मुंबई : साऊथचा सिनेमा पुष्पाची सर्वत्र चर्चा होत आहे. या सिनेमाने खूप कमी वेळात जास्त कमाई केली आहे, ते देखील सिनेमाचे प्रमोशन न करता. तुम्ही जर हा सिनेमा पाहिला असेल, तर यामध्ये तुम्ही पाहिले असेल की, पुष्पा एका जंगलात लाल चंदनाची तस्करी करत असतो. पुष्पा सिनेमात लाल चंदनाची तस्करी कशी होते आणि हे लाल चंदन कसे विकले जाते हे दाखवण्यात आले आहे. सिनेमातील कहाणी ही बऱ्याचदा काल्पनीक असते, त्यामुळे पुष्पा सिनेमातील या गोष्टीवर काही लोकांनी विश्वास ठेवला तर काही लोकांना ही कहाणी काल्पनीक वाटते. परंतु तुम्हाला आम्ही सांगतो की, दक्षिण भारतात अशी जंगलं खरीखुरी आहेत आणि तो भारताचा एक खजिना आहे.
आज आम्ही तुम्हाला या जंगलाबद्दल आणि चंदनाबद्दल ही सांगणार आहोत की, ते इतके खास का आहे?
हे चंदन इतके मौल्यवान आहे की आता या सुरक्षेसाठी अनेक कमांडो तैनात करण्यात आले आहेत.
हे जंगल कुठे आहे?
शेषाचलम वन असे या जंगलाचे नाव आहे. हे जंगल शेषचलम टेकड्यांचे पाच लाख हेक्टरपेक्षा जास्त क्षेत्र व्यापते. हे जंगल लाल चंदनासाठी ओळखले जाते आणि लाल चंदन फक्त आंध्र प्रदेश राज्यातील कडप्पा, चित्तूर आणि नेल्लोर जिल्ह्यात आढळते. लाल चंदन भारतात एकाच ठिकाणी आढळते आणि ते म्हणजे हे जंगल.
या जंगलातला बराचसा भाग बाहेर पाठवला जातो. परंतु बऱ्याचदा तो बेकायदेशीरपणे बाहेर जातो.
या जंगलातील लाल चंदनाच्या दुर्मिळतेमुळे तस्करांची या जंगलावर विशेष नजर आहे, तस्करांनाही त्याचा मोठा फायदा होतो. मात्र, आता या झाडांच्या कापणीवर बंदी घालण्यात आली आहे. आंध्र प्रदेशाबाहेर नेणे बेकायदेशीर आहे. लाल चंदनाचे वैज्ञानिक नाव Pterocarpus santalinus आहे. या चंदनाच्या झाडांचे संरक्षण स्पेशल टास्क फोर्सचे जवान करत असल्याचे सांगितले जाते. मात्र, येथे आढळणाऱ्या विशेष लाल चंदनाच्या झाडांची संख्या 50 टक्क्यांनी कमी झाली आहे.
एका अहवालानुसार, तस्कर आपला जीव धोक्यात घालून दरवर्षी हजार टन लाल चंदन चेन्नई, मुंबई, तुतीकोरीन आणि कोलकाता बंदरांतून आणतात आणि नेपाळ आणि तिबेटमधून लाल चंदनातून नफा मिळत होता. प्रमुख बाजारपेठा चीनला देण्यात आल्या. ते लाकूड एका ठिकाणाहून दुस-या ठिकाणी नेतात आणि हे करण्यासाठी ते मोहरीचा केक, नारळाचे फायबर आणि मीठ यांच्या शीटमध्ये लपवतात.
2015 मध्ये अनेक तस्करी चकमकीत मारले गेले. आता जर एखादा व्यक्ती येथे तस्करी करताना आढळल्यास त्याला 11 वर्षांच्या तुरुंगवासाचीही तरतूद आहे.
लाल चंदनाचा उपयोग काय?
फर्निचर, सजावटीच्या वस्तू, पारंपरिक वाद्ये यासाठी लाल चंदनाला जास्त मागणी आहे. याशिवाय हिंदू देवी-देवतांच्या मूर्ती, फोटो फ्रेम्स आणि घरगुती पेट्या बाहुल्या बनवल्या जातात. याच्या खास उपकरणामुळे जपानमध्ये या लाकडाला मागणी आहे.
याचा उपयोग औषधे, परफ्यूम, चेहर्यावरील क्रीम, सुगंध आणि अगदी कामोत्तेजक पदार्थ बनवण्यासाठी केला जातो असे म्हणतात. आंतरराष्ट्रीय बाजारात चंदनाच्या लाकडाची किंमत खूप जास्त आहे. चीन, जपान, सिंगापूर, यूएई, ऑस्ट्रेलियासह इतर अनेक देशांमध्ये या लाकडांना मागणी आहे, परंतु सर्वाधिक मागणी चीनमध्ये आहे