गेल्या अनेक दशकांपासून महिलांमध्ये Infertility ची समस्या वाढत आहे. प्रजननक्षमतेशी संबंधित समस्या ही केवळ वाढत्या वयाच्या महिलांची समस्या नसून इतर कारणेही असू शकतात. पूर्वीच्या काळात ही समस्या 35 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या महिलांमध्ये दिसून येत होती. पण आता 18 ते 30 वयोगटातील महिलाही इन्फर्टिलिटीच्या समस्येला बळी पडत आहेत. त्यामुळे जगभरातील महिलांचा प्रजनन दरही सातत्याने कमी होत आहे.
जगातील 17.5% लोक वंध्यत्वाच्या समस्येने ग्रस्त आहेत. एका अहवालानुसार, प्रजनन दर 2.2 वरून 1.1 वर घसरला आहे. शहरी महिलांमध्ये प्रजनन दर कमी होण्याचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे कमी अंडी रिजर्व (अंडी नसणे). ही समस्या आता शहरांसोबतच गावांमध्येही ही वाढत आहे. गेल्या काही वर्षांपासून ही समस्या सातत्याने वाढत आहे.
शहरी भागात राहणाऱ्या लोकांमध्ये इन्फर्टिलिटीची समस्या अधिक दिसून येत असल्याचे तज्ज्ञ सांगतात. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, डॉक्टर IVF करण्याची शिफारस करतात, परंतु या तंत्राची मदत घेऊनही, महिला माता बनू शकत नाहीत. लहान वयात आई न होण्याची अनेक कारणे असू शकतात. उदाहरणार्थ, आजकाल लहान मुलींमध्येही कमी अंडी रिजर्वची समस्या दिसून येत आहे.
याशिवाय अंड्यांवरील परिणाम, स्त्रियांमध्ये हार्मोनल विकार, एंडोमेट्रिओसिस, ओव्हुलेशन समस्या, पीसीओडी, पीसीओएस आणि इतर मासिक समस्यांमुळे स्त्रिया गर्भधारणा करू शकत नाहीत. याशिवाय प्रदुषण, खराब जीवनशैली, आहारातील पोषक तत्वांचा अभाव, अनुवांशिक कारणांमुळे अपत्यहीनतेला जबाबदार धरले जाते.
आता लोक दिवसाऐवजी रात्री काम करतात, त्यामुळे त्यांची झोपेची पद्धत बिघडते. याशिवाय गर्भाशयात टीबी असल्याने गर्भधारणेत समस्या निर्माण होतात. वारंवार गर्भपात, पीआयडी, यूटीआय, एंडोमेट्रिओसिस, फायब्रॉइड्स किंवा अस्पष्ट वंध्यत्व यांसारखे अनेक रोग देखील याचे कारण असू शकतात. वंध्यत्व टाळण्यासाठी, महिलांनी त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेणे खूप महत्वाचे आहे. आयुर्वेदानुसार, व्यक्तीने केवळ त्याच्या शारीरिक दोषांवर काम केले पाहिजे असे नाही तर त्याच्या मानसिक दोषांवरही काम करणे खूप महत्त्वाचे आहे.
उपचारासाठी तज्ज्ञ सांगतात की, आयुर्वेदामध्ये आरोग्य सुधारण्याबरोबरच ऊर्जा देण्यासोबत अनेक आजार बरे करण्याची क्षमता आहे. आयुर्वेदिक औषधी वनस्पतींच्या मदतीने तुम्ही तुमची प्रजनन क्षमता वाढवू शकता. आयुर्वेदिक औषधाद्वारे वंध्यत्वावर उपचार करणे हे आजच्या काळात वरदान ठरले आहे कारण वंध्यत्वाच्या समस्येवर आयुर्वेदाइतके वैद्यकीय शास्त्र प्रभावी ठरले नाही. यात प्रामुख्याने पंचकर्म पद्धतीचा समावेश आहे जी वंध्यत्वामध्ये खूप चांगली भूमिका बजावते. या उपचाराची विशेष गोष्ट म्हणजे महिला नैसर्गिकरित्या कोणत्याही दुष्परिणामांशिवाय किंवा शस्त्रक्रियेशिवाय गर्भधारणा करतात आणि त्याची किंमतही कमी असते.