Black Fungus: या 10 राज्यांत अति घातक ब्लॅक फंगस, त्याची लक्षणे आणि प्रतिबंधात्मक उपाय जाणून घ्या

संग्रहित फोटो

मुंबई : कोरोनाव्हायरस (Coronavirus) संसर्ग संपूर्ण देशात वाढतच आहे, परंतु त्यादरम्यान, कोविड -19चे रूग्ण आणि ज्यांचे साथीचे आजार बरे झाले आहेत, त्यांच्यात ब्लॅक फंगसचा (Black Fungus) धोका वाढला आहे. गुजरातमध्ये 'म्युकरमायकोसिर' म्हणजेच ब्लॅक फंगसचे (Mucormycosis) सर्वाधिक रुग्ण आढळले आहेत. याशिवाय महाराष्ट्र, दिल्ली, मध्य प्रदेश, राजस्थान, कर्नाटक, तेलंगणा, उत्तर प्रदेश, बिहार आणि हरियाणा येथेही हा आजार पोहोचला आहे.

'म्युकरमायकोसिर' म्हणजे काय? (Mucormycosis) 

'म्युकरमायकोसिर' (काळी बुरशी किंवा काळी बुरशी) (Mucormycosis) एक अत्यंत दुर्मिळ संसर्ग आहे. हे काळ्या बुरशीमुळे तयार होते. सामान्यत: माती, वनस्पती, खत, कुजलेले फळे आणि भाज्यांमध्ये अशा प्रकारची काळी बुरशी वाढते. एनआयटीआय आयोगाचे सदस्य व्ही के पॉल यांच्या म्हणण्यानुसार, आता कोविड -19 मधील बर्‍याच रुग्णांमध्ये बुरशीजन्य संसर्गाची तक्रार दिसून आली आहे. या बुरशीच्या संसर्गाला ब्लॅक फंगस  (Black Fungus) म्हणतात. ही बुरशी अनेकदा ओल्या पृष्ठभागावर असते.

काळ्या बुरशीची लक्षणे कोणती?

इंडियन काऊन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्चच्या (ICMR)मते, काळ्या बुरशीची लक्षणे (Black Fungus) द्वारे ओळखली जाऊ शकतात. यात नाक बंद होणे, नाक आणि डोळ्यांभोवती वेदना आणि लालसरपणा, ताप, डोकेदुखी, खोकला, श्वास लागणे, रक्तातील उलट्या होणे, मानसिकरित्या आरोग्यास आणि अस्वस्थ वाटणारी परिस्थिती समाविष्ट आहे. हे कोरोना विषाणूच्या बहुतेक रुग्णांवर आक्रमण करीत आहे, ज्यांना साखरेचा आजार आहे. हा इतका गंभीर रोग आहे की रुग्णांना थेट आयसीयूमध्ये दाखल करावे लागते.

गुजरातमध्ये बहुतेक काळ्या बुरशीचे रुग्ण आढळले 

गुजरातमध्ये सर्वाधिक प्रमाणात 'म्युकरमायकोसिर' अर्थात ब्लॅक फंगसची  (Black Fungus) प्रकरणे नोंदली गेली आहेत आणि आतापर्यंत 100 हून अधिक लोकांना याचा त्रास सहन करावा लागला आहे. राज्य सरकार यास सामोरे जाण्याची तयारी करीत असून रुग्णालयांमध्ये स्वतंत्र वॉर्ड बनविले जात आहेत. या व्यतिरिक्त, सरकारने काळ्या बुरशीच्या उपचारासाठी वापरल्या जाणार्‍या औषधांच्या 5000 कुपी खरेदी केल्या आहेत.

या राज्यांत Black Fungus प्रकारही समोर  

गुजरातशिवाय महाराष्ट्र, दिल्ली, मध्य प्रदेश, राजस्थान, कर्नाटक, तेलंगणा, उत्तर प्रदेश, बिहार आणि हरियाणामध्ये काळ्या बुरशीचे (Black Fungus) प्रकार आढळले आहेत. गेल्या 24 तासांत जयपूरमध्ये काळ्या बुरशीचे 14 रुग्ण आढळून आले आहेत. त्यापैकी दोन रांची, चार राजस्थान, पाच उत्तर प्रदेस आणि काही दिल्ली-एनसीआर रुग्ण जयपूर येथे उपचारासाठी दाखल झाले आहेत. महाराष्ट्र सरकारने वैद्यकीय महाविद्यालयांशी संबंधित रुग्णालये काळ्या बुरशीचे उपचार केंद्र म्हणून वापरण्याचा निर्णय घेतला आहे. ठाण्यात बुधवारी काळ्या बुरशीमुळे दोन रुग्णांचा मृत्यू झाला. मध्य प्रदेशात काळ्या बुरशीचे 50 हून अधिक रुग्ण आढळले आहेत, त्यापैकी 2 जणांचा मृत्यू झाला आहे. तेलंगणामध्ये 'म्युकरमायकोसिर'चे 60 रुग्ण आढळले आहेत. बेंगळुरूमधील ट्रस्ट वेल हॉस्पिटलने सांगितले की गेल्या दोन आठवड्यांपासून येथे काळ्या बुरशीचे 38 रुग्ण आढळले आहेत.

कोरोना रूग्णांनी या गोष्टींची काळजी घ्यावी

आयसीएमआरच्या मते, कोरोना विषाणूपासून बरे झालेल्या लोकांना हायपरग्लासीमिया नियंत्रित करणे आवश्यक आहे. या व्यतिरिक्त, मधुमेहाच्या रुग्णांनी रक्तातील ग्लूकोज पातळी तपासणी करणे चालू ठेवावे. स्टिरॉइड्स घेताना, योग्य वेळ, योग्य डोस आणि कालावधी लक्षात ठेवा. ऑक्सिजन थेरपी दरम्यान स्वच्छ पाण्याचा वापर करा. जर रुग्ण अँटीबायोटिक्स आणि अँटीफंगल वापरत असेल तर त्यामध्ये देखील काळजी घेणे आवश्यक आहे.

रुग्णांनी चुकून हे काम करु नये

इंडियन काऊन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्चने (ICMR) म्हटले आहे की, ब्लॅक फंगसची कोणतीही लक्षणे हलकेपणाने घेऊ नका. कोविडच्या बॅक्टेरियातील सायनुसायटिसच्या उपचारानंतर नाक बंद होणे, काही परिणाम जावत असतील आणि लक्षणे आढळल्यास तत्काळ डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा किंवा तपासणी करुन घ्यावी. स्वत: ला 'म्युकरमायकोसिर' म्हणजे ब्लॅक फंगसपासून बरे करण्याचा प्रयत्न घरीच करु नका आणि त्यामध्ये आपला वेळ वाया घालवू नका.

कोरोना रुग्णांनी ही खबरदारी घ्यावी

आयसीएमआरच्या मते, कोरोना संक्रमित किंवा बरे झालेल्या लोकांसाठी विशेष काळजी घेतली पाहिजे. कोरोनाचे रुग्ण स्वच्छतेची विशेष काळजी घेतात आणि दररोज अंघोळ करतात. याशिवाय, बागकाम करताना किंवा जमिनीत काम करताना धुळीच्या ठिकाणी मास्क लावा, शूज घाला, आपले हात पाय सतत साबणाने धुवा, धुवलेले स्वच्छ कपडे घाला.