Dev Uthani Ekadashi 2022: 'या' दिवशी आणि 'या' वेळेला चुकूनही तोडू नका तुळशीचे पानं, जाणून घ्या कारण

dev uthani ekadashi 2022 and ekadashi day

Dev Uthani Ekadashi 2022: कार्तिक महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथीला देवूठाणी एकादशी साजरी केली जाते. याला देवोत्थान एकादशी, हरी प्रबोधनी एकादशी असेही म्हणतात. यावर्षी देव उथनी एकादशी 4 नोव्हेंबर 2022 रोजी आहे.  या दिवशी भगवान विष्णू 4 महिन्यांच्या योगनिद्रातून जागे होतात. देवुतानी एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णूची विशेष पूजा करून त्यांना शंख, घंटा इत्यादी फुंकून जागृत केले जाते. देवूठाणी एकादशीच्या दुसऱ्या दिवशी तुळशी विवाह केला जातो आणि त्यानंतर सर्व शुभ कार्य सुरू होतात. तसेच हिंदू धर्मात तुळशीच्या वनस्पतीचे फार महत्त्व आहे. तुळस ही आपल्या अंगणाची शोभा वाढवते. हिंदू धर्मात तुळशीच्या वनस्पतीचा उपयोग हा वेगवेगळ्या शुभ कामांसाठी केला जातो. 

एकादशीच्या दिवशी तुळशीला विशेष महत्त्व आहे. असे मानले जाते की तुळशी भगवान विष्णूला खूप प्रिय आहे आणि तुळशीशिवाय भगवान विष्णूची (Bhagwan Vishnu) पूजा अपूर्ण मानली जाते. तुळशीला हिंदू धर्मात अत्यंत पवित्र मानले जाते. तुळशीचे रोप भारतातील प्रत्येक घरात आढळते. तुळशीमध्ये लक्ष्मीचा वास असल्याचे मानले जाते. जेथे तुळशीचे रोप लावले जाते, त्या घरामध्ये लक्ष्मी आणि भगवान विष्णूचा आशीर्वाद राहतो.

तुळशीचे धार्मिक महत्त्व असण्यासोबतच ते आपल्या आरोग्यासाठीही खूप फायदेशीर आहे. आयुर्वेदात तुळशीचे अनेक फायदे सांगितले आहेत. त्याचबरोबर वास्तुशास्त्रातही तुळशीला विशेष महत्त्व आहे.

वास्तुशास्त्रानुसार तुळशीच्या रोपाला रोज पाणी घातले जाते आणि प्रत्येक घरात पूजा केली जाते. ही प्रथा प्राचीन काळापासून चालत आलेली आहे. तथापि, असे काही दिवस आहेत ज्यात तुळशीच्या रोपाला पाणी देणे निषिद्ध मानले जाते. असे मानले जाते की रविवारी आणि एकादशीला तुळशीला पाणी देऊ नये. रविवारी आणि एकादशीला तुळशीला जल अर्पण केल्यास ते नाश पावते.

अशा परिस्थितीत रविवारी आणि एकादशीला तुळशीला जल न अर्पण करण्याचे कारण काय आहे ते जाणून घेऊया.

हिंदू सर्व प्रकारच्या धार्मिक आणि शुभ कार्यासाठी तुळशीच्या रोपाचा वापर करतात. तुळशीच्या रोपाला रोज पाणी देणे खूप फायदेशीर मानले जाते. मात्र, रविवारी पाणी देणे टाळावे. कारण असे मानले जाते की, रविवारी देवी तुळशी भगवान विष्णूसाठी उपवास करते आणि या दिवशी तुम्ही तिला जल अर्पण केल्यास त्यांचे व्रत मोडते.

असेही मानले जाते की रविवारी जर तुम्ही तुळशीच्या रोपाला जल अर्पण केले तर तुमच्या घरात नकारात्मक शक्ती वास करतात. यामुळे तुम्हाला जीवनात अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते आणि देवी लक्ष्मीचा रागही येतो. अशा परिस्थितीत रविवारी तुळशीच्या रोपाला स्पर्श करणे आणि त्याची पाने तोडणे देखील निषिद्ध मानले जाते.

धार्मिक मान्यतांनुसार, एकादशीच्या दिवशी तुळशी देवीचा विवाह विष्णूचे रूप असलेल्या शालिग्रामशी झाला होता. खरे तर देव उथनी एकादशीच्या दिवशी सर्व रितीरिवाजांनी दोघांचे लग्न झाले होते. एकादशीला देवी तुळशी उपवास करते आणि या दिवशी जल अर्पण केल्यास तिचे व्रत मोडते, असाही समज आहे. त्यामुळे रागाने रोप सुकायलाही लागते. एकादशीलाही तुळशीची पाने तोडणे टाळावे.

तुळशीचे उपाय

ज्योतिष शास्त्रानुसार एका पितळेच्या भांड्यात पाण्याने भरून त्यामध्ये 4-5 तुळशीची पाने टाकून बाजूला ठेवा. रात्रभर असेच राहू द्या आणि सकाळी मुख्य दरवाजावर पाणी शिंपडा. यामुळे तुमच्या घरातील नकारात्मक ऊर्जा दूर होईल.

गुरुवारी तुळशीच्या रोपावर कच्चे दूध अर्पण करणे खूप शुभ मानले जाते. यामुळे घरात सुख-समृद्धी येते आणि माता तुळशीचा विशेष आशीर्वाद प्राप्त होतो.

तुळशीचे रोप घरी कुठे ठेवावे? 

तुळशीचे रोप उत्तर, पूर्व किंवा ईशान्य दिशेला लावणे शुभ असते.

तुळशीच्या झाडाला पुरेसा सूर्यप्रकाश आणि हवा मिळत असल्याची खात्री करा.

तुळशीचे रोप कुठेही ठेवले तरी त्याच्या आजूबाजूची जागा स्वच्छ असावी.

तुळशीच्या रोपासमोर डस्टबिन, बूट आणि झाडू कधीही ठेवू नये.

तुळशीच्या रोपाला कॅक्टससारख्या काटेरी वनस्पती कधीही ठेवू नयेत. हे दुर्दैव आणते.

तुळशीची पाने कशी तोडायची

तुळशीची पाने नखेने तोडू नयेत. तो तोडताना अंगठा आणि तर्जनी वापरावी.

आंघोळ केल्याशिवाय तुळशीच्या रोपाला कधीही स्पर्श करू नये. यामुळे भगवान विष्णू तुमच्यावर नाराज होऊ शकतात.

तुळशीची पाने कधी तोडावीत

रविवार, मंगळवार आणि एकादशीला तुळशीची पाने तोडणे टाळावे. संध्याकाळी आणि रात्री तुळशीची पाने तोडणे टाळा. सकाळी तुळशीची पाने तोडणे शुभ मानले जाते.