काही वेळ चांदण्याकडे पाहिल्यास तुमचा ताण काही काळ दूर होतो, हे तुमच्या लक्षात आलेच असेल. चंद्रस्नानाचा (Moon Bath) उपयोग आयुर्वेदात अनेक फायद्यांसाठी शतकानुशतके केला जात आहे. ताणतणाव दूर करण्यासोबतच उन्हाळ्यात शरीर थंड ठेवण्यासाठी चंद्रस्नानाचाही उपयोग केला जातो. त्याचे इतरही अनेक फायदे आहेत. चंद्रस्नानाचा संपूर्ण शरीराला कसा फायदा होतो? याबाबत सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
चंद्रप्रकाश आपल्या शरीरासाठी आणि मनासाठी चांगला असतो.पौर्णिमेच्या दिवशी आकाशात पूर्ण चंद्र दिसतो आणि त्याचा प्रकाशही उजळ असतो. ज्येष्ठ महिन्यात उष्णता तीव्रतेने राहते. दिवसभर तेजस्वी सूर्यप्रकाशामुळे तुम्हाला त्रास होऊ शकतो. पौर्णिमेच्या दिवशी, रात्री सोसायटी पार्कमध्ये, खिडकीवर किंवा गच्चीवर 10 मिनिटे चंद्रप्रकाशात बसण्याचा प्रयत्न करा. यामुळे तुम्हाला चिंता आणि तणावापासून आराम मिळेलच पण संपूर्ण शरीर ताजेतवाने होईल. सामान्य दिवसातही चांदण्यांचा मानसिक आरोग्य आणि शारीरिक आरोग्यावर चांगला परिणाम होतो.
'जसा सूर्यप्रकाश शरीरासाठी फायदेशीर आहे, त्याचप्रमाणे आयुर्वेदात मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यासाठी चंद्रप्रकाश आवश्यक मानला गेला आहे, असे आयुर्वेद तज्ज्ञ डॉ. भारतात चंद्रस्नानाचा वापर शतकानुशतके जुना आहे. आपले शरीर वात, कफ आणि पित्त दोषांनी बनलेले आहे. पित्ताचे विकार दूर करण्यासाठी चंद्रप्रकाश अत्यंत उपयुक्त आहे. त्यामुळे तणाव दूर होतो. हे हार्मोनल असंतुलन सुधारते. मासिक पाळीतील अनियमितताआणि वंध्यत्व समस्या दूर करण्यासाठी देखील चंद्र स्नान प्रभावी आहे. आयुर्वेद मानतो की, आक्रमक स्वभाव असलेल्या व्यक्तीने हे केले पाहिजे.
पित्त दोष कोणत्याही व्यक्तीमध्ये वाढू शकतो. पित्त दोष शांत करण्यासाठी, व्यक्तीला विहित कालावधीसाठी चंद्रप्रकाशात बसवले जाते. या प्रक्रियेला चंद्र स्नान म्हणतात. हे सूर्य स्नान सारखे आहे. यामध्ये सूर्यकिरणांऐवजी चंद्राची ऊर्जा घेतली जाते. चंद्रस्नानात सहसा औषधी वनस्पतींचाही समावेश असतो.
जर्नल ऑफ रिसर्च इन आयुर्वेदानुसार, जर तुम्ही अर्धा तास बसून किंवा चंद्रप्रकाशाकडे टक लावून पाहत असाल तर ते सर्व प्रकारचे तणाव दूर करून सर्कडियन लय संतुलित करण्यास मदत करू शकते. झोपायच्या आधी हा प्रयत्न केला जाऊ शकतो. यामध्ये, कोणत्याही प्रकारच्या कृत्रिम प्रकाशापासून स्वतःला दूर ठेवणे महत्वाचे आहे. हे शरीराला सिग्नल देण्यास सुरुवात करते की विश्रांतीची वेळ आली आहे.