ભારતની એકમાત્ર ટ્રેન, જેમાં તમે રૂપિયો ખર્ચ્યા વિના આખું વર્ષ કરી શકો છો મુસાફરી

India only Free Train: ભારતમાં દરરોજ 13000 થી વધુ ટ્રેનો ટ્રેક પર દોડે છે, જે દરરોજ 2 થી 2.5 કરોડ લોકોને તેમના ગંતવ્ય સ્થાને પહોંચાડે છે. ટ્રેનમાં મુસાફરી કરવા માટે તમારી પાસે ટિકિટ હોવી જરૂરી છે. ટિકિટ વગર ટ્રેનમાં મુસાફરી કરવા બદલ તમારે દંડ ભરવો પડી શકે છે. જો ટીટીઈ તમને મુસાફરી દરમિયાન ટિકિટ વગર પકડે છે, તો તમને સજા અને દંડ થઈ શકે છે, પરંતુ જે ટ્રેન વિશે અમે તમને જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ તેમાં મુસાફરી કરવા માટે તમારે ન તો ટિકિટની જરૂર છે અને ન તો ટીટીઈનો ડર. આ ટ્રેનમાં તમે આખા વર્ષ દરમિયાન ફ્રીમાં મુસાફરી કરી શકો છો. ભારતની આ એકમાત્ર ફ્રી ટ્રેન છે, જેમાં તમે કોઈપણ ખર્ચ વિના મુસાફરી કરી શકો છો.

ભારતની એકમાત્ર મફત ટ્રેનઃ
ભારતની એકમાત્ર ફ્રી ટ્રેનનું નામ છે 'ભગડા-નાંગલ ટ્રેન'. પંજાબ અને હિમાચલ પ્રદેશ વચ્ચે આખું વર્ષ ચાલતી આ ટ્રેનમાં લોકો કોઈપણ ટિકિટ વિના મુસાફરી કરે છે. આ ટ્રેનમાં દરરોજ 800 થી 1000 મુસાફરો મુસાફરી કરે છે. વર્ષ 1948થી શરૂ કરીને અત્યાર સુધી આ ટ્રેન છેલ્લા 75 વર્ષથી મુસાફરોને મફતમાં મુસાફરી કરી રહી છે.

શા માટે આ ટ્રેનની મુસાફરી મફત છે?
આ ટ્રેનનું મેનેજમેન્ટ રેલવે પાસે નથી પરંતુ ભાખરા બ્યાસ મેનેજમેન્ટ બોર્ડ પાસે છે. આ ટ્રેનનો હેતુ ભાખરા અને નાંગલ વચ્ચે પરિવહનનું સાધન પૂરું પાડવાનો છે. શરૂઆતમાં આ ટ્રેનનો ઉપયોગ ડેમના નિર્માણ માટે કર્મચારીઓ, મજૂરો, મશીનરી અને માલસામાનના પરિવહન માટે થતો હતો.

મફત મુસાફરી માટે પ્રખ્યાત છે આ ફ્રી ટ્રેનઃ
આ ટ્રેનમાં દુનિયાભરમાંથી લોકો મુસાફરી કરવા આવે છે. પ્રખ્યાત ભાખરા-નાંગલ ડેમ જોવા આવતા મુસાફરોએ આ ટ્રેનમાં મુસાફરી કરવી પડશે, અગાઉ લાકડાના ડબ્બામાં સ્ટીમ એન્જિન લગાવવામાં આવતું હતું, પરંતુ બાદમાં તેને ડીઝલમાં બદલવામાં આવ્યું હતું.

13 કિમીની મુસાફરી:
ભાખરા-નાંગલ ટ્રેન પ્રતિ કલાક 18 થી 20 લિટર ડીઝલના વપરાશ સાથે 13 કિમીનું અંતર કાપે છે. આ રેલ્વે માર્ગ શિવાલિકની ટેકરીઓ કાપીને બનાવવામાં આવ્યો છે. આ રેલવે ટ્રેક પર ત્રણ ટનલ અને છ સ્ટેશન છે.

અનેક ગામના લોકો કરે છે આ ટ્રેનમાં મુસાફરીઃ
રસ્તામાં આવતા અનેક ગામોના લોકો આ ટ્રેનમાં મુસાફરી કરે છે. આ ઉપરાંત ભાખરા-નાંગલ પ્રોજેક્ટના કર્મચારીઓ, શાળાના વિદ્યાર્થીઓ અને પ્રવાસીઓ આ ટ્રેનમાં મુસાફરીનો આનંદ માણે છે. મફત મુસાફરીને કારણે ટ્રેનના ખર્ચનો સમગ્ર બોજ ભાખરા નાંગલ પ્રોજેક્ટ મેનેજમેન્ટ ટીમ પર છે. ખર્ચના આ બોજને કારણે વર્ષ 2011માં ભાખરા-નાંગલ પ્રોજેક્ટની મેનેજમેન્ટ કમિટીએ ફ્રી ટ્રેન સેવા બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. જોકે, બાદમાં નિર્ણય લેવામાં આવ્યો કે આ ટ્રેન આવક માટે નહીં પરંતુ હેરિટેજ અને પરંપરા માટે ચલાવવામાં આવે.

પાકિસ્તાનમાં બનેલાં છે ટ્રેનના કોચઃ
આ ટ્રેનના કોચ લાકડાના બનેલા છે. આ ટ્રેનનો કોચ વર્ષ 1923માં કરાચીમાં બનાવવામાં આવ્યો હતો. પહેલા આ ટ્રેનમાં 10 કોચ હતા, પરંતુ પાછળથી ખર્ચ ઘટાડવા માટે કોચની સંખ્યા ઘટાડીને 3 કરવામાં આવી છે. આ ટ્રેનમાંથી કોઈ કમાણી નથી, તેમ છતાં આ ટ્રેન 75 વર્ષથી ચાલી રહી છે. ખરેખર, મફતમાં ટ્રેન ચલાવવા પાછળનો હેતુ એ બતાવવાનો છે કે ભાખરા-નાંગલ ડેમ બનાવવા માટે કેટલી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો. આ ડેમની સુંદરતા જોવા માટે લોકો દૂરદૂરથી આવે છે.