ના વિધાનસભા, ના પેટા ચૂંટણી...શું પ્રેક્ટિસ મેચ રમ્યા વિના વર્લ્ડ કપમાં ઉતરશે ટીમ I.N.D.I.A.?

ઝી બ્યુરો/નવી દિલ્હી: રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ અને છત્તીસગઢ સહિત પાંચ રાજ્યોની ચૂંટણીને વિપક્ષ ભારતીય રાષ્ટ્રીય વિકાસલક્ષી ગઠબંધન (ભારત) માટે લોકસભાની ચૂંટણી પહેલા લિટમસ ટેસ્ટ તરીકે ગણવામાં આવી રહી છે. ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહાર સિવાય લગભગ તમામ ચૂંટણી રાજ્યોમાં કોંગ્રેસ મુખ્ય પક્ષ છે, પરંતુ મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાન જેવા આ રાજ્યોમાં સમાજવાદી પાર્ટી (SP) અને રાષ્ટ્રીય લોકદળ (RLD) જેવી પાર્ટીઓ પણ મજબૂત છે. તેમની હાજરીની અનુભૂતિ સમયાંતરે કરાવતી રહે છે.

કોંગ્રેસ અને સપાની વચ્ચે મધ્યપ્રદેશમાં ગઠબંધન માટે વાત પણ ચાલી રહી હતી, જે હવે ફેલ થઈ ચુકી છે. એવામાં સવાલ એવો ઉભો થઈ રહ્યો છે કે શું રાજકીય ટીમ I.N.D.I.A. પેક્ટિસ કર્યા વિના શું સીધા વર્લ્ડકપમાં ઉતશે? એવું એટલા માટે પણ છે કારણ કે હાલમાં યૂપી, ઉત્તરાખંડ, પશ્ચિમ બંગાળ અને કેરલની કેટલીક બેઠકો માટે યોજાયેલી પેટાચૂંટણીમાં પણ કેટલીક જગ્યાએ ભારત ગઠબંધનના ઘટક પક્ષો એકબીજા સાથે ટકરાતા જોવા મળ્યા હતા.

ઉત્તર પ્રદેશના મઉ જિલ્લાના ઘોસી સીટ હટાવી દેવામાં આવે તો ક્યાંય પણ વિપક્ષી પક્ષો એકજૂથ દેખાતા નહોતા. ધોસીમાં કોંગ્રેસની સાથે આમ આદમી પાર્ટી, લેફ્ટના દળ અને અન્ય નાની-મોટી પાર્ટીના નેતાઓ-કાર્યકર્તાઓ એકજૂથ થઈને સપાને સમર્થન કર્યું હતું. પરંતુ પાડોશી ઉત્તરાખંડની બાગેશ્વર સીટ પર સપાએ કોંગ્રેસ વિરુદ્ધ ઉમેદવાર ઉતાર્યો હતો. કોંગ્રેસે બાગેશ્વરની હાર બાદ સપાના આ કદમ પર નારાજગી જાહેર કરી હતી.

યૂપી કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ અજય રાયે તો એટલે સુધી કહી દીધું હતું કે અમે ધોસીમાં મોટું દિલ દેખાડ્યું પરંતુ સપાએ નહીં. હવે મધ્ય પ્રદેશમાં સપા-કોંગ્રેસ ગઠબંધનના પ્રયાસો તૂટવાના સમાચાર વચ્ચે અખિલેશ યાદવે સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે જો મધ્ય પ્રદેશમાં આવું નહીં થાય તો ભવિષ્યમાં રાજ્ય સ્તરે પણ ગઠબંધન નહીં થાય. સપાના પ્રવક્તા સુનીલ સાજને કહ્યું છે કે કોંગ્રેસ નાના મનની છે. પશ્ચિમ યુપીમાં સારો પ્રભાવ ધરાવતું રાષ્ટ્રીય લોક દળ (RLD) પણ આ અંગે અવાજ ઉઠાવ્યો છે.

આરએલડીની ચર્ચા એટલા માટે થઈ રહી છે કારણ કે આ પાર્ટી પણ ભારત ગઠબંધનનો એક ભાગ છે અને આ પાર્ટીનું રાજસ્થાનમાં કોંગ્રેસ સાથે ગઠબંધન પણ છે. કોંગ્રેસ સાથે ગઠબંધનમાં SPના આવવા પાછળ માત્ર નીતિશ કુમારની પહેલ જ નહીં, RLD ચીફ જયંત ચૌધરીની પડદા પાછળની ભૂમિકા પણ સમાચારોમાં રહી છે. આરએલડીના પ્રવક્તા ભૂપેન્દ્ર ચૌધરીએ આ અંગે કહ્યું છે કે મધ્યપ્રદેશની બિજાવર સીટથી સપાના ધારાસભ્ય છે. કોંગ્રેસે ત્યાં ઉમેદવાર ઉતાર્યા છે. આરએલડીનું આ નિવેદન રાજસ્થાનની દૃષ્ટિએ પણ મહત્વનું છે. આરએલડીના વડા જયંત ચૌધરીએ તાજેતરમાં રાજસ્થાનમાં વધુ બેઠકોની માગણી કરતાં કહ્યું હતું કે છેલ્લી વખતે બે બેઠકો પર ગઠબંધન થયું હતું, પરંતુ અમે ગઠબંધન સાથે એવી બેઠકો જીતી શકીએ છીએ જ્યાં કોંગ્રેસ હારી ગઈ હતી.

ભૂપેન્દ્ર ચૌધરીએ વધુમાં જણાવ્યું છે કે જો રાષ્ટ્રીય પક્ષો ભાગ નહીં લે તો શું પ્રાદેશિક પક્ષો તેમનું અસ્તિત્વ ગુમાવશે? કોંગ્રેસ મોટી પાર્ટી છે. સીટો આપીને મોટું દિલ બતાવવું જોઈએ પણ નહી. જ્યારે બલિદાનનો સમય આવે છે, ત્યારે આ નાની પાર્ટીઓએ કર્યું છે. આ વલણ ગઠબંધન માટે સારું નથી. આ બલિદાન ભારત ગઠબંધનની રચના પછી ભવિષ્ય વિશે શંકાનું સૌથી મોટું કારણ છે.

વાસ્તવમાં જ્યારે ગઠબંધનની કવાયત શરૂ થઈ ત્યારે પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જીએ એક ફોર્મ્યુલા આપી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે જે પક્ષ મજબૂત છે તેમણે ત્યાં લડવું જોઈએ. કોંગ્રેસ સહિત તમામ પક્ષોમાં આને લઈને આંતરિક વિરોધ શરૂ થઈ ગયો હતો. પરંતુ પેટાચૂંટણીમાં પણ આ જ ફોર્મ્યુલાનો અમલ થતો જોવા મળ્યો હતો. ઉત્તર પ્રદેશમાં સપા મજબૂત છે, તેથી ત્યાં કોંગ્રેસ અને અન્ય પક્ષોએ બલિદાન આપ્યું, તેના ઉમેદવારને ટેકો આપ્યો અને પરિણામ મેળવ્યું. જ્યારે મમતા બેનર્જીની પાર્ટીએ પશ્ચિમ બંગાળની ધૂપગુરી બેઠક પરથી ઉમેદવાર ઉતાર્યા હતા, ત્યારે કોંગ્રેસ અને ડાબેરીઓએ પણ સંયુક્ત ઉમેદવાર ઉતાર્યા હતા. કોંગ્રેસ-ડાબેરીઓ હારી ગયા. ઉત્તરાખંડના બાગેશ્વરમાં સપાએ પોતાનો ઉમેદવાર ઉતાર્યો અને કોંગ્રેસ હારી ગઈ. કેરળમાં ડાબેરીઓ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે સામ-સામે ટક્કર હતી. 

બીજી બાજુ જો ઘોસી બેઠક હટાવવામાં આવશે તો વિપક્ષી ગઠબંધન પેટાચૂંટણીમાં સમીકરણ ચકાસવાની તક ગુમાવશે. હવે મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાનની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને એક ઉદાહરણ બેસાડવાનો મોકો મળ્યો છે, પરંતુ હાલ કોંગ્રેસ સપાને ઘેરી રહી છે, જાતે મોટું દિલ દેખાડીને એક ઉદાહરણ સેટ કરે. પરંતુ જે રાજ્યોમાં પાર્ટી મજબૂત સ્થિતિમાં છે ત્યાં પણ તે મમતા બેનર્જીની ફોર્મ્યુલા પર આગળ વધી રહી હોય તેવું લાગી રહ્યું છે, જેને ભારત ગઠબંધન માટે સારો સંકેત કહી શકાય નહીં.