मुंबई : राज्यसभा निवडणुकीत भाजपने विरोधकांना जोरदार धक्का दिला आहे. 57 जागांसाठी झालेल्या निवडणुकीत भाजपने आपल्या क्षमतेपेक्षा जास्त जागा जिंकून विरोधकांना केवळ धक्काच दिला नाही, तर आगामी राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीची परिस्थितीही मजबूत केली आहे.
महाराष्ट्र आणि कर्नाटकमध्ये त्यांनी अतिरिक्त उमेदवार जिंकून विरोधकांच्या उणिवा अधोरेखित केल्या आहेत, तर हरियाणामध्ये काँग्रेसने अपक्षांच्या संख्येत गडबड केली आहे. राजस्थानमध्ये काँग्रेसला ब्रेक मिळू शकला नाही, पण थेट लढतीतही उतरला नाही.
राज्यसभेच्या 57 जागांपैकी भाजपला 25 जागा मिळाल्या होत्या. भाजपला पुन्हा 22 जागा जिंकण्यात यश आले. भाजप आणि मित्रपक्षांची 19 जागा जिंकण्याची क्षमता होती. अशा स्थितीत त्यांनी 4 अधिक जागा जिंकल्या आहेत. यापैकी 41 जागा बिनविरोध निवडून आल्या, ज्यामध्ये भाजपने 15 रिक्त जागांपैकी 14 जागा जिंकल्या.
चार राज्यांतील 16 जागांसाठी झालेल्या मतदानात भाजपने आठ आणि एक अपक्ष उमेदवाराने विजय मिळवला आहे. कर्नाटक आणि महाराष्ट्रात त्याच्या क्षमतेपेक्षा एक जागा जास्त मिळाली, तर हरियाणामध्येही त्यांनी अपक्षांसाठी एक जागा जिंकून काँग्रेसची लक्षणीय संख्या मोडीत काढली. राजस्थानमध्ये त्यांनी अतिरिक्त जागेसाठी अपक्षांशी संपर्क केला. पण काँग्रेसची मत ते फोडू शकले नाहीत. उलट त्यांच्या एका आमदाराने क्रॉस व्होटिंग केले.
सभागृहातील भाजपच्या संख्येवर फारसा परिणाम होणार नाही. त्यांच्याकडे आता स्वतःचे 95 ऐवजी 92 खासदार असतील. पण, सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे त्यामुळे विरोधी एकता नष्ट झाली. कर्नाटकात भाजपने जेडी(एस) आणि काँग्रेसला एकाकी ठेवले आणि महाराष्ट्रात शिवसेना, काँग्रेस आणि राष्ट्रवादी या तिघांना ही धक्का दिला. हरियाणात तर काँग्रेसचे घरही फोडले. आगामी राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीवरही याचा परिणाम होईल, ज्यामध्ये खासदार आणि आमदार मतदान करतात.
या निकालांनंतरही राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत भाजप आणि सर्व विरोधी पक्षांमध्ये आमने-सामने निवडणूक झाल्यास भाजपला आणखी काही पक्षांच्या पाठिंब्याची गरज भासणार आहे. सुमारे 10.86 लाख मतांच्या इलेक्टोरल कॉलेजमध्ये भाजपच्या नेतृत्वाखालील आघाडीला सुमारे 49 टक्के मते मिळण्याचा अंदाज आहे. अशा परिस्थितीत त्यांना वायएसआर काँग्रेस, बीजेडी यांसारख्या प्रादेशिक पक्षांचा पाठिंबा मिळू शकतो, जे त्यांना संसदेतही पाठिंबा देत आहेत. दुसरीकडे राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत घरचा आहेर मिळू नये, यासाठी विरोधकांनाही गांभीर्याने काम करावे लागणार आहे.
माजी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस, कर्नाटकचे मुख्यमंत्री बसवराज बोम्मई आणि हरियाणाचे मुख्यमंत्री मनोहर लाल खट्टर यांनी भाजपला बळ दिले आहे. कर्नाटकात पक्षांतर्गत सतत कुरबुरी सुरू असल्याने हे निकाल बोम्मईसाठी लक्षणीय आहेत. कधी-कधी नेतृत्व बदलाचीही चर्चा असते. पुढील वर्षी विधानसभेच्या निवडणुकाही आहेत. मात्र, भाजपला राजस्थानवर मंथन करावे लागू शकते. पुढील वर्षाच्या शेवटी विधानसभेच्या निवडणुका होणार आहेत.