मुंबई : जर तुम्ही पोस्ट ऑफिसच्या (Post Office) छोट्या बचत योजनांमध्ये (Small Savings Schemes) गुंतवणूक केली असेल, तर ही बातमी तुमच्या उपयोगाची आहे. टपाल खात्याने अलीकडेच पोस्ट ऑफिसच्या छोट्या बचत योजनांमधून पैसे काढण्यासाठी आणि खाते बंद करण्याच्या नियमांमध्ये बदल केले आहेत. नवीन नियमानुसार, ज्येष्ठ नागरिक आणि अपंग ठेवीदार पोस्ट ऑफिसला भेट न देता बचत योजनांमधून अकाली पैसे काढू शकतात.
पोस्ट ऑफिसने गेल्या महिन्यात जारी केलेल्या परिपत्रकानुसार, पोस्ट ऑफिस ज्येष्ठ नागरिक आणि अपंग व्यक्तींना लहान बचत ठेवी जसे वरिष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS), पोस्ट ऑफिस टाइम डिपॉझिट (post office time deposits), बचत खाते (savings account) यांमधून वेळेपूर्वी पैसे काढण्याची संमती दिली जाते. तसेच ते त्यांच्यावतीने व्यवहार करण्यासाठी दुसऱ्या व्यक्तींना पाठवू शकतात.
या सुविधा अजून तरी तेथे नव्हत्या. पूर्वी पोस्ट ऑफिस योजनांमधून पैसे काढणे किंवा खाते बंद करणे आणि अकाली पैसे काढण्यासाठी ज्येष्ठ नागरिकांना पोस्ट ऑफिस शाखेला भेट द्यावी लागत होती. पोस्ट ऑफिसने गेल्या महिन्यात जारी केलेल्या परिपत्रकात ही घोषणा केली आहे. आता ज्येष्ठ नागरिक पोस्ट ऑफिसला भेट न देता PPF, SCSS मधून पैसे काढू शकतात.
पोस्ट विभागाला ठेवीदारांकडून विविध अर्ज येत होते की वृद्धत्व किंवा आजारपणामुळे, ज्येष्ठ नागरिक पैसे काढण्यासाठी किंवा कर्जासाठी किंवा त्यांचे खाते बंद करण्यासाठी पोस्ट ऑफिसला भेट देऊ शकत नाहीत.
त्यामुळे ज्येष्ठ नागरिक किंवा आजाराने ग्रस्त असलेल्यांना येणाऱ्या अडचणी लक्षात घेता, 'गव्हर्नमेंट सेव्हिंग प्रमोशन सामान्य नियम -2018' च्या नियम 11 च्या तरतुदी लक्षात घेऊन हा मुद्दा वित्त मंत्रालयाकडे उचलला गेला. त्यावर सरकारने निर्णय घेतला की, अत्यंत निकड असल्यास, पैसे काढणे, कर्ज, खाते बंद करणे किंवा अकाली बंद करणे हे दुसऱ्या अधिकृत व्यक्तीद्वारे केले जाऊ शकते.
परंतु व्यवहार करण्यासाठी अधिकृत व्यक्तीची नेमणूक करण्यासाठी ज्येष्ठ नागरिकाला काही प्रक्रियेचे पालन करावे लागते.त्यानंतरच ते दुसऱ्या व्यक्तीमार्फत पैसे मागू
- एखाद्या व्यक्तीला त्याच्या वतीने व्यवहार करण्यासाठी अधिकृत करण्यासाठी, खातेदाराला SB-12 फॉर्म त्याच्या पोस्ट ऑफिस शाखेत भरून सबमिट करावा लागतो.
-SB-12 फॉर्मसह खातेदाराला तो करू इच्छित असलेल्या व्यवहारावर अवलंबून स्वतंत्र फॉर्मवर स्वाक्षरी करणे आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, पैसे काढण्यासाठी SB-7 फॉर्म आवश्यक आहे, तर खाते बंद करण्यासाठी SB-7B आवश्यक आहे.
-फॉर्मसह खातेदार आणि अधिकृत व्यक्ती या दोघांचा पत्ता पुरावा, स्वाक्षरी फॉर्मसह सादर करावा लागेल. एकापेक्षा जास्त व्यवहारासाठी छायाचित्रासह केवायसी दस्तऐवजांचा एक संच सादर करावा.
- अधिकृत व्यक्ती पासबुक, SB-12 फॉर्म, ट्रान्झॅक्शन फॉर्म (SB-7/SB-7 B) आणि खातेदाराची केवायसी कागदपत्रे आणि व्यवहार करण्यासाठी स्वतःचे कागदपत्रे सादर करेल.
-पोस्ट ऑफिस शाखेचे अधिकारी खातेधारकाच्या स्वाक्षरीशी त्यांच्या प्रणालीमध्ये उपलब्ध असलेल्या फॉर्मशी जुळतील. याला सुपरवायजकडून आणखी मंजूर करणे आवश्यक आहे. एकदा सुपरवायज खातेधारकाच्या स्वाक्षरी आणि कागदपत्रांसह समाधानी झाला, तरच पैसे भरले जातील.