जगाला सापडला आणखी एक महासागर, जाणून घ्या त्याचे वैशिष्ट्य

Southern Ocean

मुंबई : आपल्या सर्वांना माहित आहे की पृथ्वीचा (Earth) 75 टक्के भाग पाण्याने व्यापलेला आहे. आपली पृथ्वी सात खंड (seven continents) आणि चार महासागरांसह (Four Ocean) जीवनाचा आधार आहे. परंतु भौगोलिक विज्ञानाने आता या नकाशामध्ये एकाची भर पडली आहे. नॅशनल जिओग्राफिकच्या मते, महासागर चार नसून जगात पाच महासागर (Fifth Ocean of the World)  आहेत. नॅशनल जिओग्राफिकने म्हटले आहे की, अंटार्क्टिकाजवळील दक्षिण महासागर (Southern Ocean of Antarctica) देखील स्वतः एक वेगळा महासागर आहे.

शास्त्रज्ञांनी दावा केला पाचव्या महासागराचा

नॅशनल जिओग्राफिक सोसायटी जिओग्राफर (National Geographic Society Geographer)  अलेक्स टेट (Alex Tate) म्हणाले की, आतापर्यंत शास्त्रज्ञांनी अंटार्क्टिकाला स्वतंत्र म्हणजे पाचवा महासागर मानले आहे. परंतु यावर आंतरराष्ट्रीय सहमती कधी झालेली नाही. तसेच जगाचा हा वेगळा भाग फारच विशेष आहे आणि तो आर्क्टिक, अटलांटिकच्या बाजूने शोधला पाहिजे. हिंद आणि प्रशांत महासागराच्याबरोबरीने यालाही स्थान मिळाले पाहिजे.

याला मिळाली मान्यता

हा महासागर अंटार्क्टिकाच्या किनाऱ्याच्या दक्षिणेस 60 अंश दक्षिणेस आहे आणि कोणत्याही खंडामुळे नव्हे तर सध्याच्या प्रवाहामुळे इतर देशांपासून विभक्त झाला आहे. त्याखालील क्षेत्र अमेरिकेच्या दुप्पट आहे. अमेरिकेच्या जियोग्राफिक नेम्स बोर्डाने 1999 पासून 'दक्षिण महासागर' हे नाव वापरले आहे. फेब्रुवारी महिन्यात  National Oceanic and Atmospheric Administration याला मान्यता दिली.

अत्यंत धोकादायक

हा महासागर फार महत्वाचा आहे. नॅशनल जिओग्राफिक एक्सप्लोरर एनरिक साला (National Geographic Explorer Enrique Sala) यांनी सांगितले आहे की, दक्षिण समुद्रात फारच अद्वितीय आणि नाजूक जलचर पर्यावरणातील प्रणाली (Aquatic Ecosystem) आढळतात जिथे वेल, पेंग्विन आणि सील्स सारखे प्राणी राहतात. अशा हजारो प्रजाती आहेत, ज्या केवळ येथेच राहतात आणि कोठेही आढळत नाहीत. या भागात मासेमारीच्या कामांवर मोठा परिणाम झाला आहे. अशा परिस्थितीत संरक्षणाची गरज असल्यामुळे त्यास स्वतंत्रपणे ओळख देणे महत्वाचे आहे. याशिवाय हवामान बदलावरही परिणाम होत आहे. गेल्या महिन्यात, जगातील सर्वात मोठा आईसबर्ग अंटार्क्टिकापासून दूर गेला.

हा महासागर कधी झाला

अंटार्कटिक सर्कमपोलर करंट मोठ्या प्रमाणात पाण्याची वाहतूक करते आणि पृथ्वीवर उष्णता वाहतूक करणारी जगभरातील प्रणाली चालवते. नॅशनल जिओग्राफिक 1915पासून नकाशा तयार करत आहे. आणि त्याच्या सध्याच्या आधारे कार्टोग्राफरने सांगितले की, हा महासागर सर्वात अलिकडे कठिण परिस्थितीत तयार हा महासागर आहे. तीन कोटी वर्षांपूर्वी जेव्हा अंटार्क्टिका आणि दक्षिण अमेरिका एकमेकांपासून विभक्त झाले होते तेव्हा याची निर्मिती झाली होती.