प्रदोष म्हणजे नक्की काय? सप्टेंबर महिन्यात या दिवशी करा प्रदोष व्रत

प्रदोष व्रत भगवान शंकराला समर्पित आहे. श्रावण महिन्यात येणाऱ्या या व्रताला खूप महत्त्व आहे. प्रदोष व्रत महिन्यातून दोनदा केले जाते. प्रदोष हा प्रत्येक त्रयोदशी तिथीला येतो. एक शुक्ल पक्षात आणि दुसरा कृष्ण पक्षात. प्रदोष व्रत पाळल्याने जीवनात समृद्धी येते. या दिवशी भगवान शंकराची उपासना केल्यास सर्व मनोकामना पुर्ण होतात असे म्हणतात. प्रदोष व्रत सोमवार आणि शुक्रवारी आल्यास अधिक फलदायी असते. 

प्रदोष व्रताच्या दिवशी भगवान शंकराची पूजा केल्याने कुंडलीतील ग्रह दोष दूर होतात. या दिवशी संध्याकाळी भगवान शिवलिंगात वास करतात अशी मान्यता आहे. यावेळी शिवलिंगाचा अभिषेक केल्याने शनिदोष, राहू-केतूचे अशुभ आणि चंद्राशी संबंधित दोष दूर होतात. तसेच ग्रह शुभ परिणाम देऊ लागतात. सप्टेंबर महिन्यातील दोन्ही प्रदोष रविवारी आहेत त्यामुळे त्याला रवि प्रदोष व्रत म्हणतात.

प्रदोष व्रत तिथी

सप्टेंबर महिन्यातील पहिला प्रदोष भाद्रपद शुक्ल पक्षातील 15 सप्टेंबर 2024 ला रविवारी आहे. या दिवशी प्रदोषकाळ पूजेची वेळी सायंकाळी 06:26 ते 08:46 म्हणजे 2 तास 20 मिनिटांचा असेल. त्यावेळी त्रयोदशी तिथी 15 सप्टेंबरला सायंकाळी 6 वाजून 12 मिनिटांनी सुरू होणार आहे तर समाप्ती 16 सप्टेंबरला दुपारी 3 वाजून 10 मिनिटांनी होईल. सप्टेंबर महिन्यातील दुसरा प्रदोष अश्विन कृष्ण पक्षातील 29 सप्टेंबर 2024 ला रविवारी आहे. या दिवशी दोषकाळ पूजेची वेळी सायंकाळी 06:09 ते 08:34 म्हणजे 2 तास 25 मिनिटांचा असेल. अश्विन कृष्ण त्रयोदशी तिथी 29 सप्टेंबरला दुपारी 4 वाजून 47 मिनिटांनी होणार आहे. तर 30 सप्टेंबरला सायंकाळी 7 वाजून 6 मिनिटांनी होईल. 

प्रदोष काळ-

प्रदोष व्रतामध्ये प्रदोषकाळात पूजेला विशेष महत्त्व आहे. प्रदोष काळ संध्याकाळी सूर्यास्ताच्या ४५ मिनिटे आधी सुरू होतो. प्रदोष काळात भगवान शंकराची आराधना केल्याने शुभ फळ मिळते असे सांगितले जाते.

प्रदोष व्रताचे महत्त्व

रवि प्रदोष व्रताचे पालन केल्याने व्यक्ती दीर्घायुषी आणि निरोगी आयुष्य प्राप्त करू शकते. रवि प्रदोषाचे व्रत केल्यास सूर्याशी संबंधित सर्व रोग सहज दूर होतात. परंतु कोणत्याही व्रताचे किंवा उपासनेचे फल आपल्याला तेव्हाच प्राप्त होते जेव्हा पूजा विधीनुसार केली जाते. रवि प्रदोष व्रताच्या दिवशी भगवान शिव आणि सूर्यदेव यांची पूजा केली जाते.

प्रदोष व्रत पूजा - पद्धत

या दिवशी सकाळी लवकर उठून आंघोळ करून स्वच्छ कपडे घालावे. सर्वप्रथम तांब्याच्या भांड्यात पाणी आणि साखर टाकून सूर्याला अर्पण करा. दोन्ही डोळ्यांवर पाणी शिंपडा. 'ओम नमः शिवाय' या भगवान शिवाच्या मंत्राचा जप करा. प्रदोष काळात भगवान शंकराला पंचामृताने स्नान घालावे. भगवान शंकराला संपूर्ण तांदळाची खीर आणि फळे अर्पण करा. आसनावर बसून ओम नमः शिवाय किंवा पंचाक्षरी स्तोत्र या मंत्राचा 5 वेळा जप करावा. शक्य असल्यास उपवास करा.

प्रदोष व्रत पूजा साहित्य

अबीर,गुलाल,चंदन,अखंड,फ्लॉवर,दातुरा,बिल्वपत्र,धागा,कलवा,दिवा,कपूर,अगरबत्ती,फळ

प्रदोष शुक्रवारी आल्यास त्याला शुक्र प्रदोष असे म्हणतात. धनाची देवी लक्ष्मीचा आशीर्वाद मिळविण्यासाठी शुक्र प्रदोष विशेष मानला जातो. शुक्रवारी येणारा प्रदोष देवी लक्ष्मीचा आशीर्वाद मिळविण्यासाठी विशेष आहे. तर प्रदोष शनिवारी आल्यास त्याला शनि प्रदोष असे म्हणातात. आणि मंगळवारी आल्यास भौम प्रदोष म्हणतात. प्रदोष व्रत करण्यासाठी प्रत्येक वाराचे एक वेगळे महत्त्व आहे.