ રહ્યા છે.

આઈપીઓ લાવવાના સાચા કારણો આપી રહી ન હતી
રોઇટર્સના જણાવ્યા અનુસાર, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે જ્યારે સેબીને આ કંપનીઓ દ્વારા નાણાં એકત્ર કરવાના કારણોની જાણ થઈ ત્યારે તેઓ શંકાસ્પદ બની ગયા. તપાસમાં સામે આવ્યું છે કે આ કંપનીઓ IPO લાવવા માટે યોગ્ય કારણો આપી રહી નથી. તેથી તેમની IPO દરખાસ્તો પરત કરવામાં આવી હતી. સેબી નાણાં એકત્ર કરવાનું સાચું કારણ જાણવા માંગે છે જેથી રોકાણકારોને કોઈ સમસ્યાનો સામનો ન કરવો પડે.

આ છે પૈસા ખર્ચવાના નિયમો 
સેબીના નિયમો મુજબ, આઈપીઓ દ્વારા એકત્ર કરાયેલા નાણાંનો ઉપયોગ મૂડી ખર્ચ, દેવાની ચુકવણી, કોર્પોરેટ જરૂરિયાતોને સંતોષવા અને એક્વિઝિશન જેવા વિવિધ હેતુઓ માટે કરી શકાય છે. જો પૈસાનો ઉપયોગ લોનની ચૂકવણી કરવા માટે કરવો હોય તો પ્રમોટર્સ અને મોટા શેરધારકોના શેરને 18 મહિના માટે તાળા મારવા પડે છે. જો આ નાણાં મૂડી ખર્ચ માટે ખર્ચવામાં આવે તો લોક ઇન પીરિયડ 3 વર્ષનો બને છે.

લોક ઇન પિરિયડ ઘટાડવા માટે હેરફેર
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, કંપનીઓ દાવો કરી રહી છે કે તેઓ આ પૈસાનો ઉપયોગ લોનની ચુકવણી માટે કરશે જેથી તેમનો લોક-ઈન પિરિયડ 18 મહિનાનો થઈ જાય. જો કે, તે ખરેખર આ નાણાંનો ઉપયોગ મૂડી ખર્ચ માટે કરવા માંગતી હતી. તેથી, સેબી હવે લોનની ચુકવણી માટે સંપૂર્ણ વિગતો માંગી રહી છે જેથી જાણી શકાય કે લોન કેટલી અને કેવી રીતે ચૂકવવામાં આવશે. આ મહિનાની શરૂઆતમાં, સેબીએ જાહેરાત કરી હતી કે તે સબસ્ક્રિપ્શન નંબર વધારવા માટે 3 IPOની તપાસ કરી રહી છે. સેબીના ચેરપર્સન માધબી પુરી બુચે કહ્યું કે આવી ગેરરીતિઓને દૂર કરવા માટે પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે.