कार्तिक पौर्णिमेनंतर, मार्गशीर्ष महिना सुरू होतो, जो हिंदू कॅलेंडरमध्ये बारावा महिना मानला जातो. मार्गशीर्ष महिन्यातील पौर्णिमेला चंद्र मृगाशिरा नक्षत्रात असतो. त्यामुळे त्याचे नाव मार्गशीर्ष पडले. या महिन्यात भगवान श्रीकृष्णाचा विशेष प्रभाव असतो. असे मानले जाते की, जो मार्गशीर्ष महिन्यात कान्हाची पूजा करतो. त्याला सर्व सुख प्राप्त होते आणि मृत्यूनंतर मोक्ष प्राप्त होतो. याच पवित्र महिन्यात श्री राम आणि माता सीता यांचा विवाह झाला होता. मार्गशीर्ष महिन्याचे महत्त्व आणि नियम जाणून घ्या.
मार्गशीर्ष महिना 28 नोव्हेंबर 2023 पासून सुरू होईल आणि 26 डिसेंबर 2023 पर्यंत चालेल. याला आघाण महिना असेही म्हणतात. यानंतर पौष महिना सुरू होईल. काल भैरव जयंती, उत्पन्न एकादशी यासह मार्गशीर्ष महिन्यात अनेक मोठे उपवास आणि सण येतील. या महिन्यात खरमासही सुरू होतील.
श्रीमद भागवत गीतेनुसार भगवान श्रीकृष्णाचा सर्वात प्रिय महिना हा मार्गशीर्ष मानला जातो. खुद्द भगवान श्रीकृष्णानेही या महिन्याचे वर्णन केले आहे. हा श्लोक सुद्धा प्रत्यक्ष उदाहरण आहे, ‘बृहत्सम व सम्नाम गायत्री छंदसमहम्, मसानं मार्गशीर्षशोहमृतुनां कुसुमाकर’ म्हणजे समांमध्ये मी बृहत्सम, श्लोकांमध्ये गायत्री, महिन्यांमध्ये मार्गशीर्ष आणि ऋतूंमध्ये वसंत ऋतु. या श्लोकाद्वारे श्रीकृष्णाने मार्गशीर्ष महिन्याचे वर्णन केले आहे. या महिन्यात श्रीकृष्णाच्या केशव रूपाची पूजा केली जाते.
शंखपूजेचे फायदे - आघाण महिन्यात तीर्थस्नान केल्याने पुण्य मिळते आणि सर्व प्रकारचे रोग, दुःख आणि दोष दूर होतात. महिलांसाठी, हे स्नान त्यांच्या पतींना दीर्घायुष्य आणि चांगले आरोग्य देईल. या महिन्यात शंखपूजेचे विशेष महत्त्व आहे. सामान्य शंख हा भगवान श्रीकृष्णाच्या पंचजन्य शंखाच्या बरोबरीचा मानून त्याची पूजा केल्याने सर्व इच्छित फल प्राप्त होतात. या महिन्यात शंखपूजा करणे अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. एवढेच नाही तर श्रीगणेशाची आराधना केल्याने इच्छित फळ मिळते. यासोबतच या महिन्यात पवित्र नद्यांमध्ये स्नान करण्याचे पुण्यही आहे. सर्व प्रकारच्या व्याधी, दु:ख आणि दोषांपासून मुक्ती मिळते.
संपत्ती आणि संतती सुखासाठी - संतती आणि भौतिक सुख मिळविण्यासाठी मार्गशीर्ष महिन्यात 'कृं कृष्णाय नमः' मंत्राचा १०८ वेळा जप करा. तुम्ही 'ओम नमो भगवते गोविंदाय', 'ओम नमो भगवते नंदपुत्रय' किंवा 'ओम कृष्णाय गोविंदाय नमो नमः' या मंत्रांचा देखील जप करू शकता. कापूर जाळून तुळशीभोवती प्रदक्षिणा घाला. याने सर्व मनोकामना पूर्ण होतील.