Ram Vanshaval : 22 जानेवारी रोजी अयोध्येत प्रभू श्रीरामाची प्राण प्रतिष्ठा करण्यात येणार आहे. गेल्या तीन दिवसांपासून याची लगबग सुरु आहे. प्रभू श्रीरामाच्या प्राण प्रतिष्ठानिमित्ताने आज आपण प्रभू श्रीरामांची वंशावळ जाणून घेऊया. अयोध्या आणि श्रीराम हे एकमेकांना पूरक मानले जातात. प्रभू रामाचे जन्मस्थान असल्याने हे शहर हिंदूंसाठी पवित्र मानले जाते. प्रभू रामाच्या जीवनातील अनेक प्रकरणे अयोध्येशी संबंधित आहेत. रामायण आणि राम चरित मानस मधील प्रभू यांच्याशी संबंधित तपशील दर्शविते की, त्यांच्या जन्मापूर्वीच त्यांच्या वंशजांनी अयोध्येला त्यांची राजधानी बनवले होते. आदर्श, त्याग आणि प्रेमाने परिपूर्ण असलेल्या मर्यादा पुरुषोत्तमच नव्हे तर त्यांचा वंश अतिशय वैभवशाली आणि महान आहे. रामायण आणि तुलसी मानसच्या आधारे, भगवान श्रीरामांच्या कोणत्या वंशजाने अयोध्याला सर्वप्रथम आपली राजधानी बनवले आणि रघुकुल राजवंशाची सुरुवात कुठून झाली हे जाणून घेऊया.
भगवान श्री राम हे इक्ष्वाकु वंशाचे होते आणि या वंशाचे गुरु वशिष्ठजी होते. प्रभू श्री रामाची वंशावळी खूप विस्तृत आणि प्रभावी आहे. ब्रह्मदेवापासून मरिचीचा जन्म झाला आणि मरिचीचा पुत्र कश्यप. कश्यपचा मुलगा विवस्वान आणि विवस्वानचा मुलगा वैवस्वत मनु. वैवस्वत मनूचा मुलगा इक्ष्वाकू आणि इक्ष्वाकूचा मुलगा कुक्षी. कुक्षीच्या मुलाचे नाव विकुक्षी होते. विकुक्षीचा मुलगा बाणा आणि बाणाचा मुलगा अरण्य. अरण्यपासून पृथु आणि पृथूपासून त्रिशंकूचा जन्म झाला. त्रिशंकूचा मुलगा धुंधुमार आणि धुंधुमारचा मुलगा युवनाश्व. युवनाश्वापासून त्याचा मुलगा मांधाता आणि मांधातापासून सुसंधी हा मुलगा झाला.
सुसंधीला ध्रुवसंधी आणि प्रसेनजीत असे दोन पुत्र होते. ध्रुवसंधीचा मुलगा भरत आणि भरतचा मुलगा असिता. असित यांचा मुलगा सागर आणि सागरचा मुलगा अस्मांज यांचा जन्म झाला. अस्मांज यांचा मुलगा अंशुमन आणि अंशुमनचा मुलगा दिलीप यांचा जन्म झाला. दिलीपचा मुलगा भगीरथ आणि भगीरथाचा मुलगा काकुळस्थ झाला. काकुत्स्थेचा मुलगा रघुचा जन्म झाला आणि रघु आणि रघुचे पुत्र मोठे झाले. थोरल्याचा मुलगा शंखन आणि शंखाचा मुलगा सुदर्शन यांचा जन्म झाला. तेथे सुदर्शनाचा पुत्र अग्निवर्ण व अग्निवर्णाचा पुत्र श्रद्धागा यांचा जन्म झाला. श्रद्धागाचा मुलगा मारु झाला आणि मारुचा मुलगा प्रशुश्रुका झाला. प्रशुश्रुकाचा मुलगा अंबरीषाचा जन्म झाला आणि अंबरीषाचा मुलगा नहुष होता. नहुषाचा मुलगा ययाती आणि ययातीचे पुत्र अयशस्वी झाले. नभागाचा पुत्र अज आणि अजाचा पुत्र राजा दशरथ. राजा दशरथ यांना श्री रामचंद्र, भरत, लक्ष्मण आणि शत्रुघ्न असे चार पुत्र होते. भगवान श्री रामचंद्रांना लव आणि कुश असे दोन पुत्र होते.
०० - ब्रह्मा
०१ - ब्रह्माचा पुत्र मरीची.
०२ - मरीचीचा पुत्र कश्यप.
०३ - कश्यपचा पुत्र विवस्वान.
०४ - विवस्वानचा पुत्र वैवस्वत मनु.
०५ - वैवस्वत मनुचा तिसरा पुत्र इक्ष्वाकु (याने अयोध्याला राजधानी व इक्ष्वाकु कुळाची स्थापना केली)
०६ - इक्ष्वाकुचा पुत्र कुक्षी.
०७ - कुक्षीचा पुत्र विकुक्षी.
०८ - विकुक्षीचा पुत्र बाण.
०९ - बाणचा पुत्र अनरण्य.
१० - अनरण्यचा पुत्र पृथु.
११ - पृथुचा पुत्र त्रिशंकु.
१२ - त्रिशंकुचा पुत्र धुंधुमार.
१३ - धुंधुमारचा पुत्र युवनाश्व.
१४ - युवनाश्वचा पुत्र मान्धाता.
१५ - मान्धाताचा पुत्र सुसंधी.
१६ - सुसंधीचे २: ध्रुवसंधी व प्रसेनजित.
१७ - ध्रुवसंधीचा पुत्र भरत.
१८ - भरतचा पुत्र असित.
१९ - असितचा पुत्र सगर.
२० - सगरचा पुत्र असमंज.
२१ - असमंजचा पुत्र अंशुमान.
२२ - अंशुमानचा पुत्र दिलीप.
२३ - दिलीपचा पुत्र भगीरथ.
२४ - भागीरथचा पुत्र ककुत्स्थ.
२५ - ककुत्स्थचा पुत्र रघु.
२६ - रघुचा पुत्र प्रवृद्ध.
२७ - प्रवृद्धचा पुत्र शंखण.
२८ - शंखणचा पुत्र सुदर्शन.
२९ - सुदर्शनचा पुत्र अग्निवर्ण.
३० - अग्निवर्णचा पुत्र शीघ्रग.
३१ - शीघ्रगचा पुत्र मरु.
३२ - मरुचा पुत्र प्रशुश्रुक.
३३ - प्रशुश्रुकचा पुत्र अम्बरीष.
३४ - अम्बरीषचा पुत्र नहुष.
३५ - नहुषचा पुत्र ययाति.
३६ - ययातिचा पुत्र नाभाग.
३७ - नाभागचा पुत्र अज.
३८ - अजचा पुत्र दशरथ.
३९ - दशरथचे चार पुत्र
राम, भरत, लक्ष्मण व शत्रुघ्न. ब्रह्माच्या ४०व्या पीढीत श्रीराम जन्मले.