મોદીને દિલ્હીની ગાદી સોંપવા મહારાષ્ટ્રમાં ફડણવીસનું બલિદાન, મોટોભાઈ નાનો ભાઈ બન્યો

મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપ અત્યારે 105 ધારાસભ્યો સાથે સૌથી મોટી પાર્ટી છે. આમ છતાં, શુક્રવારે વિભાગોની વહેંચણીમાં, ઘણા મહત્વપૂર્ણ મંત્રાલયો ભાજપ અને એકનાથ શિંદે જૂથ પાસે હતા. તેમને સરકારમાં સામેલ નાયબ મુખ્યમંત્રી અજિત પવારના કેમ્પને આપી દેવાયા છે. જેમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ મંત્રાલય નાણા વિભાગ હતું. અજિત પવાર અને તેમના સમર્થક ધારાસભ્યોએ મંત્રી તરીકે શપથ લીધા બાદ નાણાં વિભાગને લઈને ઝઘડો થયો હતો. રાજ્યના રાજકારણમાં એવી ચર્ચા હતી કે એકનાથ શિંદે જૂથ નાણા વિભાગ અજિત પવાર પાસે જાય તેવું ઈચ્છતું નહોતું. આ સિવાય નાણા વિભાગ દેવેન્દ્ર ફડણવીસ પાસે હતો. આવી સ્થિતિમાં ભાજપના નેતાઓ પણ ઈચ્છતા ન હતા કે રાજ્યની તિજોરીની ચાવી અન્ય કોઈ પક્ષને ન મળે. જે મુદ્દાઓને લઈને એકનાથ શિંદે જૂથ ઉદ્ધવ ઠાકરેથી અલગ થઈ ગયો હતો. તેમાંથી એક એ હતું કે અગાઉની સરકારમાં પણ અજિત પવાર પાસે નાણાં મંત્રાલય હતું, પરંતુ શિવસેના (અવિભાજિત) ધારાસભ્યો આરોપ લગાવતા હતા કે તેમને વિસ્તારના વિકાસ માટે ફંડ આપવામાં આવતું નથી. જ્યારે NCP ધારાસભ્યોને સરળતાથી ફંડ આપવામાં આવી રહ્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં હાલમાં લોકોના મનમાં અનેક સવાલો ઉઠી રહ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, મહારાષ્ટ્રની સૌથી મોટી પાર્ટી ભાજપ શિવસેના અને એનસીપીનો નાનો ભાઈ કેમ બની રહ્યો છે? આ સિવાય મહારાષ્ટ્રમાં આટલું ઉદાર બનીને બીજેપી કઈ રમત રમી રહી છે? જેને નાણા, આરોગ્ય, શિક્ષણ અને રમત મંત્રાલય દ્વારા NCPને સોંપવામાં આવ્યું હતું. આ પ્રશ્નોના જવાબો જાણી શકશો.

લોકસભા ચૂંટણી માટે કંઈપણ
દેશમાં આવતા વર્ષે લોકસભાની ચૂંટણી યોજાવાની છે. બેઠકોની દ્રષ્ટિએ  48 લોકસભા બેઠકો સાથે મહારાષ્ટ્ર ઉત્તર પ્રદેશ પછી બીજા નંબરનું સૌથી મોટું રાજ્ય છે. મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપે લોકસભા ચૂંટણી માટે 45 બેઠકો જીતવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. પરંતુ આટલી સીટો જીતવી શિંદે-ભાજપ ગઠબંધન માટે આસાન નહોતું. તેનું મુખ્ય કારણ કેટલાક સર્વેક્ષણો હતા જેમાં એનસીપીમાં વિભાજન પહેલા મહા વિકાસ અઘાડીને લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં સૌથી વધુ બેઠકો મળતી જોવા મળી હતી. આ સર્વેએ ભાજપની ઉંઘ હરામ કરી નાખી. તેઓ લોકસભા ચૂંટણીના વિજય રથને થંભી જતા જોઈ શકતા હતા. આ સિવાય કસ્બા પેઠની પેટાચૂંટણીમાં ભાજપને 28 વર્ષ બાદ હારનો ચહેરો જોવા મળ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં ભાજપ સમજી ગયો હતો કે જો મહાવિકાસ આઘાડીને નબળી નહીં પાડવામાં આવે તો રાજ્યમાં તેમના માટે મુશ્કેલી ઊભી થઈ શકે છે. છેલ્લી પેટાચૂંટણીમાં એકનાથ જૂથથી ભાજપને બહુ ફાયદો થયો ન હતો. આ ઉપરાંત, એમવીએ પંચાયત ચૂંટણીમાં પણ સૌથી વધુ બેઠકો જીતી રહી હતી. જો કે, આ બધાની વચ્ચે પણ ભાજપ સિંગલ લાર્જેસ્ટ પાર્ટી હતી, પરંતુ લોકસભાની ચૂંટણીમાં આગામી ચૂંટણીમાં બીજેપી દ્વારા સફર કરી શકે તેવા અન્ય સહયોગીની જરૂર હતી.

એકનાથ શિંદે અને ભાજપ હાઈકમાન્ડની નિકટતા વધી
મહારાષ્ટ્ર સરકારમાં NCPને સામેલ કરવા પાછળ બે મહત્વના કારણો છે. થોડા દિવસો પહેલા સુધી રાજ્યમાં એવી ચર્ચા હતી કે સીએમ એકનાથ શિંદે અને અમિત શાહ વચ્ચેના સંબંધો ઘણા સારા થઈ ગયા છે. જેના કારણે શિંદે બીજેપી ધારાસભ્યો પર ખાસ ધ્યાન આપતા ન હતા. આ વાત ત્યારે સામે આવી જ્યારે તમામ અખબારોમાં એકનાથ શિંદેની જાહેરાત છપાઈ. તે જાહેરાતમાં લખવામાં આવ્યું હતું કે કેન્દ્રમાં નરેન્દ્ર અને રાજ્યમાં એકનાથ શિંદે. આ જાહેરાતમાં એકનાથ શિંદેએ પોતાને સૌથી લોકપ્રિય સીએમ ગણાવ્યા હતા. ખાસ વાત એ હતી કે તેમાં ક્યાંય દેવેન્દ્ર ફડણવીસનો ઉલ્લેખ નહોતો. આ કારણે એકનાથ શિંદે અને દેવેન્દ્ર ફડણવીસ વચ્ચે નારાજગી હોવાના અહેવાલો આવ્યા હતા. આલમ એ હતો કે જાહેર કાર્યક્રમોમાં પણ દેવેન્દ્ર ફડણવીસ શિંદેની અવગણના કરતા જોવા મળતા હતા. આ પછી બીજા દિવસે બીજી જાહેરાત બહાર પાડવામાં આવી. જેમાં દેવેન્દ્ર ફડણવીસ પણ સામેલ હતા.

ભાજપે એનસીપીનો સમાવેશ કરીને શિંદે પર લગામ લગાવી
એનસીપી મહારાષ્ટ્ર સરકારમાં સામેલ થવાનો એક અર્થ એવો પણ કાઢવામાં આવી રહ્યો છે કે એકનાથ શિંદે પર લગામ લગાવી શકાય. અત્યાર સુધી સરકારમાં બે જ પક્ષો હતા, ભાજપ અને શિંદે જૂથ. આ સરકાર ત્યાં સુધી ટકી શકી જ્યાં સુધી તેને એકનાથ શિંદે કેમ્પનું સમર્થન હતું. બીજી તરફ શિંદે જૂથના ધારાસભ્યો પર પણ ગેરલાયકાતની તલવાર લટકી રહી હતી. આવી સ્થિતિમાં જો શિંદે જૂથના ધારાસભ્યો અયોગ્ય બને તો સરકાર પડી શકે તેવી શક્યતા હતી. એનસીપીના સામેલ થવાથી સરકાર પડવાનો ખતરો લગભગ સમાપ્ત થઈ ગયો છે. આ સાથે ભાજપ શિંદે જૂથની પાંખો કાપવામાં પણ સફળ રહ્યું છે. આ રીતે ભાજપે એક કાંકરે અનેક પક્ષીઓ માર્યા છે. હવે શિંદે જૂથ પાસે ભાજપ સાથે રહેવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ બચ્યો નથી.

ભાજપે બલિદાન કેમ આપવું પડ્યું?
હાલ ભાજપ પાસે લોકસભા અને વિધાનસભા ચૂંટણીનું મોટું લક્ષ્ય છે. ગત વખતે સૌથી મોટી પાર્ટી હોવા છતાં ભાજપને અઢી વર્ષ સત્તાથી દૂર રહેવું પડ્યું હતું. બાદમાં શિવસેના તોડીને તેમણે સરકાર બનાવી. પરંતુ શિંદે-ભાજપે અજિત પવાર જૂથને સરકારનું ભાવિ સુરક્ષિત કરવા તેમને સામેલ કરવા પડ્યા. અજિત પવારે ભાજપ સાથેના તેમના સોદામાં સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે જ્યારે તેઓ સરકારમાં જોડાશે ત્યારે તેઓ નાણા મંત્રાલય સહિત મોટાભાગના જૂના મંત્રાલયો ઈચ્છશે. આવી સ્થિતિમાં, બીજેપીએ પોતાના સિવાય એકનાથ શિંદે કેમ્પ પાસે રહેલા પોર્ટફોલિયો એનસીપીને આપવા પડ્યા હતા. શિવસેનાએ ભાજપ સાથે દગો કર્યો. તેથી જ ભાજપ ખાસ કરીને દેવેન્દ્ર ફડણવીસે ઉદ્ધવ જૂથ અને એમવીએને સત્તાથી દૂર રાખવા માટે આ બલિદાન આપવું જરૂરી હતું.