Eye blink : पापणी फडफडणं 'या' समस्यांचे आहे लक्षण! दुर्लक्ष करण्याची करू नका चूक, अन्यथा...

Eye Twitching : जर एका मिनिटात भरपूर वेळा तुमच्या पापण्या फडकत असतील किंवा डोळे मिचकावत असाल तर ते गंभीर समस्येचे लक्षण असू शकते. त्यातत आता डोळे येण्याची देखील साथ पसरली आहे.  दरम्यान डोळ्यांच्या पापण्यांमध्ये उबळ झाल्यामुळे डोळे मिचकावणे सुरु होते. किंबहुना काही वेळा पापण्या उघडण्याचे आणि बंद करण्याचे काम करणाऱ्या स्नायूंना अचानक उबळ येऊ लागते आणि त्याच डोळ्याचे काम होते.

ही एक अतिशय सामान्य स्थिती आहे आणि सहसा उपचार न करता स्वतःच बरी होते. तथापि, जर तुमचे डोळे लाल दिसू लागले, सूर्यप्रकाशात किंवा प्रकाशात तुमच्या डोळ्यांमध्ये अस्वस्थता जाणवत असेल किंवा तुम्हाला चेहऱ्यावर अशक्तपणा जाणवत असेल, तर अशा परिस्थितीत तुम्ही सावधगिरी बाळगली पाहिजे आणि वेळ न घालवता ताबडतोब डॉक्टरांना भेटणे गरजेचे आहे. 

डोळे मिचकावण्याचे एकच कारण नाही. याची अनेक वेगवेगळी कारणे असू शकतात. येथे आज आपण डोळे मिटण्याची पाच सामान्य कारणे आणि या स्थितीला सामोरे जाण्याची कारणे जाणून घेऊया.

1. पौष्टिक कमतरता – कुपोषणामुळे किंवा शरीरातील मुख्य पोषक तत्वांच्या कमतरतेमुळेही डोळे मिचकावतात. नॉर्थवेस्टर्न युनिव्हर्सिटी फीनबर्ग स्कूल ऑफ मेडिसिनच्या नेत्रविज्ञानाच्या सहाय्यक प्राध्यापक लिझा एम. कोहेन म्हणतात, “मायोकिमिया मॅग्नेशियमच्या कमतरतेमुळे होतो.” याशिवाय व्हिटॅमिन बी 12 ची कमतरता, व्हिटॅमिन डीची कमतरता आणि फॉस्फेटच्या कमतरतेमुळेही डोळे पाणावतात. शरीरात खूप जास्त किंवा खूप कमी कॅल्शियममुळे (Calcium) देखील ही समस्या उद्भवू शकते.

शरीराच्या सर्व अवयवांना निरोगी राहण्यासाठी पोषक तत्वांची गरज असते. त्यामुळे प्रत्येकाने जीवनसत्त्वे (Vitamins) आणि खनिजे समृध्द अन्नाचे सेवन केले पाहिजे. डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी फळे, भाज्या, संपूर्ण धान्य, कमी चरबीयुक्त मांस, कडधान्ये आणि शेंगा यांचा समावेश असलेला संतुलित आहार घ्यावा. जर तुम्हाला मायोकिमियाची स्थिती असेल तर तुम्हाला तुमच्या आहाराकडे विशेष लक्ष द्यावे लागेल.

2. थकवा – थकव्यामुळे डोळे चकचकीत होऊ लागले आहेत. त्यामुळे सर्वप्रथम तुम्हाला थकवा का येत आहे हे जाणून घ्यावे लागेल. तुम्हाला तुमची जीवनशैली सुधारावी लागेल. झोप न लागणे, शारीरिक हालचालींचा अभाव, अतिव्यायाम, दारू किंवा मादक पदार्थांचे सेवन, खोकल्याच्या औषधांमुळेही शरीरात सुस्ती आणि थकवा येतो. चांगली झोप घेतल्याने मायोकिमियाची स्थिती दूर होते. याशिवाय अल्कोहोल किंवा ड्रग्सचे सेवन टाळावे आणि आठवड्यातून 150 मिनिटांपेक्षा जास्त व्यायाम करू नये.

3. संगणक दृष्टी सिंड्रोम – कॉम्प्युटर व्हिजन सिंड्रोम (Computer Vision Syndrome) म्हणजे डोळ्यांच्या समस्या किंवा दृष्टीच्या समस्या ज्या तुम्ही संगणक, टॅबलेट आणि स्मार्टफोन स्क्रीनकडे बराच वेळ टक लावून पाहिल्यानंतर उद्भवतात. संगणकाच्या दीर्घकाळ वापरामुळे डोळ्यांवर ताण येऊ शकतो, ज्यामुळे डोळे मिटतात. याशिवाय जवळच्या वस्तूंवर लक्ष केंद्रित करताना डोळ्यांच्या स्नायूंवर दबाव येतो, ज्यामुळे थकवा येतो आणि डोळ्यांवर ताण येतो.  जर तुम्ही तासन् तास कॉम्प्युटर स्क्रीनकडे बघत घालवत असाल तर दर 20 ते 30 मिनिटांनी ब्रेक घ्या आणि स्क्रीनपासून काही अंतर ठेवा.

4. ताण – तणावामुळे पापण्याही चकचकीत होतात. दीर्घकाळ ताणतणाव आणि अशावेळी अल्कोहोल, जास्त कॅफिन आणि ड्रग्जचे सेवन यामुळे अनेक वेळा परिस्थिती बिघडते. तणावपूर्ण परिस्थिती हाताळणे किंवा समस्या सोडवणे नेहमीच सोपे नसते परंतु व्यायाम आणि ध्यान तुम्हाला तणावाचा सामना करण्यास मदत करू शकते.

5. कोरडे डोळे – कोरडी डोळा ही अशी स्थिती आहे जिथे तुमचे अश्रू तुमच्या डोळ्यांसाठी आवश्यक वंगण पुरवत नाहीत. सोप्या भाषेत, आपण ते अशा प्रकारे समजू शकता की अश्रूंचे तीन थर असतात ज्यात फॅटी तेल, द्रव आणि श्लेष्मा (डोळ्यांमधून वाहणारा पांढरा किंवा पिवळा द्रव) यांचा समावेश होतो.

हे संयोजन सहसा तुमच्या डोळ्यांची पृष्ठभाग गुळगुळीत, स्वच्छ आणि स्पष्ट ठेवते. यापैकी कोणत्याही थरांच्या समस्येमुळे डोळ्यांमध्ये कोरडेपणा सुरू होतो. या स्थितीत डोळ्यांवर ताण येतो आणि पापण्या वारंवार लुकलुकतात. त्याहूनही अधिक डोळे मिचकावतात. या स्थितीत डोळे लाल होतात, गोष्टी अस्पष्ट दिसतात आणि प्रकाशाची संवेदनशीलता जाणवते. या स्थितीत तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा जो तुमच्या डोळ्यांना वंगण घालण्यासाठी चांगले आयड्रॉप सुचवू शकेल.