Colon cancer: शरीरात 'हे' बदल दिसली तर वेळीच व्हा सावध; आतड्यांचा कॅन्सरची लक्षणं पाहा

Colon cancer: मोठ्या आतड्याचा कॅन्सर हा मोठे आतडे [colon] किंवा गुदाशयात उद्भवतो. हे सहसा पॉलीप म्हणून दिसून येते, कोलन किंवा गुदाशयच्या आतील अस्तरावरील पेशींचा एक छोटा समूह कालांतराने कर्करोगात विकसित होऊ लागतो. मोठ्या आतड्याचा कर्करोग हा कोलोनोस्कोपी सारख्या नियमित तपासणीद्वारे टाळता येतो.

मोठ्या आतड्याच्या कॅन्सरची कारणे: 

फॅमिलीअल एडेनोमॅटस पोलीपोसिस (एफएपी), लिंच सिंड्रोम, गार्डनर्स सिंड्रोम यांसारख्या मोठ्या आतड्याच्या कॅन्सरमध्ये आनुवंशिकता ही महत्त्वाची भूमिका बजावते. 

तळेगावमधील रेडिएशन ऑन्कोलॉजिस्ट डॉ. अभिषेक पुरकायस्थ यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, उच्च चरबीयुक्त आहार, आहारात हिरव्या भाज्यांच्या सेवनाची कमतरता,  विशेषत: स्मोक्ड किंवा जळलेल्या लाल मांसाचा जास्त वापर, शारीरिक हालचालींचा अभाव, लठ्ठपणा, धूम्रपान आणि मद्यपान यासारखे जीवनशैली घटक मोठ्या आतड्याच्या कर्करोगास कारणीभूत ठरतात. या प्रकारच्या कर्करोगाच्या विकासामध्ये वय महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते, 50 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या व्यक्तींना जास्त धोका असतो. 

अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की आतड्याच्या  जैविक (Microbiom) असंतुलनामुळे दीर्घकाळ जळजळ होऊ शकते आणि आतड्यांसंबंधी अस्तरांना नुकसान होऊ शकते, ज्यामुळे मोठ्या आतड्याच्या कर्करोगाची संभाव्यता वाढते. संशोधनानुसार, वायू प्रदूषण आणि काही रसायनांच्या संपर्कात येण्यासारखे पर्यावरणीय घटक देखील मोठे आतडे आणि गुदाशय मध्ये कर्करोगाच्या वाढीस चालना देण्यासाठी भूमिका बजावू शकतात. ही वैविध्यपूर्ण कारणे समजून घेतल्याने मोठ्या आतड्याच्या कर्करोगासाठी प्रतिबंधक धोरणे आणि वेळीच निदानास मदत होऊ शकते.

काय दिसून येतात लक्षणं?

• मोठ्या आतड्याचा कॅन्सर हा सायलेंट किलर आहे ज्याच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात कोणतीही लक्षणे दिसत नाहीत. हा रोग जसजसा वाढतो तसतसे काही लक्षणे दिसू शकतात.
• आतड्यांच्या सवयींमध्ये सतत होणारे बदल, आतड्याच्या बदललेल्या सवयी जसे की अतिसार किंवा बद्धकोष्ठता, तसेच शौचावाटे रक्त येणे किंवा गुदाशयातील रक्तस्त्राव याचा अर्थ मोठ्या आतड्याचा कर्करोग होऊ शकतो.
• अचानक वजन कमी होणे आणि सतत थकवा ही देखील सामान्य लक्षणे आहेत ज्याकडे दुर्लक्ष केले जाऊ नये.
• मोठ्या आतड्याचा कॅन्सर असलेल्यांना ओटीपोटात वेदना किंवा अस्वस्थता, पोट फुगणे आणि शौचास जाऊ आल्यानंतरही पूर्णतः मल विसर्जन न झाल्याचे तक्रार जाणवते.
• मलविसर्जनातील बदलाकडे त्वरित लक्ष देणे आवश्यक आहे कारण तो मोठ्या आतड्याच्या कर्करोगाचे लक्षण असू शकते.
• या चेतावणी चिन्हांकडे लक्ष देणे आणि ते दीर्घकाळ टिकून राहिल्यास तज्ञांचा सल्ला घेणे गरजेचे आहे. कोलोरेक्टल कॅन्सर असलेल्या रूग्णांचे परिणाम सुधारण्यासाठी वेळीच तपासणी आणि उपचार महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.

कशा पद्धतीचे असतात उपचार

शस्त्रक्रिया, केमोथेरपी, रेडिएशन थेरपी आणि टार्गेटेड थेरपी यांचा समावेश आहे. तुमचे डॉक्टर तुमच्यासाठी योग्य उपचार पद्धती ठरवतील. नियमित कोलोनोस्कोपी किंवा इतर शिफारस केलेल्या तपासणी केल्याने त्यांचे आरोग्य प्रभावीपणे व्यवस्थापित करण्यात आणि कोलोरेक्टल कर्करोग त्याच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात शोधण्यात मदत होऊ शकते. मृत्यूदर कमी करण्यासाठी आणि या प्राणघातक कर्करोगाने प्रभावित झालेल्या व्यक्तींकडे पाहण्याचा दृष्टीकोन वाढवण्यासाठी हे सक्रिय धोरण महत्त्वाचे आहे.