Guru Purnima 2024 : पालकांनी मुलांना सांगा गुरु पौर्णिमेचे महत्त्व? का साजरी केली जाते?

गुरु हा एक शब्द आहे जो ज्ञान, प्रेरणा आणि मार्गदर्शन यांचे प्रतिबिंब आहे. अंधारात प्रकाश आणणारे, अज्ञान दूर करणारे आणि जीवनाचा योग्य मार्ग दाखवणारे गुरु असतात. गुरु पौर्णिमा, ज्याला 'व्यास पौर्णिमा' आणि 'वेद पौर्णिमा' असेही म्हणतात, हा हिंदू धर्माचा एक महत्त्वाचा सण आहे. हिंदू दिनदर्शिकेनुसार, हा सण दरवर्षी आषाढ महिन्यातील पौर्णिमेच्या दिवशी साजरा केला जातो. यावर्षी 21 जुलै 2024 रोजी 'गुरुपौर्णिमा' साजरी होणार आहे. गुरुपौर्णिमेचे महत्त्व गुरु आणि शिष्य यांच्या पवित्र नात्याचे प्रतीक आहे. या दिवशी, शिष्य त्यांच्या गुरूंबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करतात आणि त्यांच्या ज्ञान आणि मार्गदर्शनाबद्दल त्यांचा आदर करतात. गुरुपौर्णिमा हा भारतामध्ये आपल्या आध्यात्मिक गुरूंना तसेच शैक्षणिक गुरूंना आदर देण्यासाठी साजरा केला जाणारा सण आहे. लहान मुलांवर गुरु पौर्णिमेचे संस्कार व्हावेत, यानिमित्ताने मुलांना काही खास गोष्टी पालकांनी शिकविणे गरजेचे असते. 

गुरुपौर्णिमा कधी असते?

यावर्षी आषाढ महिन्याची पौर्णिमा 21 जुलै 2024 रोजी म्हणजेच आज आहे. आषाढ महिन्याची पौर्णिमा 20 जुलै रोजी संध्याकाळी 05:59 पासून सुरू होईल. 21 जुलै रोजी दुपारी 03:46 वाजता संपेल. त्यामुळे यंदाची गुरुपौर्णिमा 21 जुलै रोजी साजरी होत आहे.

गुरुपौर्णिमेचा इतिहास 

भगवान वेद व्यास, ज्यांना हिंदू धर्माचे आदिगुरू मानले जाते, त्यांचा जन्म गुरुपौर्णिमेच्या दिवशी झाला होता. वेद व्यासांनी महाभारत, वेद आणि पुराणांसह अनेक महत्त्वपूर्ण धार्मिक ग्रंथांची रचना केली. शिवाय गुरु पौर्णिमेची निवड भगवान कृष्णाने त्यांचे गुरु ऋषी शांडिल्य यांना ज्ञान देण्यासाठी केली होती. या दिवशी भगवान बुद्धांनीही आपल्या पहिल्या पाच शिष्यांना उपदेश केला.

गुरुपौर्णिमा कशी साजरी केली जाते?

या दिवशी लोक त्यांच्या गुरूंच्या चरणांना स्पर्श करून कृतज्ञता व्यक्त करतात, त्यांना मिठाई आणि फुले अर्पण करतात आणि त्यांचे आशीर्वाद घेतात. गुरु मंदिरांमध्ये विशेष पूजा केली जाते. अनेक ठिकाणी गुरुशिष्य परंपरेचे वर्णन करणारी नाटके आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित केले जातात. लोक या दिवशी दानधर्मही करतात. मुलांना हा गुरु पौर्णिमेचा इतिहास सांगा. 

मुलांना शिकवा कृतज्ञता

प्रत्येक व्यक्तीच्या आयुष्यात काही ना काही गुरू असतात, विशेष म्हणजे जो कोणाला गुरू मानत नाही तोही आपल्या आयुष्यात कोणाकडून तरी शिकतो. आपल्या सर्वांच्या आयुष्यात कोणी ना कोणी आपला आदर्श आहे. तेही आमच्या शिक्षकांसारखेच आहेत. गुरुपौर्णिमेच्या दिवशी सर्वांनी आपल्या गुरूंचा आदर केला पाहिजे. असे केल्याने गुरू आणि शिष्य यांच्यातील संबंध तर सुधारतातच शिवाय दोघांचा एकमेकांबद्दलचा आदरही वाढतो.