डोनाल्ड ट्रम्प पुन्हा एकदा अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष; भारताने 'या' 10 गोष्टी विसरु नये; जाणून घ्या भविष्याचे संकेत

Donald Trump Policy for India: संपूर्ण जगाचं लक्ष लागलेल्या अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षपदी रिपब्लिकन पक्षाचे उमेदवार डोनाल्ड ट्रम्प यांचा विजय झाला आहे. या निवडणुकीत कमला हॅरिस यांचा पराभव झाला आहे. डोनाल्ड ट्रम्प यांना बहुमत मिळालं आहे. देशातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था आणि शक्तिशाली लष्कर असणाऱ्या अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षपदी डोनाल्ड ट्रम्प यांची निवड झाल्याने संपूर्ण जगावर याचा परिणाम होऊ शकतो. भारतासह अनेक देशांना होणाऱ्या बदलाचा अनुभव येणार आहे. दरम्यान डोनाल्ड ट्रम्प अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष झाल्यानंतर भारतावर नेमका काय परिणाम होणार आहे हे जाणून घ्या. 

1) भारतासोबतच्या संबंधांना मिळणार नवी दिशा 

डोनाल्ड ट्रम्प हे दुस-यांदा राष्ट्राध्यक्ष होणार असून भारताचे अमेरिकेसोबतच्या भविष्यातील संबंधांना नवी दिशा मिळण्याची शक्यता आहे. भारतासोबतचे संबंध वाढवण्यात आस्था दाखवणाऱ्या ट्रम्प यांनी दोन्ही देशांमधील भागीदारी अधिक मजबूत करण्यासाठी जाहीर वचनबद्धता व्यक्त केली आहे.

2) इमिग्रेशन पॉलिसी आणि H-1B वीजा वरुन चिंता

डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या प्रतिबंधात्मक इमिग्रेशन धोरणाचा (विशेषतः H-1B व्हिसा कार्यक्रमाशी संबंधित) अमेरिकेतील अनेक भारतीय व्यावसायिकांवर परिणाम झाला आहे. ट्रम्प पुन्हा एकदा त्यांची जुनी धोरणं लागू करु शकतात. ज्यामुळे कुशल भारतीय कामगारांसाठी अडथळे निर्माण होऊ शकतात. संभाव्यपणे तंत्रज्ञानावर अवलंबून असलेल्या क्षेत्रांवर परिणाम होऊ शकतो.  इमिग्रेशन धोरणं भारतीय तंत्रज्ञान कंपन्यांना पर्यायी बाजारपेठ शोधण्यासाठी किंवा अधिक देशांतर्गत गुंतवणूक करण्यास प्रवृत्त करू शकतात, ज्यामुळे जागतिक प्रतिभेच्या लँडस्केपमध्ये नवीन गतिशीलता निर्माण होईल.

3) पंतप्रधान नरेंद्र मोदींशी समन्वय वाढेल

डोनाल्ड ट्रम्प आणि नरेंद्र मोदी यांच्यातील मैत्री तशी सर्वश्रुत आहे. 2019 मध्ये टेक्सासमध्ये आयोजित 'हाऊडी मोदी' कार्यक्रमात त्यांची मैत्री स्पष्टपणे दिसली होती. ट्रम्प यांनी 50 हजार लोकांच्या जमावासमोर पंतप्रधान मोदींचं स्वागत केलं होतं. एखाद्या विदेशी नेत्यासाठी अमेरिकेत आयोजित करण्यात आलेलं हे सर्वात मोठं संमेलन होतं. 2020 च्या सुरुवातीला, ट्रम्प यांनी अहमदाबादमध्ये आयोजित 'नमस्ते ट्रम्प' कार्यक्रमासाठी भारताला भेट दिली, ज्यामध्ये जगातील सर्वात मोठ्या क्रिकेट स्टेडियममध्ये 1 लाखांहून अधिक लोक सहभागी झाले होते. डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पंतप्रधान मोदींच्या नेतृत्वाची आणि भारताच्या आर्थिक प्रगतीची प्रशंसा केली होती. 

4) व्यवसाय आणि आर्थिक बाबतीत तोटा 

डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या महत्त्वाच्या धोरणांमध्ये प्रथम अमेरिका आहे. ते या धोरणांची अंमलबजावणी करण्याची शक्यता आहे. पहिल्या टर्ममध्ये अमेरिकन उद्योगांना संरक्षण देण्याच्या धोरणानंतर दुसऱ्या टर्ममध्येही भारतासह अनेक देशांतून आयात होणाऱ्या वस्तूंवर मोठं शुल्क आकारलं जाऊ शकतं. याशिवाय अमेरिकन वस्तूंच्या आयातीवर जास्त शुल्क लावण्यावरही कारवाई केली जाऊ शकते.

5) चीनसोबच्या संघर्षाचा भारताला फायदा 

डोनाल्ड ट्रम्प यांनी चीनला विरोध केल्याने भारताला विशेषत: व्यापार आणि सुरक्षेच्या दृष्टीने फायदा होऊ शकतो. चिनी उत्पादनावरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी त्याच्या प्रशासनाच्या प्रयत्नांमुळे अमेरिकन कंपन्यांना त्यांच्या पुरवठा साखळ्यांमध्ये विविधता आणण्यास प्रोत्साहन मिळू शकते. अनुकूल धोरणांसह, भारत या कंपन्यांना आकर्षित करू शकतो, पर्यायी उत्पादन केंद्र म्हणून स्वत:ला स्थापित करू शकतो आणि संभाव्य आर्थिक विकासाला चालना देऊ शकतो.

6) संरक्षण सहकार्य मजबूत होईल

ट्रम्प यांच्या मागील प्रशासनाने इंडो-पॅसिफिक प्रदेशात चीनच्या वाढत्या प्रभावाचा सामना करण्यासाठी क्वाड-अमेरिका, भारत, जपान आणि ऑस्ट्रेलिया यांच्यातील सुरक्षा भागीदारी मजबूत केली होती. ट्रम्प यांच्या नेतृत्वाखाली संयुक्त लष्करी सराव, शस्त्रास्त्र विक्री आणि तंत्रज्ञान हस्तांतरण दुसऱ्या टर्ममध्येही सुरू राहण्याची शक्यता आहे. अशा प्रकारच्या संरक्षण सहकार्यामुळे विशेषत: चीन आणि पाकिस्तानसारख्या शेजारी देशांसोबतचा तणाव पाहता भारताच्या लष्करी क्षमतेला चालना मिळेल. 

7) आर्थिक सहकार्य 

पंतप्रधान मोदींचा 'इंडिया फर्स्ट' दृष्टिकोन डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या 'अमेरिका फर्स्ट' व्यासपीठाशी मिळता जुळता आहे. ज्यामध्ये दोन्ही नेते देशांतर्गत विकास, आर्थिक राष्ट्रवाद आणि सुरक्षित सीमांवर जोर देतात. त्यांच्या समान विचारसरणीने अमेरिका-भारताच्या हितसंबंधांमध्ये एकता निर्माण केली आहे, जी ट्रम्प यांनी निवडणूक जिंकल्यास आणखी वाढू शकते. धोरणात्मक भागीदारीवर ट्रम्प यांचा भर भारतासोबत आर्थिक आणि संरक्षण सहकार्य वाढवू शकतो, ज्यामुळे व्यापारापासून लष्करी सहकार्यापर्यंतच्या क्षेत्रांवर परिणाम होईल.

8) पाकिस्तानावर नियंत्रण

डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या दक्षिण आशिया धोरणांचा भारताच्या प्रादेशिक हितांवर परिणाम होऊ शकतो. त्यांनी पाकिस्तानला सहकार्य करण्याची तयारी दाखवली असली तरी, ट्रम्प यांनी दहशतवादविरोधी कारवायांमध्ये जबाबदारीची मागणीही केली आहे. ट्रम्प यांच्या नेतृत्वाखालील अमेरिका दहशतवादी कारवाया थांबवण्यासाठी पाकिस्तानवर अधिक दबाव आणू शकते, ज्यामुळे भारताच्या सुरक्षा उद्दिष्टांना संभाव्य फायदा होऊ शकतो.

9) अमेरिकेच्या परराष्ट्र नितीमध्ये संभाव्य बदल

डोनाल्ड ट्रम्प यांनी बांगलादेशमधील हिंदू आणि इतर अल्पसंख्यांकाविरोधात होणाऱ्या हिंसेची निंदा केली होती. डोनाल्ड ट्रम्प यांचा संदेश दक्षिण आशियामधील अल्पसंख्यांकांची सुरक्षा आणि सन्मान कायम राहण्याच्या प्रयत्नांना अधोरेखित करतो. यावरुन अमेरिकेच्या परराष्ट्र धोरणात बदल होण्याचे संकेत मिळत आहेत. बांगलादेशच्या प्रश्नावर डोनाल्ड ट्रम्प यांनी जाहीरपणे भारताला पाटिंबा दिला आहे. 

10) काश्मीर मुद्द्यावर डोनाल्ड ट्रम्प यांची भूमिका

2019 मध्ये डोनाल्ड ट्रम्प यांनी काश्मीर प्रश्नावर मध्यस्थी करण्याबाबत म्हटलं होतं. त्यांनी असा दावाही केला होता की, पंतप्रधान मोदींनीही आपण मध्यस्थी करावी अशी इच्छा आहे. मात्र, भारताने हा दावा फेटाळून लावला असून पंतप्रधान मोदींनी असं कधीच सांगितले नसल्याचे म्हटलं आहे. डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पुन्हा हा मुद्दा उपस्थित केला तर भारतासोबत संबंध बिघडू शकतात.