भारतीय टेलिव्हिजनचा सर्वात लोकप्रिय गेम शो 'कौन बनेगा करोडपती' (KBC) चा 16वा सीझन 12 ऑगस्टपासून सुरू होत आहे. अमिताभ बच्चन यांनी होस्ट केलेला, तिसरा सीझन वगळता या शोमध्ये अनेक विजेते आहेत ज्यांनी प्रेक्षकांचे लक्ष वेधून घेतले आहे. पण, सुशील कुमारची कथा इतर सर्वांपेक्षा वेगळी आहे. केबीसीच्या नव्या सीझनमुळे सुशील आणि त्याचे आयुष्य पुन्हा एकदा चर्चेत आले आहे.
बिहारचा रहिवासी असलेला सुशील कुमार 2011 मध्ये 'कौन बनेगा करोडपती'मध्ये आला तेव्हा तो राज्याच्या ग्रामीण विकास विभागात कॉम्प्युटर ऑपरेटर म्हणून कंत्राटी नोकरी करत होता. शोमध्ये 5 कोटी रुपये जिंकल्यानंतर त्याने ही नोकरी सोडली. कर कपात केल्यानंतर त्यांच्या हातात साडेतीन कोटी रुपये आले. सर्वप्रथम त्यांनी घर घेतले आणि उरलेले पैसे बँकेत जमा केले. पण, पुढचा प्रवास या तरुणासाठी नाट्यमय आणि अनपेक्षित वळण घेऊन आला.
आर्थिक बाबींची फारशी समज नसल्यामुळे 26 वर्षीय सुशीलने काही गुंतवणूक केली, परंतु त्यापैकी अनेक असुरक्षित ठरल्या. देशभरातील प्रसिद्ध टेलिव्हिजन शोमध्ये 5 कोटी रुपये जिंकणारी व्यक्ती म्हणून ओळख मिळाल्यानंतर अनेक लोक त्याला भेटू लागले. यातील बहुतांश लोक आर्थिक मदत मागत होते. यामध्ये केवळ व्यक्तीच नाही तर संस्थांचाही समावेश होता. सुशीलला सुरुवातीला गरजूंना मदत करण्यात आनंद वाटला, पण नंतर ते त्याच्यासाठी व्यसन बनले. उजव्या हाताने दिलेले दान डाव्या हाताला कळू नये असे म्हणतात, पण सुशीलने आपली मदत इतरांपासून लपवून ठेवली नाही. नंतर एका फेसबुक पोस्टमध्ये त्यांनी लिहिले की, त्या काळात ते दर महिन्याला एक हजाराहून अधिक सभा आणि कार्यक्रमांना हजेरी लावत असत. पण, मदत मागणाऱ्यांपैकी अनेक जण आपली फसवणूक करत असल्याचं त्याच्या लक्षात आलं.
आयुष्यात अचानक आलेल्या या बदलाचा परिणाम त्यांच्या कौटुंबिक जीवनावरही झाला. त्याच्या पत्नीची सर्वात मोठी तक्रार होती की सुशीलला चांगले काय वाईट हेच कळत नाही. त्याने सुशीलला सल्ला दिला की आधी स्वतःचा जीव वाचवा आणि नंतर इतरांना मदत करा, पण सुशीलने त्याचे ऐकले नाही. हळूहळू त्याचं घर भांडणाचा अड्डा बनलं. यावेळी सुशीलला सिगारेट आणि दारूचे व्यसनही जडले.
ही मारामारी टाळण्यासाठी सुशील अनेकदा दिल्लीला जात असे. तेथे त्यांची कलाकार आणि अभ्यासकांच्या गटांशी ओळख झाली. सुशीलला वाटले की, हे गट त्याच्या बुद्धिमत्तेला आणि सर्जनशीलतेला चालना देतील, परंतु या गटांनी त्याचे दारूचे व्यसन आणखी वाढवले. काही वेळातच बँकेत ठेवलेले त्यांचे सर्व भांडवल संपले.
यानंतर सुशील दूध विकून आपला उदरनिर्वाह करत असल्याचे जगाने पाहिले. एकदा एका पत्रकाराने सुशीलला त्याच्या आयुष्याबद्दल विचारले. यामुळे संतापलेल्या सुशीलने बिनदिक्कत आपली संपूर्ण कहाणी सांगितली. त्याने आपले सर्व पैसे कसे गमावले आणि आता तो कसा टिकून आहे हे सांगितले. ही बातमी देशभर पसरली. एकेकाळी त्याच्याकडे पैसे मागणारे किंवा मित्र असल्याचे भासवणारे लोक आता त्याच्यापासून अंतर ठेवू लागले आहेत. त्यांना यापुढे कोणत्याही सार्वजनिक कार्यक्रमाला आमंत्रित करण्यात आले नाही.
मात्र, ज्ञान आणि सर्जनशीलतेवर विश्वास असलेल्या सुशीलने हिंमत गमावली नाही. त्याने स्वतःला एकत्र खेचले आणि आपला अभ्यास चालू ठेवला. डिसेंबर 2023 मध्ये, बिहार लोकसेवा आयोगाने घेतलेल्या शिक्षक भरती परीक्षेत त्याने 119 वा क्रमांक मिळविला. ही परीक्षा इयत्ता 11वी आणि 12वीच्या मानसशास्त्र शिक्षकांच्या पदांसाठी होती. सुशीलने इयत्ता 6 वी ते 8 वी च्या सामाजिक शास्त्र शिक्षकांच्या पदांसाठी घेतलेल्या परीक्षेत 1612 वा क्रमांक मिळवला. मानसशास्त्रात एमए आणि बीएड केलेले सुशील बाबा साहेब भीमराव आंबेडकर बिहार विद्यापीठातून पीएचडी करत आहेत.
निसर्गप्रेमी सुशील कुमार गेल्या पाच वर्षांपासून पूर्व चंपारण जिल्ह्यात वृक्षारोपण करत आहेत. एक चांगला शिक्षक होण्याचे आणि विद्यार्थ्यांवर सकारात्मक प्रभाव टाकण्याचे त्याचे स्वप्न आहे.