मुंबई : फ्लोटिंग गार्डन आणि हाऊस बोट्स बद्दल तुम्ही ऐकलेच असेल, पण काश्मीरच्या प्रसिद्ध डल लेकमध्ये तरंगणारे पोस्ट ऑफिस देखील आहे जे तुम्हाला आश्चर्यचकित करेल. संपूर्ण जगातील हे एकमेव फ्लोटिंग पोस्ट ऑफिस आहे.
दोन शतके जुन्या फ्लोटिंग पोस्ट ऑफिसची सुरूवात ब्रिटीश काळात झाली होती, परंतु तरीही इथल्या लोकांमध्ये त्याची ओळख कायम आहे. लोक अजूनही या माध्यमातून पत्रे पाठवतात आणि पोस्टमन या पोस्ट ऑफिसमधून पत्र पाठविण्याचे काम करतात.
डल तलावावर तरंगणार्या या पोस्ट ऑफिसमध्ये सर्व सेवा आहेत. त्याची ओळख अशी आहे की बोट चालकाचं चित्र असलेला एक विशेष स्टॅम्प पत्रावर लावलं जातं. जे तुम्हाला इतर कुठे ही भेटणार आहे.
भारतीय टपाल कर्मचारी 'फारूक अहमद म्हणतात की दोनशे वर्ष जुनं हे टपाल कार्यालय आहे. हे पूर्वी नेहरू पार्क पोस्ट ऑफिस म्हणून ओळखले जात असे, नंतर हे नाव बदलून फ्लोटिंग पोस्ट ऑफिस असे ठेवले गेले.
ते म्हणतात, 'जगातील हे एक पूर्णपणे भिन्न फ्लोटिंग पोस्ट ऑफिस आहे. निशात, शालीमार, गुलमर्ग येथे जाणारे पर्यटकसुद्धा हे पोस्ट ऑफिस पाहण्यासाठी येथे येतात. आमच्याकडे एक विशेष मुद्रांक आहे जो आपल्याला कोठेही सापडणार नाही. पर्यटकही येथून पैसे काढू शकतात. आमचा पोस्टमन शिकाराला भाड्याने देऊन पत्रे वाटतो. कोणताही उत्सव, राखी, ईद किंवा दिवाळी असेल तेव्हा सुरक्षा दले ही सेवा आणि पोस्टकार्ड येथे बुक करतात.'
फारूक सांगतात की, कधीकधी पर्यटकांची अशी गर्दी असते की येथे मोठी लाईन लागते, ते येथून पोस्टकार्ड आणि पत्रे पाठवतात. जो कोणी येथे पोस्टकार्ड पाठवितो, त्याचा फोटोही त्याच्या बरोबर जातो.
मोहम्मद इस्माईल हा एक पोस्टमन आहे, जो भारतीय पोस्ट ऑफिसमध्ये वर्षानुवर्षे कार्यरत आहे. ते तलावाच्या काठावर राहणाऱ्या लोकांना दररोज पत्रे देतात.
मोहम्मद इस्माईल म्हणतात, 'मी दहा वर्षांपासून डल तलावाच्या सभोवतालच्या भागात पत्र पाठवत आहे. तलावाच्या ताज्या हवामानात श्वास घेणे माझ्या आरोग्यासाठी चांगले आहे. मी एका दिवसात सुमारे 100-150 पत्रे वितरीत करतो. येथे सीआरपीएफ कॅम्प देखील आहे, त्यांना बरीचशी पत्रे मिळतात आणि मी सर्वांना ओळखतो. ही पत्रे वाटण्यात मला काही तास लागतात. मी 11 वाजता प्रारंभ करतो आणि 5:30 वाजता थांबतो.
तलावाजवळ राहणारे स्थानिक लोक म्हणतात की इंटरनेट आणि सोशल नेटवर्किंगचा मोठ्या प्रमाणात वापर वाढल्याने पत्र लिहिण्यास आणि पाठवणे कमी झाले आहे, परंतु काहींना जुन्या गोष्टी आठवता.