World Thinking Day : कोणतेही काम करण्यापूर्वी नीट विचार करणे आणि आत्मपरीक्षण करणे आवश्यक आहे, जेणेकरून नंतर तुम्हाला तुमच्या निर्णयाबद्दल पश्चाताप होणार नाही. 'जागतिक विचार दिन' (World Thinking Day) दरवर्षी 22 फेब्रुवारी रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस साजरा करण्यामागचे कारण म्हणजे मुलींमध्ये आदर आणि महिला सशक्तीकरण वाढवण्यासाठी प्रयत्न करणे हा आहे.
वर्ल्ड असोसिएशन ऑफ गर्ल गाईड्स अँड गर्ल स्काउट्स (WAGGGS) दरवर्षी हा दिवस साजरा करते. पण आज या निमित्ताने आम्ही तुमच्याशी केवळ महिलाच नव्हे तर समाजातील प्रत्येक घटकाला आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करण्याबद्दल बोलणार आहोत. आर्थिक दृष्ट्या सक्षम होण्यासाठी गुंतवणूक करणे महत्त्वाचे का आहे आणि कुठून सुरुवात करावी आणि प्रत्येक व्यक्तीने त्याच्या कमाईतून किती पैसे गुंतवले पाहिजेत? कारण या सगळ्यामागे विचार हा अत्यंत महत्त्वाचा आहे.
आचार्य चाणक्य म्हणाले की, ज्याप्रमाणे साचलेले पाणी सडू लागते, त्याचप्रमाणे एका ठिकाणी ठेवलेला पैसाही नाशवंत होतो आणि कालांतराने संपतो. त्यामुळे भविष्यात तुमचे भांडवल वाढवायचे असेल तर पैसे कुठेतरी ठेवू नका, तर गुंतवा. गुंतवलेली रक्कम कालांतराने वाढते. गुंतवणूक करूनच तुम्ही तुमचे भविष्य आर्थिकदृष्ट्या सुरक्षित करू शकता.
अनेकांना प्रश्न पडतो की, पैशांची गुंतवणूक नेमकी कधीपासून करावी? आर्थिक तज्ज्ञ दीप्ती भार्गव सांगतात की, प्रत्येक व्यक्तीने आपल्या पहिल्या उत्पन्नातून गुंतवणूक करायला सुरुवात केली पाहिजे. जरी तुम्ही थोड्या रकमेतून गुंतवणूक करण्यास सुरुवात केली तरी ती सुरू करण्याचे सुनिश्चित करा. कालांतराने तुमचे उत्पन्न वाढते म्हणून तुम्ही तुमची गुंतवणूक वाढवू शकता. जितक्या लवकर तुम्हाला गुंतवणुकीचे महत्त्व समजेल तितक्या लवकर तुम्ही स्वतःला आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होऊ शकता. महत्त्वाचं म्हणजे याचा फायदा तुम्हाला भविष्यात होऊ शकतो.
आता आणखी एक प्रश्न मनात येतो की, उत्पन्नातून किती पैसे गुंतवायचे? आर्थिक नियम सांगतात की, प्रत्येक व्यक्तीने आपल्या उत्पन्नाच्या 30 टक्के गुंतवणूक करावी. याचा अर्थ, जर तुमचे उत्पन्न 45,000 रुपये असेल, तर तुम्ही कोणत्याही परिस्थितीत 15,000 रुपये गुंतवले पाहिजेत. उरलेल्या रकमेतून तुम्ही तुमच्या गरजा आणि छंद इत्यादी पूर्ण करू शकता.
आजकाल गुंतवणुकीची अनेक साधने आहेत. सरकारद्वारे चालवल्या जाणाऱ्या अनेक योजना आहेत. ज्यामध्ये तुमचे पैसे सुरक्षित आहेत आणि तुम्हाला त्यावर हमी व्याज मिळते जसे की PPF, FD, RD, Sovereign Gold Bond, NPS, किसान विकास पत्र याशिवाय बाजारात गुंतवणूकही करता येते. पण जर तुम्ही नवीन गुंतवणूकदार असाल तर सुरुवातीच्या काळात तुम्ही मार्केटमध्ये गुंतवणूक करू नये कारण एक छोटीशी चूकही तुमचे मोठे नुकसान करू शकते.
दीप्ती भार्गव म्हणतात की प्रत्येक व्यक्तीने आपल्या पोर्टफोलिओमध्ये अनेक प्रकारच्या कंपन्यांमध्ये गुंतवणुक करावी. यासाठी बचत केलेली रक्कम कोणत्याही एका योजनेत गुंतवू नका, ती वेगवेगळ्या ठिकाणी गुंतवा. नवीन गुंतवणूकदारांनी सरकारी योजनांपासून सुरुवात करावी. यामध्ये अल्पकालीन आणि दीर्घकालीन अशा दोन्ही पर्यायांचा समावेश आहे. अशा परिस्थितीत, तुम्ही FD, NPS, किसान विकास पत्र इत्यादींमध्ये एकरकमी रक्कम गुंतवू शकता. जर तुम्हाला दरमहा काही रक्कम गुंतवायची असेल तर तुम्ही RD चा पर्याय निवडू शकता. तुम्ही पीपीएफ किंवा सॉवरेन गोल्ड बाँडमध्ये दीर्घ मुदतीसाठी गुंतवणूक करू शकता. आर्थिक तज्ज्ञांचा सल्ला घेऊन गुंतवणूक सुरू करणे चांगले.
गुंतवणुकीसाठी म्युच्युअल फंड हा देखील चांगला पर्याय आहे. यामध्ये तुम्ही SIP द्वारे दरमहा ठराविक रक्कम गुंतवू शकता. मार्केट लिंक्ड असूनही, त्यातील जोखीम कमी मानली जाते. दीर्घकाळात, तुम्ही SIP द्वारे १२ टक्क्यांपर्यंत परतावा मिळवू शकता.
एखाद्याला पाहिल्यानंतर शेअर्समध्ये पैसे गुंतवू नका हे लक्षात ठेवा. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी गृहपाठ करणे महत्त्वाचे आहे. यामध्ये तुम्हाला मार्केटची सामान्य संज्ञा जाणून घेण्यापासून स्टॉक निवडण्यापर्यंतची सर्व माहिती गोळा करावी. गर्दीच्या मागे लागून शेअर्समध्ये पैसे गुंतवणे योग्य नाही. शेअर मार्केटमध्ये सर्व काही अनिश्चित आहे. अनेकवेळा अशी परिस्थिती उद्भवते की अनेक वर्षांचा अनुभव असलेले गुंतवणूकदारही पुढे जाण्याचा मार्ग सांगू शकत नाहीत. त्यामुळे आधी मार्केटचा नीट अभ्यास करा, मार्केट समजून घ्या आणि मग गुंतवणूक करण्याचा निर्णय घ्या.