अमेरिकेचं उचललं मोठं पाऊल आणि तालिबान्यांच्या स्वप्नावर फेरलं पाणी

वॉशिंग्टन : अफगानिस्तान ताब्यात घेतल्यानंतर तालिबान ( Taliban ) सरकार बनवण्याची तयारी करत असेल, परंतु देश चालवण्यासाठी त्याला निधीच्या आघाडीवर समस्यांना सामोरे जावे लागेल. दहशतवादी गट काबूल ताबडतोब काबीज करण्यात यशस्वी झाला, परंतु अफगाणिस्तानच्या मध्यवर्ती बँकेची  (Bank of Afghanistan ) सुमारे १० अब्ज डॉलर्सची मालमत्ता इतक्या सहजपणे मिळवता येईल असे दिसत नाही. वॉशिंग्टन पोस्टच्या अहवालानुसार, बायडेन प्रशासनाने सोमवारी अमेरिकन बँकांमध्ये ( American Bank ) ठेवलेल्या अफगाणिस्तान सरकारच्या मालमत्ता गोठवल्या आहेत. यामुळे तालिबानला अमेरिकन बँकांकडून अफगाणिस्तानची तिजोरी मिळवता येणार नाही.

अफगानिस्तानच्या अधिकाऱ्याच्या मते, देशाची मध्यवर्ती बँक द अफगानिस्तान बँक (DAB) कडे परकीय चलन, सोने आणि इतर खजिना आहे. तथापि, या निव्वळ संपत्तीबद्दल नेमकी माहिती स्पष्ट नाही. वृत्तसंस्था रॉयटर्सने या प्रकरणाशी परिचित असलेल्या अन्य स्रोताच्या हवाल्याने म्हटले आहे की बहुतेक मालमत्ता अफगानिस्तानच्या बाहेर ठेवली गेली आहे, ज्यामध्ये तालिबानला प्रवेश करणे कठीण आहे.

या संदर्भात रॉयटर्स अफगानिस्तानच्या केंद्रीय बँकेच्या अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधू शकले नाहीत. बँकेचे गव्हर्नर अजमल अहमदी यांनीही रविवारी ट्विटरवरुन बँकेला शुल्कमुक्त केल्याबद्दल आणि अफगानिस्तानचे अध्यक्ष अशरफ गनी आणि प्रमुख अधिकाऱ्यांनी देश सोडल्यानंतर त्यांनी ही देश सोडल्याची माहिती शेअर केली.

आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) च्या मते, अफगानिस्तानच्या मध्यवर्ती बँकेकडे एप्रिलपर्यंत $ 9.4 अब्जांचा साठा होता. हे देशाच्या वार्षिक उत्पन्नाच्या सुमारे एक तृतीयांश आहे. मालमत्तेचा मोठा भाग अफगानिस्तानात नाही. वॉशिंग्टन पोस्टने या प्रकरणाशी परिचित असलेल्या एका स्रोताच्या हवाल्याने म्हटले आहे की, अफगाण सरकारचे कोट्यवधी डॉलर्स अमेरिकेत ठेवले आहेत.

व्हाईट हाऊस आणि कोषागार विभागाच्या प्रवक्त्यांनी अफगानिस्तानची मालमत्ता रोखण्याची प्रक्रिया किंवा अफगानिस्तानला अमेरिकेची आर्थिक मदत सुरू ठेवण्यावर भाष्य करण्यास नकार दिला. फेडरल रिझर्व्ह बँक ऑफ न्यूयॉर्कच्या प्रवक्त्यानेही टिप्पणी करण्यास नकार दिला. असे मानले जाते की अफगानिस्तान सरकारच्या मालमत्तेचा मोठा भाग या बँकेकडे आहे.

द वॉशिंग्टन पोस्टनुसार, राष्ट्रीय सुरक्षा परिषदेचे वरिष्ठ सल्लागार आणि ओबामा प्रशासनाच्या काळात परदेशी मालमत्ता नियंत्रण कार्यालयाचे संचालक असलेले अॅडम स्मिथ यांनी सांगितले की अमेरिकेला ही मालमत्ता गोठवण्याचा अधिकार आधीच आहे. 11 सप्टेंबर 2001 च्या हल्ल्यानंतर तालिबानवर बंदी घालण्यात आली आहे.

सेंट्रल बँक द अफगाणिस्तानच्या आर्थिक स्टेटमेंटनुसार, त्याची एकूण संपत्ती सुमारे $ 10 अब्ज आहे. यात 1.3 अब्ज डॉलर्सचे सोन्याचे साठे आणि 362 दशलक्ष डॉलर्सचे परकीय चलन रोख साठा समाविष्ट आहे. मात्र, त्याचा मोठा भाग अफगाणिस्तानात नाही.